Akademik entelektüel liderlik, örgütsel destek ve örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, yükseköğretim kurumlarında görev yapanöğretim elemanlarının akademik entelektüel liderlik algılarının, onların örgütsel destekve örgütsel vatandaşlık algılarını etkilediği şeklinde oluşturulan teorik modeli testetmektir. Bu genel amaç doğrultusunda öğretim elemanlarının akademik entelektüelliderlik algılarının, onların örgütsel destek ve örgütsel vatandaşlık algılarını etkileyipetkilemediği sınanmıştır.Yöntem: Araştırma, üç temel değişken arasında bir neden-sonuç ilişkisiolduğundan ilişkisel bir desende tasarlanmıştır. Test edilecek modelde değişkenlerarasında neden-sonuç ilişkilerini ortaya koyacak modelin bağımlı (örgütsel destek veörgütsel vatandaşlık) ve bağımsız değişkenleri (akademik entellektüel liderlik) tespitedilmiştir. Araştırma evrenini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Türkiye'nin çeşitlibölgelerinde birbirinden farklı üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarıoluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, İç Anadolu, Ege, Karadeniz ve GüneydoğuAnadolu bölgelerinden kolay örnekleme ile seçilen 13 üniversitede görev yapan 731öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırma verileri Akademik Entelektüel LiderlikÖlçeği, Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği ve Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği iletoplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde korelasyon, ölçeklerin yapı geçerliliklerininsağlanmasında doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modelinin test edilmesindePath analizinden yararlanılmıştır.Bulgular: Öğretim elemanlarının akademik entelektüel liderlik algılarınınörgütsel destek ve örgütsel vatandaşlık algılarını doğrudan etkilemesiyle oluşturulanModel'in uyum iyiliği değerleri, ölçme modelinin kabul edilebilir bir model olduğunugöstermektedir. Öğretim elemanlarının akademik entelektüel liderlik algılarınındoğrudan örgütsel destek ve örgütsel vatandaşlık algılarını olumlu yönde etkilediğisonucuna ulaşılmıştır.Sonuç ve Öneriler: Öğretim elemanlarının yükseköğretim kurumlarındaakademik entelektüel liderlik rolleri üstlenmeleri, onların örgütsel destek algılarını vekuruma aidiyet hislerine arttırarak örgütsel vatandaşlık davranışları sergilemeleriniolumlu yönde etkilemektedir. Bu bakımdan yükseköğretim kurumlarında yeni akademikentelektüel liderlerin ortaya çıkabilmesi, öğretim elemanlarının bir lider olarakgelişimlerinin desteklenmesi ve yükseköğretim kurumunun mevcut akademikentelektüel liderlik kapasitesinin geliştirilmesi için akademik entelektüel liderlerin sahipoldukları otoriteyi kurumdaki diğer çalışanlara bırakması, iş birliğini ve grup süreçlerinidesteklemesi önerilebilir.Anahtar kelimeler: Liderlik, Entelektüel liderlik, Akademik entelektüel liderlik,Algılanan örgütsel destek, Örgütsel vatandaşlık

Purpose: The purpose of this study is to test theoretical model explainingstructural relationships formed as that academic intellectual leadership perceptions ofacademicians working at higher education institutions effect their organizational supportand organizational citizenship perceptions. Within this general aim, it was tested ifacademic intellectual leadership perceptions of academicians effect their organizationalsupport and organizational citizenship perceptions.Method: Causal design was used in the study assuming that there were causeeffectrelationships between three main variables. Dependent (organizational supportand organizational citizenship) and independent (academic intellectual leadership)variables for each model were identified to put forward the cause-effect relationshipsbetween the variables. Population of the study comprises the academicians working athigher education institutions at the different universities in the different religions ofTurkey in the 2018-2019 academic year. The study sample is consisted of 731academicians working at 13 different higher education institutions at the 13 universitiesin the Central Anatolia Region, the Aegean Region, the Black Sea Region and the EastAnatolia Region selected through easy sampling method. The research data wascollected via Academic Intellectual Leadership Scale, Perceived Organizational SupportScale and Organizational Citizenship Scale. Correlation for data analysis, confirmatoryfactor analysis for structural validity of the scales and Path analysis for testing theconstructed models were utilized in the research.Results: The goodness of fit indices of the Model which was constructedthrough the assuption that academicians' academic intellectual leadership perceptionsdirectly affect their organizational support and organizational citizenship perceptionsprovided an acceptable model. It was concluded that academicians' academicintellectual leadership perceptions directly affect their organizational support andorganizational citizenship perceptions in a positive way.Conclusion and Suggestions: Taking academic intellectual leadership roles bythe academicians affect their organizational support behaviors and their demonstratingorganizational citizenship behaviors by increasing their feeling of belonging to theinstruction in a positive way. When academic intellectual leaders support cooperationand group processes, development of academicians as a leader can be supported. Whenthey work more, the present leadership capacity of the universities can be developed. Sonew academic intellectual leaders can emerge in universities.Keywords: Leadership, Intellectual leadership, Academic intellectual leadership,Perceived organizational support, Organizational Citizenship