İlişki istikrarı: İlişkilerde güç algısı, ilişkisel alçakgönüllülük ve romantik ilişkilerde obsesyon ve kompulsiyon ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı ilişki istikrarları (ilişki doyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme, ilişki yatırımı, bağlılık) ile romantik ilişki yaşayan bireylerin ilişkisel alçakgönüllülükleri (genel alçakgönüllülük, üstünlük, öz farkındalık), ilişkilerde güç algıları, romantik ilişki obsesif ve kompulsif belirtileri arasındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilmesidir. Bu araştırmanın diğer amacı ise İlişkisel Alçakgönüllülük Ölçeğini Türkçeye uyarlayarak ölçeğin psikometrik özelliklerini incelemektir.Yöntem: Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında 248 romantik ilişkisi olan bireylerin katılımıyla İlişkisel Alçakgönüllülük Ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışmaları yürütülmüştür. Araştırma kapsamında geliştirilen İlişki İstikrarı Modelinin test edilmesi aşamasında romantik ilişkisi olan 645 birey yer almıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; İlişki İstikrarı Ölçeği, İlişkilerde Güç Algısı Ölçeği, Romantik İlişki Obsesyon ve Kompulsiyonları Ölçeği, bu çalışma kapsamında araştırmacı tarafından Türk kültürüne uyarlaması gerçekleştirilen İlişkisel Alçakgönüllülük Ölçeği ve araştırmacı tarafın çalışma kapsamında geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada geliştirilen İlişki İstikrarı Modelinin test edilmesinde Yapısal Eşitlik Modellemesi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma kapsamında Türk kültürüne uyarlanan İlişkisel Alçak Gönüllülük Ölçeğinin geçerlilik ve güvenirliğine dair elde edilen bulgular, ölçeğin orijinalinde olduğu gibi üç boyutlu bir yapıya sahip olduğu, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Araştırma kapsamında geliştirilen İlişki İstikrarı Modelinin analizler sonucunda iyi uyum gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, romantik ilişkisi olan bireylerin ilişkilerinde sahip olduğu obsesif ve kompulsif belirti değişkeninin; bireylerin algıladıkları güç, ilişki doyumu, ilişki yatırımı, bağlılık ve seçeneklerin niteliğinin değerlendirilmesi üzerinde toplam etki değeri en fazla olan değişken olduğu bulunmuştur. Araştırmada ayrıca bireylerin romantik ilişkilerinde algıladıkları gücün; üstünlük ile ilişki doyumu, öz-farkındalık ile ilişki doyumu üzerinde tam aracı rolü; romantik ilişkilerde obsesif ve kompulsif belirtileri ile ilişki doyumu ilişkileri üzerinde kısmi aracı rolü üstlendiği tespit edilmiştir.Sonuç ve Öneriler: Sonuç olarak bu araştırma kapsamında İlişkisel Alçakgönüllülük Ölçeği Türk kültürüne uyarlanarak romantik ilişkilerle ilgili alanyazına katkıda bulunulmuştur. Bu araştırma kapsamında Yatırım Modeline dayalı olarak geliştirilen İlişki İstikrarı Modelinde yer alan ilişkisel alçakgönüllülük (genel alçakgönüllülük, üstünlük, öz farkındalık), ilişkilerde güç algısı, romantik ilişkilerde obsesif ve kompulsif belirtiler, ilişki istikrarı (ilişki doyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme, ilişki yatırımı, bağlılık) arasındaki ilişkilere dair elde edilen ilişkiler ve bu ilişkilerin gücü Yatırım Modeli'nin Türk kültüründe de romantik ilişki istikrarını açıklamak için kullanılabileceğini göstermektedir. Romantik ilişkilerin ortak özelliği olarak kabul edilen güç algısı bu araştırmada da romantik ilişkisi olan bireylerin ilişkiden aldıkları doyum, ilişkilerine yaptıkları yatırım, seçeneklerin niteliğini değerlendirme düzeyleri ve ilişkiye olan bağlılıkları üzerinde önemli bir role sahiptir. Araştırmanın bulguları alanyazına bağlı kalınarak ve mevcut çalışmaların bulgularıyla karşılaştırma yapılarak tartışılmış, tartışmalar doğrultusunda alan uzmanlarına ve ileriki araştırmalara yönelik öneriler verilmiştir.

Purpose: The present study primarily aimed to test the structural relationships among relationship stability (relationship satisfaction, quality of alternatives, relationship investment, commitment), the relational humility (general humility, superiority, self-awareness), sense of power in a relationship, relationship obsessions and compulsions of individuals in a romantic relationship. Another aim of the current study was to adapt the Relational Humility Scale to Turkish and to examine its psychometric properties.Method: Comparative correlational screening model was used in the current study. In the first stage of the present study, Turkish adaptation studies of the Relational Humility Scale were carried out with the participation of 248 individuals in a romantic relationship. The total of 645 individuals in the romantic relationship took part in the second stage of the current study aiming to test the Relationship Stability Model developed within the scope of the present study. In the current study, the Personnel Information Form developed by the researcher, Relationship Stability Scale, Sense of Power in Relationship Scale, Relational Humility Scale and Relationship Obsessions, and Compulsions Inventory were utilized as data collection tools. Structural Equation Modelling analyses were utilized to examine structural relationships among variables in the Relationship Stability Model developed in the current study.Results: The Relational Humility Scale was adapted to Turkish culture within the scope of the research. The findings related to the validity and reliability of the Relational Humility Scale showed that the scale has a three-dimensional structure as found in the original study and is a reliable data collection tool. The result of structural equation modeling pointed out that the Relationship Stability Model developed within the scope of the research showed a good fit. The findings of the current study showed that the relationship obsessions and compulsions had the highest total effect on the sense of power in a relationship, relationship satisfaction, quality of alternatives, relationship investment and commitment. Additionally, the power that individuals perceive in their romantic relationships played a full mediating role in the relationship between superiority and relationship satisfaction, the relationship between self-awareness and relationship satisfaction. Findings showed that the power that individuals perceive in their romantic relationships played a partial mediating role in the relationship between relationship obsessions and compulsions, and relationship satisfaction.Conclusion and Suggestions: In conclusion, the Relational Humility Scale was adapted to Turkish culture and contributed to the literature on romantic relationships. The findings related to relationships among the relational humility (general humility, superiority, self-awareness), sense of power in a relationship, relationship obsessions and compulsions, and relationship stability (relationship satisfaction, quality of alternatives, relationship investment, commitment) included in the Relationship Stability Model developed based on the Investment Model and the strength of the relationships obtained in the current study showed that the Investment Model can be used to explain the romantic relationship stability in Turkish culture. The sense of power, which is considered to be the common feature of romantic relationships, plays an important role in the level of relationship satisfaction, investment in their relationships, their level of evaluation of the quality of alternatives, and their commitment to the relationship. The findings of the study were discussed by adhering to the literature and by making a comparison with the findings of previous studies, and recommendations were given to psychological health professionals and future studies in line with the discussions.