Bursa`daki hava kirliliğinin matematik modelle incelenmesi

Abstract

Herhangi bir bölgedeki hava kalitesini tahmin edebilmek için çok sayıda difüzyön modeli geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Bursa'daki S02 ve partikül madde konsantrasyonlarını tahmin edebilmek için ATDL ( Atmospheric Turbulent Diffusion Laboratory) dispersiyon modeli kullanılmıştır. Birinci bölümde, Bursa ilinin coğrafî ve meteorolojik durumu ile ildeki nüfus dağılımı anlatılmıştır. Herbir griddeki alan kaynak kuvvetleri, kişi başına düşen yakıt miktarı ve emisyon faktörleri ile ilgili bilgileri kullanarak hesaplanmış ve mevcut kirliliğin durumu hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise, matematik modelin gayesi açıklanmış ve ATDL modeli kullanılarak yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verilmiştir. Alan ve nokta kaynaklar için geliştirilen ifadeler anlatılmıştır. Son bölümde ise BASIC dilinde yazılmış program geliştirilerek kirletici konsantrasyonları hesaplanmış ve ölçüm değerleri ile karşılaştınlmışür. Böylece, bu kalibrasyondan sonra çeşitli kontrol stratejileri için kirletici konsantrasyonlarını tahmin edebilmede bu modelin kullanılabileceği gösterilmiştir.

A very large number of diffusion models have been developed for air quality prediction of any region. In this study, ATDL (Atmospheric Turbulent Diffusion Laboratory) dispersion model has been applied to estimate SO2 and P.M (Particulate Matter) concentrations for Bursa. In the first chapter, geogrophical and meteorological conditions and population distribution in Bursa have been given. Area source strength in each grid has been calculated by using the information regarding the quantity of fuel used per capita basis and the emission factors and the existing pollution level has been given. In the second chapter, the purpose of the model has been explained and literature regarding the studies made by using the ATDL model has been given. The equations developed for point and area sources has been explained. In the last chapter, a computer program written in BASIC has been developed and the pollutant concentrations calculated by the program have been compared with the measured concentrations. Thus, after verification the model can be used to estimate the pollutant concentration for different, control strategies.