Türkiye`de konut üretimini yönlendiren kurumsal düzenlemelerin gelişimi

Abstract

ÖZET Ülkemizde konut sorunu ve bu sorun karşısında gelişen kurumsal düzenlemelerin incelendiği araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, sanayileşmiş ülkelerdeki konuta bakış açısına değinilmiş ve konut sorununun ülkemiz açısından önemi vurgulanmıştır. İkinci bölümde ise, araştırmanın sınırları çizilmiştir. Bu konuda yapılan araştırmalarda izlenen yöntemler tanımlanmış, bundan yola çıkarak araştırmanın izleyeceği yöntem sunulmuş tur. Bu şekilde izlenen yöntemin nedeni açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, araştırmada konut sorununun ne şekilde ele alındığı konusuna yer verilmiştir. Bu konuda yazılan literatürde kullanılan terminolojiye dikkat çekilerek, `konut sorunu` tanımlanmaya çalışılmıştır. Konut sorununun farklı toplumsal rol sahiplerine göre ne anlamlar ifade ettiği açıklanarak bu yolda konut sorununun içinde barındırdığı çelişkiler ortaya kon muştur. Dördüncü bölümde, konut politikalarının tarihsel gelişimi, ülkenin içinde bulunduğu si yasal koşulları da gözönüne alınarak irdelenmiştir. Buna göre her dönem içinde siyasi otoritenin konuta bakış açısı değerlendirerek, konut sorununu hangi sınırlar içinde tuttuğu açıklanmıştır. Bu sınırlar içinde soruna getirilen çözüm yolları ortaya konmuştur. Beşinci bölümde, konut üretimini yönlendiren mekanizmalara değinilmiştir. Bu mekanizmalar üç ana başlık altında toplanmaktadır.. Yasal mekanizmalar. İcra mekanizmaları. Sunum mekanizmaları Yasal mekanizmalar, devletin konut ve gecekondu sorununa bakış açısı ve imar düzenlemelerinden oluşmaktadır. Bu bölümde daha çok sorunun hukuki boyutuna değinilmiştir. Bu konularda cumhuriyetten bu yana çıkarılan kanunlar, sebepleri ve sonuçları üzerinde durul muştur. İcra mekanizmaları ise hukuki prosedürün gerçekleşmesi için oluşan kurumları incelemektedir. Bu kurumların kuruluş amaçlarına ne ölçüde hizmet verdikleri tartışılmıştır. Sunum mekanizmalarında ise tüm bu oluşumların sonunda hangi biçimlerde konut üretildiği konusuna yer verilmiştir. Üretim biçimleri, bu üretimdeki rol sahipleri ve bunlar arasındaki hiyerarşi tanımlanmıştır. Bu üretim biçimlerinin hangi ortamlarda, nasıl doğdukları ve ne şekilde geliştikleri açıklanmıştır. Sonuçlar bölümünde ise, üçüncü ve dördüncü bölümlerde incelenen konulardan elde edilen sonuçlar sunulmuştur. iv -

SUMMARY The aim of this thesis is to define the 'housing problems' and to examine the institutional settings which occured as the results of the `housing problems' in Turkey. The first part, brifely, summarizes how the term of `housing` is being understood by the industralized countries. Then it underlines the importance of the `housing problem` in Turkey. In the second part, firstly the limits of this thesis are described. Secondly, the methods that are being used - by other researchers - on the subject of the housing problems are defined. Thirdly, those definitions are used to help in explaining the method which is used throughout this thesis. Third part explains the way the housing problems of Turkey is understood in the thesis. The terminology that is being used in the literature of the housing problems are also marked carefully, in order to describe the term itself. In addition to this, the chapter also discusses the housing problems according to the different social actors. It will show that different social actors offer different meanings on the housing problems which therefore bring the contradictory inside the issue. Fourth part examines development of the history of housing problems within the political conditions of the Country. It accordingly will explain firstly, how political authorities in every period set its own point of view on the housing problems. And secondly, how they - political authorities - limited the housing problems. Following the limits on the issue how they put some solutions forward. The fifth chapter touches some mechanisms which direct housing production. The mechanisms are divided into 3 main parts: `. Legislation mechanisms.. Execution mechanisms.. Production mechanisms. Legislation mechanisms are come to existance by how the government sees the problems of housing and squatter's house and how public improvements are put together. In this chapter a legal aspect of the housing problems are mostly discussed. Execution mechanisms examines the institutions which help a legal procedure to exsist. This chapter also discusses whether those institutions live within their foundation purposes. Production mechanisms looks into the other two mechanism that are mentioned above and then examines in what way the houses are producted. Production forms, and the parts taken throughout the production process and the hierarchy among those are defined. It is also explained what type of conditions those production forms are produced and then developed. In the conclusion part of the thesis, the issues which previously discussed in the 3rd and the 4th chapters are presented with the results from the chapters above. - v -