Dinamik yükler altında temellerin irdelenmesi

Abstract

ÖZET Makina temeli, Makinanın çalıştırılması ile ortaya çıkan dengelenmemiş dinamik yüklerin çevreye, insanlara, bitişik makinalara veya yapılara zarar vermesini önlemek ve makineları verimli bir biçimde çalıştırabilmek için tasarımı yapılan bir temel çeşididir. Aşağıda sunulan yüksek lisans tezinde özellikle krank mekanizmalı makinalar için çözümleme ve tasarım yöntemlerinden en çok kullanılan ve pratik değeri olan `Elastik Yarı-Uzay ` ve ` Doğrusal Elastik Ağırlıksız Yay ` yöntemleri tartışılmış ve karşılaştırma yapılmıştır. Tezde; çözümleme ve tasarım yöntemlerine geçmeden önce, makinaların çalıştırılması ile oluşan dengelenmemiş kuvvetler üzerinde irdelemeler yapılmış ve hesap yöntemleri açıklanmıştır. Daha sonra, krank mekanizmalı makinalar hakkında ve titreşim modları ile ilgili bilgi verilmiştir. Bundan sonraki aşamada, elastik yarı- uzay ve, doğrusal elastik ağırlıksız yay yöntemleri üzerinde incelemeler yapılmıştır. Sırasıyla düşey titreşimler, yatay titreşimler, sallanma titreşimleri, burulma titreşimleri ve eşzamanlı titreşimlerin frekans ve genlik hesaplarının aşamaları anlatılmıştır. Ayrıca, aynı örnekler üzerinde elastik yarı-uzay ve, doğrusal elastik ağırlıksız yay yöntemleri kullanılarak çözümlemeler yapılmıştır. Son bölümde, sönümün genlik üzerinde etkisi, zemin parametrelerinin doğru seçiminin önemi, zeminin doğrusal elastik olmayan davranışının ihmal edilebileceği ve zemin kütlesinin hesaplara etkisi üzerinde tartışma yapılmış ve sonuçlar özetlenmiştir.

vi SUMMARY Machine foundation is a type of support that transmits the dynamic forces and moments occasioned by the operation of a machine, to the soil below in order to prevent to be annoying to persons or be harmful to other precision equipment or machines in the vicinity or to adjoining structures and have it operated efficiently. In this master thesis, especially reciprocating machines have been studied and among their analysis and design methods, the elastic half-space and the linear elastic weightless spring methods that are used in practice very often, have been compared and discussed. The steps are as follows: Before their analysis and design methods have been examined, the dynamic loads occasioned by the operation of the machine, is investigated and their calculations are studied in detail. Then, the characteristics of reciprocating machines and vibration modes are studied. After that, the information on the elastic half-space and the linear elastic weightless spring methods are provided. Later on, the natural frequencies and amplitudes of vertical vibrations, horizontal (sliding) vibrations, rocking vibrations, torsion vibrations and coupled vibrations are examined and related equations are formed, respectively. In addition, on the same examples, solutions are performed by using both methods. In the last section, it is stressed that conducting suitable in situ dynamic soil investigations and properly interpreting the test data are very important to arrive at a satisfied design. And effect of damping ratio on determining of the vibration amplitudes, the consideration of the soil mass in the analysis and non linearity of soil are discussed.