Normal konsolide yumuşak killerde arazi ve laboratuvar deneylerinin karşılaştırılması

Abstract

Normal konsolide yumuşak killer yeryüzünde kalın tabakalar halinde çok geniş alanları kaplamaktadır. Bu yüzden yumuşak killer üzerinde inşa edilecek yapıların tasarım ve yapımı son yıllarda geoteknik mühendisliğinin önemli problemlerinden biri haline gelmiştir. Alibey Barajı sözü edilen normal konsolide yumuşak bir kil tabakası üzerinde inşa edilmiş yapılardan biridir. Yumuşak alüvyal çökellerden oluşan baraj temel zemininde göçme meydana gelmemesi ve oturmaların kontrol altında tutulabilmesi için baraj dolgusu kademeli bir şekilde yaklaşık 15 yılda inşa edilmiş ve dolgu inşaatından önce yerleştirilen ölçüm aletleri sayesinde arazi boşluk suyu basıncı değişimleri ile zemin hareketleri gözlem altında tutulmuştur. Bu şekilde arazi enstrumantasyonuna sahip olması, inşa süresi ve sonrasında zemin hareketleri ile boşluk suyu basınçlarının gözlemlenmesi nedeniyle Alibey Barajı benzer yapılar arasında önemli bir yere sahip bulunmaktadır. Bu çalışmada normal konsolide yumuşak bir kil tabakası üzerinde inşa olunan Alibey Barajı'nın inşaatından sonra temel zemininin geoteknik yönden incelenmesi ve elde edilen bulguların inşa öncesi elde edilenlerle karşılaştırılması yanında barajın ve altındaki jeolojik ortamın matematiksel olarak modellenebilmesi için gerekli geoteknik ve mekanik parametrelerin elde edilmesi amaçlanmıştır. Alibey Barajı temel zemininin endeks, mukavemet ve sıkışabilirlik özellikleri 1967 ve baraj inşaatı sonrası 1996 yılında yapılan sondajlar ve sondajlardan elde edilen örnekler üzerinde yapılan laboratuvar deneyleri ile saptanmıştır. Bu çalışmada 1967 ve son olarak 1996 yılında yapılan arazi ve laboratuar deney sonuçlan düzenlenerek baraj dolgusu altındaki normal konsolide yumuşak kil zemin tabakalarına ait kayma mukavemeti ve sıkışabilirlik parametreleri belirlenmeye ve dolgu yüklemeleri altında zaman içinde baraj altı zemin tabakalarında meydana gelen değişimler incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca zemin üzerinde yapılan arazi ve laboratuar deneyleri sonucu elde edilen veriler değerlendirilmiş ve birbirleriyle karşılaştınlmışlardır.

Normally consolidated soft soils occupy large areas on the earth. Design and construction of the structures faunded on the soft clayey soils presents important engineering problems in geotechnical studies. Alibey Dam is one of structures which is constructed on a normally consolidated clay soil deposit. The Dam seated on medium stiff cohesive alluvial deposits of up to 35 m thickness is constructed in stages within a period of 15 years. Due to its foundation layers heavily instrumented inorder to monitor the generated pore pressures generated and displacement developed during construction, Alibey Dam hascollected a wide attantion among similar structures all over the world. In this study, the geotechnical properties of the foundation layers obtained before and after the construction of the dam are compared. İn addition to this work mechanical parameters which are necessery in rmdelling the dam and its foundation for the numerical analiyses are alse investigated.