Çeşitli materyallerde diferansiyel puls polarografik yöntemle nitrit miktar tayini

Abstract

ÖZET Bu tezin ilk bölümünde nitrit iyonunun kaynakları ile insan sağlığı üzerindeki zararlı etkileri özetlendi ve polarografik yöntem hakkında genel bilgi verildi. Daha sonra direkt ve indirekt polarografik nitrit tayin yöntemlerinin bir dökümü yapıldı. Çalışmanın deneysel bölümünde önce nitrit iyonunun perklorik asitli ortamda ve tiyosiyanat iyonunun katalizör etkisinde difenilamin ile oluşturduğu di f eni İni trozoaminin polarografik olarak indirgenmesine dayanan diferansiyel puis polarografik yöntemin optimum koşulları incelendi. Buna göre 5 mi 2.60xl0-3 M (.'/. 40 'lık metanolde) difenilamin, 10 mi 0.1 M sodyum tiyosiyanat, 10 mi 0.4 M perklorik asit içeren karışım bidestile su ile 100 mi *ye seyreltildi (belirteç çözeltisi). 1 jig/ml nitrit iyonu içeren sulu çözeltinin 1 mi 'si 25 mi 'lik bir balon jojeye aktarıldı ve belirteç çözeltisiyle hacmine tamamlandı. 40 ng/ml nitrit iyonu içeren bu çözeltiye mümkün olan en yüksek hassasiyette çalışılarak diferansiyel puis polarogramı m n optimum koşulları aşağıdaki şekilde belirlendi. U ^«»ı.nc.ç: -0.4 V, AU: -0.5 V, t ö«mi« : 0.8s, damla hızı: 2 mm/damla, hassasiyet: l.OxlO-'53 A/mm, çalışma elektrodu: SMDE (Stasyoner civa damla elektrod), yardımcı elektrod: camsı karbon elektrod, referans elektrod: Ag/AgCİ, KC1 (3M) elektrod. Bu polarogram koşullarında nitrit iyonunun -0.56 V 'da maksimum diffüzyon akımı gösterdiği saptandı. Belirlenen koşullarda 0.5-2.5 ug/ml nitrit iyonu içeren çözeltilerin 1 mi 'si ile çalışılarak diferansiyel puis polarogramları elde edildi (n=5). -0.56 V 'daki maksimum diffüzyon akım değerlerinin ortalaması (tç*) ile son nitrit konsantrasyonları (0.02-0.1 ug/ml ) arasında ölçü eğrisi hazırlandı. Regresyon analiziyle doğru denklemi Id = 445 c + 4.78 (r = 0.9997) olarak hesaplandı. Diferansiyel puis polarografik yöntem beş adet tükürük örneğinde nitrit tayini için uygulandı. Matriks etkisini gidermek amacıyla tayin standart katma yöntemiyle yapıldı. Yöntemin musluk suyu ve çeşitli sebzelerde (patates, havuç, pazı) nitrit tayini için de uygulanmasına çalışıldı. Ancak bu örneklerdeki nitrit miktarı çok düşük olduğu için (<20 ng/ml) elimizdeki polarograf ile sağlanan optimum koşullarda saptanamadı. IV

ABSTRACT In the first part of this thesis; the sources of nitrite ion and the harmful effects of it on human health were summarized and a general knowledge about polarographic method was given. Then direct and indirect polarographic nitrite determination methods were reviewed. In the experimental section of the work; optimum conditions of the differential pulse polarographic method based on the polarographic reduction of diphenylni trosamine which was occured by nitrite ion and diphenylamine in perchloric acidic medium and thiocyanate ion as catalyst, were investigated. Accordingly; the mixture of 5 ml of 2.60xl0-3 M diphenylamine (in 40*/. MeOH), 10 ml of 0.1 M sodium thiocyanate, and 10 ml of 0.4 M perchloric acid was diluted to 100 ml with bidistilled water (reagent solution). One ml of the aquoeus solution containing 1 ug/ml nitrite ion was transferred into a 25 ml volumetric flask and diluted to the volume with reagent solution. Optimum conditions of the differential pulse polarogram was determined by working with this solution, containing 40 ng/ml of nitrite ion, at the highest possible sensitivity, as follows: LI.*»,-* : -0.4 V, AU: -0.5 V, tdrop: 0.8s, mmtdrop! 2 mm/drop, sensitivity: lxlO``9 A/mm, working electrode: SMDE (stationary mercury dropping electrode), auxiliary electrode: glacy carbon electrode, reference electrode: Ag/AgCl, KC1 (3M) electrode. At these polarogram conditions, nitrite ion gave a maximum diffusion current at -0.56 V. The differential pulse polarograms were obtained by working at these conditions with 1 ml portions of the solutions containing 0.5-2.5 jig/ml nitrite ion (n=5). A calibration graph was plotted between the mean of maximum diffusion current values determined at -0.56 V (Id) and the last nitrite concentrations (0.02-0.1 ug/ml). The linear equation of the_ calibration graph was calculated by regression analysis as Id = 445 c + 4.78 (r = 0.9997). The differential pulse polarographic method was applied for nitrite determination in five saliva samples. The standard addition method was applied to eliminate matrix effect. The method was tried to apply for nitrite determination in tap water and vegetable samples (patatoes, carrot, chard) but the nitrite content of these samples were too little to determine at our optimum polarographic conditions.