Çırağan feriye saraylarından İbrahim Tevfik Efendi sahil sarayının mimari değerlenirilmesi ve koruma sorunları üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Beş bölümden oluşan bu çalışmanın giriş bölümünde, konunun amacı, kapsamı ve yöntemi tanıtılmıştır. Birinci bölümde, Beşiktaş-Ortaköy arası kıyı şeridinin fiziki bir tanımlaması yapılmıştır. Bölgenin sınırları topoğrafik ve jeolojik yapısı, iklim ve bitki örtüsü anlatılmış, ardından bu kıyı şeridinin Eski Çağ'dan başlayarak Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemindeki tarihsel gelişimi ele alınmıştır. Daha sonra Mahmud II.'nin yaptırdığı ilk Çırağan Sarayı'na kadar bölgenin tarihi incelenmiştir. İkinci bölümde, İstanbul'daki büyük Osmanlı Sarayları incelenmiş, tarihsel gelişimleri araştırılmış, birbirleri ile benzerlik ve farkları saptanmaya çalışılmıştır.. Daha sonra Mahmud II.'nin yaptırdığı ilk Çırağan Sarayı tarihi anlatılmıştır. Yapının bugün elimizde bulunan çizili ve yazılı belgeleri ışığında mimari özellikleri belirlenmiştir. Abdülaziz'in yaptırdığı son Çırağan Sarayı'nın ayrıntılı olarak incelendiği üçüncü bölümde, bu yapının tarihi, plan ve cephe özellikleri tanıtılmıştır. Sarayda yapılan restorasyon amaçlı çalışmaların ardından Çırağan Sarayı'nı oluşturan yapılar incelenmiştir. Dördüncü bölümde. Çırağan Sarayı'nın feriyelerinden biri olan İbrahim Tevfik Efendi Sahil Sarayı incelenmiştir. Yapının tarihi, tasarım ve yapım özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra zaman içinde yapı bünyesinde oluşan bozulmalar saptanmış, hazırlanan mekan tespit tabloları ile yapının tüm mekanları ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Çalışma beşinci bölüm ile son bulmaktadır. Bu son bölümde koruma ve restorasyon önerileri geliştirilerek yapı üstünde yapılması gerekli müdahaleler saptanmıştır. vııı

SUMMARY This work consists of five parts, in the introduction part we have the aim, content and the method of the subject. In the first part, pyhsical description of Beşiktaş- Ortaköy line is given. The frontier, climate, plantain, topographical, geological positions are explained, and also historical development of this area (It begins from ancient time and consists of Byzantium, Ottoman and Period of Repuclic) is explained. After these periods, the history of this area is searched till the period of Çırağan Palace which was built by Mahmud II. In the second part of the historical development of big Ottoman Palaces are searched to find out the similarities and differences of these palaces. After these knowledges the history of first Çırağan Palace which was built by Mahmud II. is explained. All the documents about the palace which are drawen or written are collected and by the help of these documents the architectural properties of the palace is determined. In the third part of the last Çırağan Palace which is built by Abdiilaziz, is examined in details. The plan, side and the historical properties of this building are shown in this part. The Çırağan Palace are searched, after the restoration works of the buildings which form Çırağan Palace. In the fourth part, Ibrahim Tevfik Efendi Sahil Saray which forms The Çırağan Palace,is examined. The design, building and historical properties of this palace was tried to define. Then the parts which are destroyed by the time were found and by the help of rooms' picture, and the destroyed parts are evaluated. The work is finished at the fifth part. In the last part, the advice of saving the building is developed and the interference on the building were found out. IX