İstanbul batı yakası vadilerinin şehirleşme süreci içinde ekolojik açıdan irdelenmesi

Abstract

ÖZET seçimi yapmış ve gerekse imar ulaşım atanları Nüfusu 10 milyonu geçen sanayi; eğitim-kültür ve hizmetler sektörünün ağırlıkta olduğu İstanbul şehri kendi kırsalından olduğu kadar, tüm Türkiye'den göç almıştır. Aşırı nüfus artışıyla kuzeyde yer alan doğal kaynak alanları (ormanlar, su kaynakları, bentler) güneydeki yerleşim alanlarının baskısı altında kalmıştır. Doğal kaynakların tüketilmesi sonucu ekolojik yapıda meydana gelen değişiklikler çevre sorunları v e insan sağlığı ile ilgili sorunları da beraberinde getirmektedir. İstanbul'un Avrupa yakasında yer alan tarihte mesire alanı olarak kullanılan Kağıthane Vadisi ile Alibeyköy Vadisi, Haliç-Boğaz Koridoru ile beraber şehre sürekli temiz hava akımlarını sağlamışlardır. Ancak günümüzde endüstri ve konut alanları tarafından işgal edilen vadilerin topoğrafik yapısına da bağlı olarak başta Kağıthane ve Alibeyköy Vadileri, olmak üzere Haliç bölgesi İstanbul'da ekolojik yapıda meydana gelen değişiklikler sebebiyle oluşan çevre sorunları şiddetle hissedilmektedir. Bu sorunların kaynağını yanlış yer endüstri alanları ile gerek kaçak olarak yapılan planı kararlarıyla getirilen konut alanları, oluşturmaktadır. Konutların ısınma maksadıyla tükettikleri fosil yakıt sonucu açığa çıkan kirletici gazlar ve partiküler maddeler ile fosseptik çukurlardan sızan atık sular ve endüstriyel tesislerin prosesleri esnasında açığa çıkan kirletici gazlar, partiküler maddeler, sıvı atıklar, gürültü; motorlu taşıtların hareketleri esnasında çıkardıkları gazlar, ağır metaller, gürültü vadinin topoğrafik yapısı içinde yoğunlaşmaktadır. Yapılaşma maksadıyla bitkilerin kesilmesi sonucu erozyon olgusu ortaya çıkmıştır. Tüm bu sebeplerden dolayı Kağıthane ve Alibeyköy dereleri kirlenmiş, Alibeyköy Barajı içilebilir hamsu kalitesi düşmüş ve Haliç taşınan kirlilik materyalleri ile dolmuştur. Kağıthane ve Alibeyköy vadilerinde kuzeyden gelen temiz hava akımlarının hızı yapılaşmadan dolayı büyük oranda azalmış olmasına ve in versiyon olgusunun da sık yaşanmasına bağlı olarak hava kirliliği Kağıthane ve Alibeyköy vadilerinde yoğunlaştığı gibi, Haliç ve Halic'e cepheli bölgeler İstanbul'da hava kirliliğinin en yoğun olarak yaşandığı yer olmuştur. Toprağa atılan zararlı maddeler ve asit yağışları ile toprak kirlenmesi sorunu ortaya çıkmıştır. Ulaşımdan ve endüstriden kaynaklanan gürültü vadilerin topografyası içinde hapsolmuştur. Yeşil bitki örtüsü ile kaplı bu alanlarda artık silueti konutların çatılarıyla çizilen vadi yamaçları ve tabandaki kirli- paslı endüstri görsel açıdan da kirlilik a r ze t m ekt e d i r. 11

SUMMARY Not only from its own rural area but also from all Turkish regions, so many people have immigrated to Istanbul, exceeding 10 millions population and the industrial, educational and services sectors concentrated therein. Resulted in excessive population increase, the natural sources such as forests, water sources, bands etc. Locating at the North region thereof were remained under the pressure of residential areas in its South. The alterations in its ecological structure cocured due to the consumption of natural sources have been accompanied by environmental and hygenic problems. Kağıthane Valley and Alibcyköy Valley which had been facilitated in the past as an excursion area and are locating al European part of Istanbul were supplying the provinde with a fresh-air through the Bosphoras corridor. However, based upon the topoggraphical conditions of valleye occupied by the industrial and residential zones, the environmental problems accured due to the alterations at the ecological structure of İstanbul province, principally Kağıthane and Alibcyköy Valleys have extremely caused us to perceive there of. The main reason of these problems are that of industrial zones picking an incorrect site-selection in conjunction with both illegali)' built residential areas and transportation roads built for the arrival through the residential areas where conatruction permissions were made by the decisions of site- building projects authorities. Comtaminant gases and particular shaped items revealed by the burn of fuel-oils used for heat gaining in the houses together with waste-waters leaked from drainage holes and contaminant gases, particular stale items, waste materials with a site-area, an erosion phenomenon was occurcd. Because of all above-mentioned reasons, the streams of Kağıthane and Alibcyköy valleys were contaminated, and the drinkable rawwatcr quality of Alibcyköy stream was deteriorated, and Bosphorus was filled in contaminated materials conveyed there to. Based upon the great deorease in tnc fresh air-flow rate coming through the North of Kağıthane and Alibcyköy valleys and although frequently facing with inversion phenomenon, not only the air pollution was concentrated in the Kağıthane and Alibeyköy valleys but also Bosphorus and areas over Bosphorus have become the most suffered areas from air pollution. Resulted in harmful materials dropped to the soil and acite rains, the problem of soil pollution has come true. The noise given rise to transportation and industrial activities was confined within the topography of these valleys. On these areas covered with greeny vegetation cover in the past, the silhouette thereof is well the lined with the roof of houses. And dirty industrial picture is now presenting a visual pollution to our eyes.