Mekanik tesisatlarda deprem güvenliğinin araştırılması

Abstract

Tesisatlar, bir binadaki taşıyıcı sistemden (kolonlar, kirişler, perde duvarlar vs) ve diğeryapısal bileşenlerden farklı olarak, yapısal olmayan bileşenler grubuna girerler. Deprem yüküaltında hareket eden yapısal olmayan bileşenler, gerek kendilerine gerekse çevrelerindebulunan diğer bileşenlere zarar verebilirler. Bundan dolayı tesisatların deprem güvenliğininsağlanması, olmazsa olmaz bir koşuldur. Bu çalışmada, çeşitli tesisat ekipmanları için sismikkoruma yöntemlerinden bahsedilerek, projelendirme ve uygulama esaslarına değinilmiştir.Bir binadaki yapısal olmayan elemanların, deprem sırasında meydana gelecek kuvvetlerdikkate alınarak binaya güvenli bir şekilde, doğru bağlantılar ve elemanlar ile sabitlenmesisağlanarak oluşabilecek hasarlar azaltılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta kazan,soğutma grubu, jeneratör, klima santrali, yangın söndürme boruları, elektrik kablolarınıngeçtiği tavalar gibi tesisat elemanlarının her birinin deprem davranışı ve bağlantının yapıldığıelemanın özelliklerine dikkat edilerek sabitlemenin yapılmasıdır.Binaya ait ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri, yangın söndürme sistemleri, elektriksistemleri, jeneratörler, kazanlar gibi bazı yapısal olmayan elemanların, binanın kullanımıesnasında bulunacakları yerlerin, binanın tasarımı aşamasında belirlenmelidir. Bu elemanlarındeprem güvenliğinin sağlanması için henüz binanın yapımı aşamasında bu bölgelerdeuygulanacak sabitleme yöntemine uygun boyutlarda ve niteliklerde yapılması yararlıolacaktır. Böylece söz konusu tesisat elemanının deprem güvenliğinin sağlanması daha kolayve doğru bir şekilde yapılmış olacaktır.Anahtar kelimeler: Deprem, sismik koruma, titreşim, mekanik tesisat

Mechanical systems are categorized as non-structural components of a building structure apartfrom columns, beams, carrier walls etc. These components can cause damages to themselvesand surrounding components under seismic loads. Hence, seismic protection and earthquakesafety precautions of mechanical systems are very essential for today?s structures. In thisthesis, seismic restraint methods of various mechanical system equipments, project andapplication criteria are mentioned.Damages that will be caused by seismic motion can be reduced by restraining and/or fixing ofnon-structural components in proper ways and proper elements taking predicted seismic loadsinto account. The crucial point in deciding seismic loads and attachment types is to be carefulabout which attachment type should be considered for which component. Typical behavior ofthose components such as boilers, chillers, power generators, air handling units, firesuppression piping, cable trays play a major role here.It will be very effective to decide where to place any of these non-structural mechanicaland/or electrical components of heating, cooling, air handling, fire protection systems duringthe project planning period of a building. These decisions will help the designing engineers toplan the most proper seismic safety measures while the building is being constructed.Therefore the corresponding components shall be safer against earthquakes in a simple andaccurate way.Keywords: Earthquake, seismic restraint, vibration, mechanical systems