Sürdürülebilir mimarlık bağlamında geleneksel Konya evi üzerine bir inceleme

Abstract

İçinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli sorunlarından biri çevre kirliliği paralelinde oluşan ekolojik dengenin bozulmasıdır. Canlıların varlıklarını devam ettirebilmeleri, yaşam ortamlarının sürdürülebilirliğiyle mümkündür. Günümüzde sanayileşme ve gelişen teknoloji ile birlikte hızla artan kentleşme, ekolojik dengelerin zarar görmesine, kültürel ve tarihsel değerlerin yok olmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda, çalışma kapsamında sürdürülebilir bir gelecek için mimari tasarımlarda uygulanması gereken ekolojik kriterler araştırılmıştır.Bu çalışmanın amacı ekonomik gelişme ile çevre arasında uzlaşma arayan sürdürülebilir gelişme kavramının mimari açıdan nasıl ele alındığını incelemek, sürdürülebilir mimarlığı ve tasarım kriterlerini tanımlayarak bunları bütüncül bir yaklaşımla ortaya koymaktır. Bu yaklaşımı yaparken yerel mimari verilerden ipuçları yakalamak amaçlanmıştır. Böylece çevre duyarlı tasarım kriterlerinin ?Geleneksel Konya Evi? mimari oluşumuna etkileri incelenmiştir.Çalışma da öncelikle sürdürülebilirlik kavramı ve mimarlıkla olan ilişkisi irdelenmiştir. Daha sonra sürdürülebilir bir çevrenin oluşumunu sağlamak için ekolojik değerlerin önemi açıklanmıştır. Çevre duyarlı tasarım kriterleri belirlenerek mimari tasarımlarda uygulanması gereken ölçütler değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümün ilk aşamasında Türk evinin genel olarak karakteristiğine değinilmiş, ikinci aşamasında önce konu alanı tanıtılmış sonra belirlenen kriterlere göre geleneksel konut ölçeğinde Konya evi üzerinde değerlendirmeler yapılarak mimarlıkta sürdürülebilirliğin uygulanabilirliği belirlenmeye çalışılmıştır. Değerlendirmeler vaziyet planı, plan şeması ve yapı malzemesi ölçeğinde yapılmıştır. Sonuç bölümünde ise ekoloji-tasarım ilişkisinin önemi ifade edilmiş ve geleneksel konut yapılarının korunması için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, ekolojik mimari, Türk evi, geleneksel konut mimarisi, Konya, Geleneksel Konya evi.

The deterioration of ecological balance, in environmental pollution parallelism, is the most critical problem of 20th century. Duration of the living existence is possible with the sustainability of life surroundings. In the present, fast urbanization with the industrialization and developing technology, that causes to damage ecologic balances and extermination of cultural and historical worths. In this context, ecologic criterions which shuld be applied on the architectural desings are researched for a sustainabile future.The objective of this research is to examine the sustainabile development concept which is seeking for a compromise between economic development and environment in the architectural frame, to define the sustainable architecture and design criterions, to explain these with a totalitarion approach. It is aimed to catch indications from local architectural datas while doing that research. Thus environment sensitive design criterions are studied over effects in the architectural constitution of ?Traditional Konya House?.In this study, first, sustainability concept and its connection with the architecture is examined. Later, the importance of ecological values are explained to supply a sustainabile environment constitution. The criterions which should be applied on architectural designs are evaluated by environment sensitive design. İn the forth chapter of the study, general characteristic of the Turkish house is mentioned in the first stage. After the explaining of research area in the second stage, evaluations are made over the Konya house in the traditional residence scale and studied to determine the application probability of sustainability in the architecture. The evaluations are made in state plan, plan scheme and building materilas scale. In the result, ıt is expressed that the importance of ecology-design connection and is proposed protection of the traditional residence buildings.Keywords: Sustainability, ecological architecture, Turkish house, traditional house architecture, Konya, traditional Konya house.