Tanacetum zahlbruckneri (Nãb.) grierson bitkisi üzerinde fitokimyasal araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, 2000 yılında Van'dan toplanan Tanacetum zahlbruckneri (Nãb.) Grierson bitkisinin sekonder metabolitleri ve biyolojik aktiviteleri araştırılmıştır.Bitki toplandıktan sonra gölgede kurutuldu. Kurutulan bitki öğütülerek sırayla hekzan, etilasetat, metanol ile maserasyon tekniğine göre ekstre edildi. Bu tezde bitkinin etilasetat ekstresi ile çalışıldı. Bitkinin etilasetat ekstresindeki sekonder metabolitleri, ince tabaka kromatografisi, preparatif ince tabaka kromatografisi, kolon kromatografisi ve moleküler elek kromatografisi (Sephadex LH-20).kullanılarak izole edilip saflaştırıldı.Etilasetat ekstresinden 3 madde elde edildi; 1 seskiterpen, bir triterpen ve yapı aydınlatma çalışmaları devam eden B bileşiği. Bitkiden izole edilen maddelerin yapı aydınlatma çalışmalarında, UV, IR, 1D ve 2D NMR teknikleri yaralanıldı.Hekzan, etilasetat, metanol ekstrelerinin sitotoksik aktiviteleri brine shrimp (Artemia salina) ön tarama metodu ile incelenmesi sonucunda, hekzan, etilasetat ve metanol ekstreleri arasında Artemia salina `ya karşı en fazla etkiyi, etilasetat ekstresinin göstermesi nedeniyle bu tezde Tanacetum zahlbruckneri bitkisinin etilasetat ekstresi üzerinde fitokimyasal ve biyolojik aktivite çalışmaları yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Tanacetum zahlbruckneri (Nãb.) Grierson , seskiterpen, triterpen,Compositae, Asteraceae, biyolojik aktivite, insektisid aktivite, antibakteriyal aktivite, antifungal aktivite, brine shrimp aktivite

In this study, secondary metabolites and biological activities of the plant Tanacetum zahlbruckneri (Nãb.) Grierson were investigated, which had been collected from Van in 2000.Then, it was dried in shadow. The dried plant was extracted, first with hexane, then with ethylacetate, and finally with methanol.In this thesis, ethylacetate extract of the plant has been studied. Secondary metabolites separation process has been carried out by applying thin layer, preparative thin layer and column cromatography and molecular exclusion methods (Sephadex LH-20).Three substances have been obtained from the ethylacetate extract; a sesquiterpene, a triterpene and the compound B which was isolated from nature for first time. The chemical structures of those compounds have been elucidated by using UV, IR, 1D, and 2D NMR techniques.In this study, cytotoxic activity of hexane, ethylacetate and methanol extracts were first investigated by brine shrimp scannig method. Since cytotoxic activity has mostly been observed for the ethylacetate extract, the ethylacetate extract of Tanacetum zahlbruckneri was subjected for the phytochemical analysis and some biological activities of the EA extract of the plant have been studied.Keywords: Tanacetum zahlbruckneri (Nãb.) Grierson, sesqiterpene, triterpene, biological activity, brine shrimp