Boğaziçi`nde siluet ve siluetin belirlenmesinde fotogrametri

Abstract

?Bogaziçi'nde Siluet ve Siluetin Belirlenmesinde Fotogrametrik Yöntem? adlı tezin konusu,silueti biçimlendiren etmenler kapsamında Bogaziçi siluetinin gelisimi, Bogaziçi siluetinintespitinde fotogrametrik yöntem ve bu yöntemin sagladıgı olanaklar çerçevesinde Bogaziçisiluetinin korunmasına yönelik olarak yapılacakların belirlenmesi üzerinedir.Çalısmanın amacı; Bogaziçi silueti üzerinde süreç içinde yasanmıs degisimlerinçözümlenmesiyle günümüzde varlıgını sürdüren kültürel degerlerin korunması ve yenidencanlandırılması için teknik anlamda ve planlama yoluyla yapılması gerekenler üzerine birarastırma yapmaktır. Çalısmanın hedefi, Bogaziçi siluetinin olusum sürecini tarif etmek ve busüreçten günümüze kalanların korunması için fotogrametrinin saglamıs oldugu olanakları,fotogrametrik yöntemle siluetin belirlenmesi asamasında dikkat edilmesi gereken konularıtespit etmektir. Ayrıca günümüzde Bogaziçi'nde yasa ve planlarla tanımlanmıs olan mevcutbölge sınırları (öngörünüm, gerigörünüm ve etkilenme Bölgesi sınırları) ile siluet hattınınkıyaslaması yapılarak planlama çalısmalarında siluet çizgisinin kullanımının önemi ortayakonacaktır.?Bogaziçi'nde Siluet, Siluetin Belirlenmesinde Fotogrametrik Yöntem? adlı çalısmanıniçerigi altı bölümden olusmaktadır. lk bölümde; yapılan çalısmanın amacı, kapsam veyönteminden bahsedilmektedir.Çalısmanın ikinci bölümünde; tezin kavramsal çerçevesi olusturulmus ve siluet, siluetinolusumunda etkili olan faktörler, fotogrametri, fotogrametrik yöntemlerle siluetinbelirlenmesine iliskin olarak tanımlamalar yapılmıstır.Çalısmanın üçüncü bölümünde siluetin degisiminde etkili olan süreç ve faktörler Bogaziçimekanı özelinde incelenmis; dogal, sosyo-kültürel, mekansal ve mekanı yönlendiren faktörlerçerçevesinde Bogaziçi'nde siluetin gelisimi ele alınmıstır. Bu kapsamda Bogaziçi'nde dogaletkenler incelenirken yeryüzü sekilleri, iklim ve bitki örtüsü ele alınmıstır. Sosyo-kültüreletkenler içinde nüfus gelisimi, sosyal ve kültürel yapıdaki degisimler incelenmistir. MekansalEtkenler; konut, çalısma alanları gelisimi ve ulasım gelisimi baslıkları altında ele alınmıstır.Mekanı yönlendiren etkenler kapsamında, planlama ve yasal düzenlemelerin gelisimininBogaziçi silueti üzerindeki etkileri ortaya konmustur.Çalısmanın degerlendirme bölümü niteligindeki dördüncü bölümünde; günümüze kadarBogaziçi siluetini etkileyen unsurların mekanı nasıl biçimlendirdigine iliskin teknik anlamdayardımcı olacak fotogrametri disiplininin tarihi çevreyi korumada sagladıgı olanaklardan vefotogrametrik yöntemlerle siluetin belirlenmesi sırasında dikkat edilmesi gereken unsurlardanbahsedilmektedir. Bu bölümde ayrıca Bogaziçi'nde kentlesme baskısı altında kalan dogal vetarihi degerlerin fotogrametrik yöntemlerle degisiminin incelenmesi ve planlamaçalısmalarına altlık olması açısından sagladıgı olanaklara deginilmis, (bundan sonraki süreçiçinde) Bogaziçi'nin kimligini yansıtan siluette yer alan dogal ve tarihi degerlerin muhafazaedilebilmesi için planlama ve mevzuatta yapılması gerekenlere dair bazı degerlendirme veönerilere yer verilmistir.Çalısmanın altıncı bölümü, Bogaziçi siluetini etkileyen sürecin ve bu süreci durdurmayayönelik sonuç ve önerilerin yapılan incelemeler dogrultusunda özetlendigi bölümdür. Sonuçbölümünde yapılan çalısmalar ve degerlendirmeler sonucunda stanbul'da koruma anlayısınıngelisimi sürecinde çesitli tarihi, kültürel, dogal peyzaj ögelerinin muhafaza edilmesi içinyasal, yönetsel ve planlama kapsamında önemli faaliyetler gerçeklestigi görülmektedir. Fakatbu peyzajı yansıtan siluetin korunma olasılıgının, kültürel peyzaj mekanı Bogaziçi özelindekısıtlı kaldıgı görülmektedir. Siluetin korunması için yasal vb. araçlar kadar teknik anlamdasiluetin belirlenmesinde önemli bir veri saglayan fotogrametrinin de rolü önemlidir.Bogaziçi'nde günümüzde geçerliligini koruyan plan ve yasaların da bu veriler dogrultusundagüncellenmesi, alanda gerçeklesen plansız gelismelere yapılacak müdahaleler, Bogaziçisiluetinin korunması ve tarihi, dogal yapıya verilen zararların giderilebilmesi için önemtasımaktadır. Böylelikle, Bogaziçi siluetinin korunması için belirlenen amaçlar ve önerilerdogrultusunda yapılacak uygulamalar tarihi ve dogal kimligi canlı tutacaktır.Anahtar Kelimeler: Bogaziçi, siluet, fotogrametri

The subject of the study named, ?Silhouette of Bosphorus and Photogrammetric Method inDetermining the Silhouette?, is to identify the development of Bosphorus silhouette withinfactors that form silhouette, furthermore defining photogrammetric method in determiningsilhouette for the sake of preservation of the silhouette.The aim of the study is to make a research on technical and planning tools to conserve andregenerate cultural values, with analyzing differentiation process in Bosphorus silhouette. Theobjective of thesis is to define the evaluation process of Bosphorus silhouette and theopportunities that photogrammetry provides to protect these values. In addition to this, thestudy provides clarification of important subjects in determining silhouette with technics ofphotogrammetry. Moreover, the boundaries defined by the law compared to the silhouette linewas inspected, in order to understand the importance of silhouette line in planning studies.The thesis consists of six chapters:Objectives, content and methodology of thesis are mentioned in the first chapter. Theconceptual framework of the study was formed in the second chapter; subjects related to?silhouette?, ?factors that effect the formation of silhouette?, ?photogrammetry?,?photogrammetric methods in determining silhouette? were defined in this part.In the third chapter of the study the process which is effective in the differentiation of thesilhouette is taken into consideration especially in the Bosphorus, within the natural, sociocultural, spatial factors and factors that conduct the space. Natural factors namely,topography, climate, vegetation were analyzed on these aspects. Population growth,differentiation in socio-cultural structure are analyzed in this content. Spatial factors areanalyzed in the context of residential development, economic changes and transportationdevelopments. Effects of planning and legal arrangements to silhouette were taken intoconsideration in the analysis.In the fourth chapter of the study, possibilities in the conservation of historical places by thehelp of photogrammetry as a technical instrument that facilitate to reveal the effects of theelements which were shaped the silhouette and important subjects in determining Bosphorussilhouette with photogrammetric methods were mentioned. In addition to this; possibilities indetermining differentiation of historical and natural areas that were threatened by urbanizationwith the help of photogrammetry are mentioned. In the following processes to protect thesilhouette involves natural and historical values that reflects the identity of Bosphorusnecessities and requirements in planning and legal arrangements are suggested and theBosphorus region boundaries comes with the laws are compared with the skyline of theBosphorus and divergences and negative effects of the boundaries to the silhouette aredetected.In the conclusion, findings from analysis and suggestions are summarized briefly. In thedevelopment of conservation process in Istanbul, important activities occurred in the contentof law and planning to protect historical, cultural and natural landscape elements. However,the possibility of the protection of silhouette that reflect these elements are limited especiallyin Bosphorus. Photogrammetry could be an important technical tool that provides to protectsilhouette according to planning and regulations. To protect the cultural landscape inBosphorus, it is obvious that photogrammetry helps to collect important data withdetermining silhouette line. Thus, within the aims and objectives these applications providesto conserve the silhouette of Bosphorus and her historical, natural and cultural identity.Key Words: Bosphorus, silhouette, photogrammetry