Ayvalık konutlarının Mekan Dizim yöntemiyle analizi ve turizm amaçlı değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmada Ayvalık konutlarının özgün ve günümüz plan şemaları Mekân Dizim yöntemiyle analiz edilerek, konut yaşantısına dair kültürel ve sosyal konularda somut veriler ortaya koyulmaktadır. Çalışmada yararlanılan ve referans alınan kaynaklar giriş bölümünde ifade edilmekte ve çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmaktadır.İkinci bölümde Mekân Dizim yöntemi, yöntemin kullanıldığı alanlar, yöntemde kullanılan kavramlar ve konut alanındaki uygulamalara yer verilmektedir.Üçüncü bölümde Ayvalık ve Ayvalık konutları ele alınmaktadır. Bölge tarihi araştırılmış ve mübadeleyle ortaya çıkan konut sorunu ve konutlardaki mekânsal değişim irdelenmiştir.Dördüncü Bölümde, Ayvalık Konutlarının Mekân Dizim Yöntemiyle Analizi başlığı altında mübadeleyle birlikte kullanıcılarının değiştiği ?Ayvalık konutları? araştırılmıştır. Ayvalık kent merkezinde bulunan 19. ve 20. yüzyıla ait, avlusu ve dükkânı olan 17 adet konut seçilmiştir. Konutların özgün ve günümüz plan şemalarından elde edilen bulgularla ortak yönler ve farklılıklar ortaya koyulabilmiştir ve en bütünleşik (en çok hareket barındıran) ve ayrışık (en az hareket barındıran) mekânlar tanımlanarak ortak bir mekân kurgusunun var olup olmadığına dair bir cevap aranmıştır.Cevap aranan diğer sorular aşağıdadır;?Konut yaşantısına dair mahremiyetin sınırları nedir? Özgün biçimde ve günümüz biçiminde içedönük/dışadönük yaşantıya dair bir genelleme yapılabilir mi; eğer yapılırsa kullanıcıların sosyal yaşantısı ile bağdaştırılabilir mi??Dükkân/depo ve avlu mekânlarının konut sistemindeki yeri nedir; ortak bir yapılanma veya kurguya sahip midir?Beşinci bölümde öneri proje yer almaktadır. Tarihi bir merkez olan Ayvalık'ta öncelikle anket çalışması yapılmıştır. Anket sonuçları doğrultusunda, mevcut yapı stokunun turizm kapsamında değerlendirilmesi fikri önem kazanmıştır. Koruma yaklaşımları ve anket çalışmasının sonucunda konutların konaklama yapısı olarak kullanımına yönelik bir proje önerisi geliştirilmiş ve Mekân Dizimi ile analiz edilmiştir.Altıncı bölüm olan son bölümde tez konusunun sonuçları ortaya koyulmaktadır.Sonuç olarak, tarihi ve kültürel değerlerin; dolayısıyla geleneksel Ayvalık konutlarının ve diğer tarihi yapıların sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla turizm fikri öne çıkarılmıştır. Restore edilen konutlarıyla ve yeniden işlevlendirilen yapılarıyla Ayvalık, ?tarihini yaşatan bir kent? olarak önerilmektedir.Anahtar sözcükler: Geleneksel Ayvalık konutları, Mekân Dizimi, mübadele, turizm

In this study, Space Synax analysis of authentic and present house plan schemes of traditional Ayvalık houses are existing. Thus, factual data of daily experience of cultural and social aspects can be state expressly. Reference sources expressed in the first chapter and the aim, scope and method of the study is defined.In the second chapter Space Syntax methodology, uses of methodology and concept of methodology and housing implementations are examined.Third chapter discusses Ayvalık and Ayvalık houses. History of the region is researched and housing problem which exists because of exchange of populations and spatial changes of the houses are explicated.Fourth chapter has the title of Syntax Method Analysis of Ayvalık Houses and has a research on ?Ayvalık houses? which has various users with the exchange of populations. For the research 17 houses selected, which has courtyard and shop, located in the old town and dated 19th and 20th century. With the findings obtained from the analysis of authentic and present house plan schemes, we can display common aspect and differences and study is searching for an answer if there is a common space organization by defining the most integrated and the most segregated spaces.Other questions which the study is searching for an answer;?What is the limit of the privacy for the daily experiences of the houses? Is generalization possible for introverted/extroverted daily experiences of authentic and present house forms; if it is possible, is reconciliation possible with the social experiences??Where do shop/storage and courtyard locate in house system; do they have common space structure or organization?Proposed project exists in fifth section. First survey is conducted in Ayvalık. Surveys result give the idea of revaluating building stock in tourism. The idea of revaluating house buildings for tourist accomadation is gained importance by the result of protection approaches and surveys and this proposed project is analyzed with Space Syntax methodology.In last section results of thesis case are introduced.In conclusion, to ensure sustainability of historical and cultural values (consequently traditional Ayvalık houses and other historical buildings), idea of tourism is emphasized. Ayvalık is suggested as an ?historically alive and conservated town? with its restorated houses and new functioned buildings.Keywords: Traditional Ayvalık houses, Space Syntax, exchange of populations, tourism