Gelişen teknoloji ışığında performans mekânlarında işitsel konfor gereksinimleri ve akustik tasarım yaklaşımları

Abstract

Çağımızın prestijli mimari örneklerinden olan `performans sanatları merkezi` yapılarında yer alan salonlar, gelişen teknolojinin ve ekonomik gereksinimlerin etkileriyle belirli işlevlere sahip özel salonlar olmanın yanı sıra, aynı mekânda değişik performanslara olanak sağlayacak çok amaçlı salonlar olarak tasarlanmaktadır. Bu durum, salonlarda, değiştirilebilir akustik tasarımla birlikte seslendirme sistemlerinin kullanımıyla sağlanmaktadır. Ancak bu sistemlerin, salondaki doğal akustik ortamla bütünleşik bir biçimde tasarlanıp uygulanmaması, pek çok salonda, farklı akustik ortam gerektiren performanslarda işitsel konfor sorunlarına yol açmaktadır. Bu tez çalışmasında performans mekânlarında mimari akustik tasarım gereksinimleri, hem doğal hem elektro akustik tasarım yaklaşımları dikkate alınarak irdelenmiştir. Bu gereksinimler, performans mekânlarındaki müzik, konuşma ve dans işlevlerinin, gerek ayrı ayrı, gerekse bir arada sergilendiği etkinlikler için detaylandırılmış, işleve göre doğal ve elektro akustik tasarım ilkeleri ve bu ilkelerin mimari tasarıma yansımaları ortaya konmuştur. Tez kapsamında, özellikle birden fazla performansın aynı salonda sergileneceği performans mekânları için, elektro akustik tasarımla bütünleştirilmiş doğal akustik tasarım yönteminin ortaya konması hedeflenmiştir. Bu bağlamda, değiştirilebilir akustik tasarım yaklaşımının sunduğu olanaklar açıklanmış, işlevsel gereksinimler dikkate alınarak bir araya getirilebilecek performanslara yönelik sınırlandırmaların ortaya konması ve hangi performansların doğal, hangi performansların elektro akustik ortam aracılığıyla, işitsel konfor sınırları içerisinde çözülebileceğinin aktarılması hedeflenmiştir. Bu yaklaşımla çok çeşitli performanslara hizmet etmesi amacıyla tasarlanan örnek bir salonun, doğal ve elektro akustik tasarım çalışmaları, bilgisayar ortamında hazırlanan modeller üzerinden yapılan akustik simülasonlar aracılığıyla yapılmış, ulaşılan sonuçlar sunulmuştur.

The halls situated in `performing arts center` structures, which are some of the prestigious architectural samples, are ideally supposed to be designed as the specific halls which are of certain functions. However, these halls are required to be designed in a different way so that the various performances could be displayed appropriately through the influence of the current technology and the financial reasons. This demand is satisfied with the use of sound reinforcement along with the variable acoustic design in the halls. However, the lack of the design and application of these systems in an integrated way with the natural acoustical characteristics of the hall is highly likely to cause acoustical defects in the performances requiring different acoustic environment.In this thesis, the architectural acoustic design requirements are examined with respect to room acoustics and electro acoustic design approaches. These requirements are detailed for the performances that the functions of music, speech and dance are exhibited both individually and coexistingly. Besides that, acoustic design principles for natural and amplified sound are introduced in terms of function and the effects of these principles on architectural design are also expressed.Within the scope of this thesis, it is aimed to introduce the acoustic design method which integrates amplified sound with natural sound, especially for the halls in which various types of performances are showed in different periods of time. In this context, the opportunities of variable acoustic design approaches are explained. The limitations for the performances that can be displayed in the same hall are analysed taking the functional requirements into consideration. In addition to that, it is aimed to clarify as to which performances can be achieved with natural acoustical environment and which performances can be achieved with electro acoustical system support within the acoustic comfort principles. With this approach, room acoustics and electro acoustic design studies of a sample multi-purpose hall were carried out through acoustic simulations with computer-based models.