İstanbul`da suçu etkileyen faktörlerin istatistiksel modellenmesi

Abstract

Günümüzde özellikle metropol şehirlerde suç kaynaklı güvenlik sorunu en önemlikentsel sorunlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde de en fazlasuçun işlendiği şehirler metropol şehirlerdir. Suçun mekanizmalarının açıklanmasıamacıyla literatürde çok sayıda çalışmanın yapıldığı bir gerçektir. Ülkemizde özelliklesuçun mekânsal dağılımını etkileyen özelliklerin tespiti için gerçekleştirilen çalışmalarınyetersiz olduğu açıkça görülmektedir. 1900'lü yıllarda Chicago Okulu'nunda etkisiylesuçun işlendiği yerin özellikleri ile ilgili teoriler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu tezçalışmasında suçun işlendiği yerin özelliklerini dikkate alan Bursik ve Grasmik'inSistemik Kontrol teorisi ve bu teorinin modifikasyonları, kırık pencereler yaklaşımı,savunulabilir mekan yaklaşımı gibi teorilerin İstanbul için uygulanabilirliği path analizikullanılarak test edilmiştir. Sonuç olarak İstanbul için en uygulanabilir modeller olarakkırık pencereler yaklaşımı ve savunulabilir mekan teorisinin ön plana çıktığıgörülmüştür. Test edilen modellerde suç ve suç korkusunu en iyi açıklayan faktörlertespit edilmiştir. Bu faktörler kullanılarak suçu açıklamada kullanılabilecek olan yeni birsuç modeli önerilmiştir.

At present time, security issues caused by crime are considered to be one of the mostsignificant urban problems especially in metropolitan cities. In our country, the citieswith the most crimes are metropolitan cities. It is a well-known fact that there aremany studies conducted in an effort to explain crime mechanisms in literature. It isobviously seen that there are not sufficient studies on the features of spatialdistribution of crime in Turkey. In 1900s, with the influence of the Chicago School, thetheories on the features of crime scene locations started to be developed. In thisdissertation, Bursik and Grasmik's Systemic Control Theory, which takes the features ofcrime scene locations into consideration, the modification of this theory, and theoriessuch as Broken Windows Approach and Defensible Space Theory were tested for theapplicability in Istanbul by using path analysis. It was found that Broken WindowsApproach and Defensible Space Theory are the most applicable ones for Istanbul. Inthe models tested, factors which explain fear and fear of crime were determined. Anew crime model was suggested for the explanation of crime by using these factors.