Gaziantep tren istasyonu ve çevresi özelinde demiryolu yapılarının uyarlanabilir yeniden kullanım önerileri

Abstract

Tarım devrimi ve endüstri devriminin insanlık tarihi açısından iki büyük dönüm noktası olduğu kabul edilmektedir. Tarım devrimiyle göçebe hayattan yerleşik hayata geçilirken, endüstri devrimiyle insan işgücünün yerini makineler almaya başlamıştır. 18. yüzyılda İngiltere'de ortaya çıkan Endüstri Devriminin hızla tüm dünyaya yayılmasına etki eden en önemli faktör demiryollarıdır. Endüstrileşme ile beraber demiryolu hatları ve yapıları tüm dünyada hızla inşa edilmiştir. Ancak eski demiryolu hatları ve yapıları günümüz teknolojisinin hızlı trenlerinin ihtiyaçlarını karşılayamamasından dolayı kullanım dışı kalmaya başlamışlardır. Tez çalışması kapsamında; endüstrileşmeyle beraber Osmanlı Devleti'nde ve Türkiye Cumhuriyeti'nde inşa edilen demiryolu hatlarının gelişimi incelenerek Anadolu-Bağdat demiryolunun önemli bir durak noktası olan Gaziantep demiryolu yapılarının kullanım dönüşümü olasılıkları tartışılmaktadır. Bu bağlamda endüstriyel miras, yeniden kullanım kuramları, Avrupa'da ve Türkiye'de endüstri mirası olma özelliği gösteren ve işlev değişikliğine uğramış demiryolu yapı örnekleri incelenmiştir. Gaziantep'in kentsel gelişimi, Gaziantep Tren İstasyonu'nun mimari özellikleri ve atıl kalma nedenleri; kullanım dönüşümü olasılıklarının tartışılması açısından irdelenen diğer konulardır.

It is accepted that the agricultural revolution and the industrial revolution are two major turning points in human history. In the agriculture revolution humanity migrated from nomadic life to settled life, whereas machines took place of the human labor in the industrial revolution. Railways are the most important factor affecting the spread of Industrial revolution in England in the 18th century. Railway lines and structures have been built rapidly all over the world with industrialization. However, the old railway lines and structures have become obsolete due to not being able to meet the needs of high-speed trains of today's technology.In this thesis study, development of the railways lines built in the Ottoman Empire and Republic of Turkey are examined. Possibilities of adaptive re-use of the Gaziantep railway structures as an important stop point of the Anotolian Baghdad were discussed. In this context, industrial heritage, adaptive re-use theories, function changed railway structure samples as a part of industrial heritage in Europe and Turkey were examined. Gaziantep's urban development, the architectural features of Gaziantep railway Station and the reasons for being idle were other issues examined in terms of discussion of the possibilities of adaptive re-use.