Konut satın alma kararını etkileyen faktörler: Çanakkale örneği

Abstract

İnşaat sektörü içerisinde konut üretiminin büyük bir paya sahip olması, konut üreticilerinin gelişen ve değişen tüm değerleri takip etmelerinin önemini göstermektedir. Demografik, sosyoekonomik ve sosyokültürel gelişmelerle birlikte konut kullanıcısı talepleri ile konut ve çevresine ait özellikler de değişmektedir. Bu sebeple kullanıcı tercih ve beklentilerine hitap edecek konutların üretimi için bilimsel araştırmalar yapılması önemli olmaktadır. Bu araştırmada, Çanakkale il merkezinde yaşayan bireylerin demografik ve sosyoekonomik özelliklerinin konut satın alma kararlarına olan etkisinin incelenmesi, konuttan beklenti ve önceliklerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde, ilgili alanda yapılmış literatür araştırmasına, araştırmanın amacına ve hipotezine yer verilmiştir. İkinci bölümde, Türkiye'de konut üretimi, konut arzı ve konut talebi araştırılmıştır. Ardından Çanakkale İli demografik ve sosyoekonomik özellikleri, kentsel gelişimi ile Çanakkale'de konut üretimi, konut arzı ve konut talebi incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde, konut ve çevresinin özellikleri ile konut kullanıcı özellikleri ve birbirleriyle olan ilişkileri, literatürde yer alan kavramsal çerçeve ve araştırma modelleri aracılığıyla incelenerek, kullanıcıların konuttan beklentileri ve öncelikleri tanımlanmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölümde, yanıtlayıcıların demografik ve sosyoekonomik özelliklerinin konut satın alma kararlarına olan etkisinin incelenmesi, tercih ve beklentilerinin ölçülmesine yönelik anket çalışması hazırlanmıştır. Anket uygulaması yapılmış ve elde edilen veriler analiz edilerek değerlendirilmiştir. Beşinci bölümde ise elde edilen bulgulara göre araştırmanın sonucu değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur. Araştırma bulgularına göre, Çanakkale il merkezinde yaşayan yanıtlayıcıların demografik ve sosyoekonomik özelliklerinin konut satın alma kararlarında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yanıtlayıcıların yaş, medeni durum, eğitim durumu, iş durumu, aile tipi, hanehalkı büyüklüğü, çocuk sayısı ve gelir durumlarının konut tercihlerini etkileyen unsurlar olduğu, cinsiyetin ise konut tercihlerini etkilemediği tespit edilmiştir. Ayrıca yanıtlayıcıların konut ediniminde en çok konut birimine dair; konutun sağlamlığına, depreme dayanıklılığına, konutun yapıldığı zeminin sağlamlığına, konut inşaatının malzeme ve işçilik kalitesine, konut çevresine dair; konutun yer aldığı semt/mahalleye, konutun şehir merkezine, hastaneye, okula, alışveriş merkezlerine yakınlığına, ulaşımının kolay olmasına, konut çevresinin yeşil alan, çevre düzenine sahip olmasına ve konut tüketimine dair; konutun fiyatına, ödeme koşullarına, maddi imkan, aylık gelir ve konutun satış sürecinde hemen satılabilir olmasına önem verdikleri tespit edilmiştir.

The fact that housing production has a large share in the construction industry indicates the importance of house constructors to follow all changes and developments. Due to demographic, socioeconomic and sociocultural changes, there have been changes in choices of residents as well as the features and environments of houses. For this reason, it is important to carry out scientific researches on producing housing solutions that fits to the preferences and expectations of residents. In this research, it is aimed to study the impacts of demographic and socioeconomic characteristics of individuals in Çanakkale city center, on their home purchasing decisions and to determine and evaluate their expectations and priorities. The first section of this research includes a literature research in the relevant field, as well as the purpose and the hypothesis of the research. The second section covers the housing production, supply and demand in Turkey. Then, demographic and socioeconomic characteristics of Çanakkale, urban development as well as housing production, supply and demand in Çanakkale were studied. In the third part of the research; the characteristics of housing and the environment, characteristics of residents and their relations with each other are examined through a conceptual framework and research models in the literature; moreover, expectations and priorities of residents on housing were aimed to be found. The fourth section includes a survey conducted to examine the impact of demographic and socioeconomic characteristics of the respondents on home purchasing decisions and to measure their preferences and expectations. A questionnaire was applied, and the data were analyzed and evaluated. In the fifth section, the findings of this research were evaluated, and some recommendations were made based on the results. According to the findings of the study, it was concluded that the demographic and socioeconomic characteristics of the respondents in the city of Çanakkale were effective on home purchasing decisions. Age, marital status, education level, employment status, family type, household size, number of children and income levels have impact on their choice of home; while gender has been found not to have an impact on the choice of home. Moreover, respondents have been observed to make home purchasing decisions on some factors. Purchasing decisions based on housing unit includes the durability of the house, the resistance to earthquakes, resistance of the ground, quality of materials and workmanship of the construction. Purchasing decisions based on the housing environment includes the neighborhood, the proximity to the downtown, hospitals, schools, shopping malls, ease of transportation, and the green areas as well as the landscape around the house. Purchasing decisions based on the housing consumption include the price of the house, the conditions of payment, the financial means and the monthly income as well as the ease of immediate selling in case of a sales process.