Toplam kalite yönetiminin ilköğretime ve ilköğretimde teftiş sistemine uygulanabilirliği

Abstract

Ill ÖZET Başarıyı yakalayan örgütlerin büyük bir çoğunluğunda yönetim felsefelerinin insan doğasının iyi olacağı üzerine kurulduğu günümüzde, adından sıkça söz ettiren yönetim anlayışlarından birisi de `Toplam Kalite Yönetimi (TKY)`dir. Sanayi ve hizmet sektöründe başarılı uygulamaları görülen TKY'nin eğitim örgütlerine uyarlanmasının zamanı da gelmiş ve hatta geçmektedir. Bu zorunluluk nedeniyle böyle bir araştırma yapılmaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu araştırmanın amacı, TKY'nin ilköğretime ve ilköğretimde teftiş sistemine uygulanabilirliğini ilköğretim müfettişlerinin görüşlerine göre ortaya koymaktır. Bu amaçla ilköğretim müfettişlerinin görüşleri alınarak, görüşler arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırma için gerekli verileri toplamak amacıyla ilköğretim müfettişlerine yönelik iki bölümden oluşan bir anket hazırlanmıştır. Anketin birinci bölümünde kişisel bilgilere yer verilirken, ikinci bölümünde TKY'nin `Kalite Anlayışı`, `Kalite Kontrolü`, `Müşteri Tatmini`, `Örgütsel Boyut`, 'Yönetici Rolü` ve `Denetim Boyutu` faktörlerine ilişkin olarak toplam 48 önermeye yer verilmiştir. Anket, araştırma evreni olarak seçilen Ankara İli Milli Eğitim Müdürlüğü İlköğretim Müfettişleri Başkanlığı'nda görev yapan ilköğretim müfettişlerinin tamamına uygulanmış olup, ankete, ilköğretim müfettişlerin % 82.68'i (148 ilköğretim müfettişi) katılarak görüşlerini belirtmişlerdir. Verilerin çözümlenmesinde iki grubun görüşleri karşılaştırılırken `t-testi`, ikiden fazla grubun görüşleri karşılaştırılırken ise `varyans analizi` testi kullanılmıştır. Ayrıca verilerin analizinde frekans, yüzdeler, standart sapmalar ve aritmetik ortalamalardan da istifade edilmiştir.IV Yapılan istatistik analizlerine göre; 1. İlköğretim müfettişleri TKY'nin ilköğretime ve ilköğretimde teftiş sistemine uygulanabilirliği` ile ilgili önermelere genel ortalama olarak `çok` derecede katılmaktadırlar. 2. TKY'nin İlköğretime ve ilköğretimde Teftiş Sistemine `kalite anlayışı` boyutunda uygulanabilirliğine ilişkin önermelere erkek ilköğretim müfettişleri bayan müfettişlere oranla daha yüksek düzeyde katılım gösterirlerken; TKY'nin `kalite kontrolü`, müşteri tatmini`, `örgütsel boyut`, yönetici rolü` ve `denetim` boyutundaki önermelere katılım dereceleri arasında bir farklılık görülmemektedir. 3. TKY'nin İlköğretime ve ilköğretimde Teftiş Sistemine Uygulanabilirliğine ilişkin önermelere, müfettişlerin kıdem dereceleri açısından bakıldığında, genel olarak kıdemi az olan ilköğretim müfettişlerinin diğerlerine oranla daha yüksek katılım gösterdikleri görülmüştür 4. İlköğretim müfettişlerinin eğitim değişkenine göre belirlenen önermelere katılım dereceleri arasında bir farklılık görülmemiştir. 5. Elde edilen bulgular ışığında `TKY'nin İlköğretime ve İlköğretimde Teftiş Sistemine Uygulanabilirliği`nin sağlanmasına katkıda bulunmaya yönelik olarak bazı önerilerde bulunulmuştur.

SUMMARY In our day on which the manegement philosophies are based on human nature's being good in a considerable majority of the organizations which gained success, one of the freguently mentioned manegement intelligence is also `Total Quality Manegement (TQM)`, it is high time for TQM, successful applications of which are seen in industry and service sector to be applied to the educational organizations and even it is late for it. Due to this obligation it was needed to do such a research. The aim of this research is to bring up the applicability of TQM to the primary education and the inspection system in the primary education according to the views of the primary education inspectors. For this reason by learning the opinions of the primary education inspectors, the relations between the opinions were investigated. In order to collect the necessary datas for the research a questionnaire composed of to parts for the primary education inspectors was prepared. In the first part of the questionnaire personal information was contained, in the second part.total 48 propositions about `Quality Understanding`, `Quality Control`, `Customer Satisfaction`, `Organizational Dimension`, `Manager's Role` and `Supervision Dimension` factors. The questionnaire was applied to all the primary education inspectors working at the province of Ankara National Education Directorate Primary Education Inspectors Ministry, which was chosen as the research center, 82.68 % (148 primary education inspectors) joined the questionnaire and told their opinions. In the analysis of the datas `t-test` was used when comparing the views of two groups, `varionce analysis` test was used when comparing the views of the groups more than two. Besides in the analysis of the datas, frequency, percentages, standart deviations and arithmetic averages were also used. `EC YÜKSEKÖ?RETİM KDRULbVI According to the statistical analysis performed; 1. The primary education inspectors considerably agree with the propositions about the applicability to the primary education and the incpections system in the primary education of TQM as agenenal avenage 2. While the male primary education inspectors agree with the propositions about the applicability to the primary education and the inspection system in the primary education in `quality understanding` dimension of TQM more than the female primary education inspectors between the degree of their agreeing with the propositions in `quality control`, `customer satisfaction`, `organizational dimensions`, `maneger's role` and `supervision` dimensions of TQM a difference is not seen. 3. When studied by seniority of the inspectors, it was seen that the junior primary education inspectors agree with the propositions about the applicability of TQM to the primary education and the inspection system in the primary education more than the others. 4. A difference was not seen between their agreeing with the propositions determined according to the education inspectors. 5. In the light of the datas collected some suggestions were made in order to maintain the applicability of TQM to the primary education and the inspections system in the primary education.