Öğrenme stiline dayalı biyoloji öğretiminin analizi

Abstract

ÖZET Günümüzde hızla gelişen bilim ve teknoloji, sürekli değişkenlik gösteren ekonomik durumlar ve bunların sonucu ortaya çıkan sosyal, kültürel, siyasal oluşumlar bireylerin yetenekleri doğrultusunda eğitilmelerini gerektirmektedir. Bu durum doğal olarak eğitim programlarının yeniden düzenlenmesini ve yeniden düzenlenen program amaçlarının öğrencilerde yeni davranışlar olarak nasıl daha kolay ortaya çıkartılabileceği yönünde yeni yolların aranmasını ortaya çıkarmıştır. Ancak yapılan araştırmalar, çeşitli disiplinlerde çalışan konu alam uzmanlarının gün geçtikçe nasıl öğretecekleri konusunda yetersiz kaldıklarını ve yeni arayışlar içine girdiklerini göstermektedir. Bu doğrultuda özellikle 1980'li yıllardan beri pek çok ülkede 'Öğrenme Stiline Dayalı eğitim/öğretim uygulamaları yapılmaktadır. Gregorc Öğrenme Stili Modeli bu uygulamalarda kullanılan önemli modellerden biridir. Bu araştırma Gregorc Öğrenme Stili Modeli kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırmanı amacı, liselerde uygulanan biyoloji dersi öğretiminin öğrencilerin öğrenme stillerine uygun yapılıp yapılmadığım belirlemektir. Somut Ardışık, Soyut Ardışık, Somut Random ve Soyut Random öğrenme stiline/stillerine sahip öğrencilerin I. Düzey Düşünme Seviyesinde, II. Düzey Düşünme Seviyesinde ve İÜ. Düzey Düşünme Seviyesinde öğrenmeler gerçekleştirebilmeleri için biyoloji öğretmenlerinin kullanmalarını bekledikleri pek çok öğretim yaklaşımı bulunmaktadır. Bu araştırma ile öğretmenlerin kullandıkları öğretim yaklaşımları belirlenerek, hangi öğrenme stilindeki öğrencilerin hangi Düşünme Seviyesinde öğrenme gerçekleştirdikleri incelenmiştir. Araştırma tekil ve ilişkisel tarama modeliyle yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2000-2001 öğretim yılında Ankara İl sınırlan içinden belirlenen 8 lisede görevli 30 biyoloji öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma verileri araştırmacı tarafindan hazırlanan gözlem ve görüşme formlarıyla toplanmıştır. Gözlem ve görüşme formlarının geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Gözlem formunun 0.73 ile 0.97 arasında değişen 20 tane gözlemciler arası uyum katsayısı bulunmuştur. Bu değerlerin ortancası 0.855 olarak bulunmuştur. Biyoloji öğretmenlerine 10. sınıflarda verilen Bitkisel Dokular konusunda gözlem uygulanmıştır. Araştırma sürecinde 131 saat gözlem ve görüşme yapılmıştır. iiAraştırma verilerinin çözümlenmesinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, Kruskal-Wallis H-Testi ve Mann-Whitney U-Testi kullanılmıştır. Araştırma sonunda biyoloji öğretmenlerinin I. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Soyut Ardışık Öğrenme Stiline yönelik öğretim yaklaşımlarını kullandıkları belirlenmiştir, n. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Somut Ardışık ve IH. Düzey Düşünme Seviyesinde en fazla Soyut Ardışık Öğrenme Stiline yönelik öğretim yaptıkları belirlenmiştir. Biyoloji öğretmenlerinin farklı öğrenme stillerine yönelik olarak kullandıkları öğretim yaklaşımları ile mesleki kıdemleri arasında anlamlı bir fark belirlenirken, mezun olduktan yükseköğretim kurumlarına, öğretim yaklaşımları konusunda hizmet- içi eğitim kursuna katılıp katılmama durumuna ve öğretmenlerin görev yaptıkları okulların bulunduğu alt ve üst sosyo-ekonomik çevre değişkenleri açısından anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Biyoloji öğretmenlerinin Öğrenme Stiline Dayalı Biyoloji Öğretimi yapamamalarının nedenlerine ilişkin görüş ve önerileri okul şartlan, biyoloji ders programı, öğrenciler, yönetim (okul yönetimi, MEB), biyoloji öğretmenlerinin kendileri, biyoloji öğretmenlerinin eğitimi (hizmet öncesi eğitim, hizmet-içi eğitim) başlıklan altında sıralanmaktadır. Sonuç olarak; biyoloji öğretiminde verimliliğin arttırılması pek çok faktöre bağlıdır. Öğretmen bu faktörlerden sadece biridir. Başta öğretmen eğitimi olmak üzere tüm sistemde somut değişiklikler yapıldıktan sonra, biyoloji öğretmenleri Öğrenme Stiline dayalı biyoloji öğretiminde başardı olabilirler. nı

SUMMARY Today, science and technology improving fastly, continuously changing economic conditions and resulting social, cultural and political events need the education of individuals in convenient with their abilities. This scheme naturally leads to reorganization of educational programs and defining new curriculum goals that are capable of arising new behaviors in students, in convenient with the new programs. However, many studies showed that the experts working in different disciplines have become incapable of how they teach effectively and have preferred to search new methods. In this point of view, especially from 1980's learning style-based education/Instruction programs have been in use in many countries. Gregorc's Learning Style Model is one of the important models currently used. This study was designed by using Gregorc's Learning Style Model. The aim of this study is to determine whether the biology courses in high schools are instructed in convenient with the student's learning styles. There are a lot of instructional preferences the students, who learn by using Concrete Sequential, Abstract Sequential, Concrete Random and Abstract Random type learning styles, expect from their teachers to learn effectively in the levels of I., n. and m. thinking. In this study, after determination of instructional preferences of teachers, it was tried to find that students having which type of learning styles learn effectively in which levels of thinking. The model of survey, correlational research was performed in this study. The study population consisted of 30 teachers working in high schools in Ankara in 2000- 2001 academic year. The observation and interview forms designed by the researcher were used in data collection. Reliability and validity of the forms were performed. 20 different concordance coefficients that show consistency among independent observers were found to range from 0.73 to 0.97. The median was 0.855. Biology teachers were observed while they were teaching `plant tissues` in lO.th class. The period of data collection took 131 hours. In statistical analysis, frequency, percentage, arithmetical mean, Kruskal- Wallis H-Test and Mann- Whitney U-Test were administered. IVAs a result of this study, it was realized that biology teachers frequently use instrumental preferences for the students having Abstract Sequential Learning Style in I. Level of Thinking, for those having Concrete Sequential Learning Style in II. Level of Thinking and for those having Abstract Sequential Learning Style in HI. Level of Thinking, respectively. While a significant difference was obtained between the instructional preferences biology teachers use for different learning styles, and occupational experience; no significant difference was seen with respect to the university biology teachers had been graduated from, joining to in-service training about instructional preferences, location of schools they work in whether in low or high socioeconomic environment. The opinions and proposals of biology teachers about why they could not serve learning style based biology teaching are listed under the headings of facilities of school, biology course curriculum, students, management (school management and The Ministry of Education), biology teachers themselves, education of biology teachers (pre-service training and in-service training). In conclusion, improvement in biology education depends on many factors. The teacher themselves is only one of the factors. Biology teachers can be successful in learning style based biology teaching only after fundamental concrete reconstruction is made in overall system particularly in education of teachers.