İlköğretim okullarında uygulanan küme çalışması yönteminin değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma, Ankara'da merkez ve gecekondu olarak değişik yerleşim bölgeleri ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin küme çalışması yönteminin aşamalarım İlköğretim Programında yer alan ölçütlere göre uygulayıp uygulamadıklarını ve her iki durumda da nedenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, betimsel tarama modellidir. Araştırmada iki farklı veri toplama aracı kullanılmıştır. Ankara ilinde 25 merkez ve 25 gecekondu bölgesi ilköğretim okullarında 2' şer öğretmen ile toplam 100 öğretmen üzerinde anket çalışması yapılmıştır. Ayrıca küme çalışmasını uygulamakta olan öğretmenler arasından 4 merkez, 4 gecekondu bölgesi okullarından seçilen l'er sımf ile toplam 8, 5. sınıf öğretmenlerinin küme çalışması uygulamaları gözlenmiştir. Araştırma on bir alt problemden oluşmuştur. Bu problemler, küme çalışmasının hazırlık, planlama, işleniş/çalışma ve değerlendirme aşamalarının uygulanması çerçevesinde ele alınmıştır. Elde edilen bulgular aşağıda genel olarak verilmiştir. Küme çalışması merkezde 32, gecekondu bölgesinde ise 23 öğretmen `her zaman, çok sık ve genellikle` uyguladıklarım belirtirlerken; `çok az` uyguladığını belirten öğretmen sayısı da merkezde 8, gecekondu bölgesinde 19'dur. `Hiç` uygulamayan öğretmenlerin sayısı ise merkez bölgesinde 10, gecekondu bölgesi ise 8'dir. Küme çalışmasını uygulayan her iki bölge öğretmenleri, küme çalışmasını, öğrencileri sorumluluk almaya ve araştırma yapmaya yönlendirmesi, öğrencilerin derse katılımını arttırması, öğrencilere birlikte çalışma alışkanlığını kazandırması ve kendilerine güven duymalarım sağlaması nedenleri ile uyguladıklarını belirtmişlerdir. Küme çalışmasının uygulanmama nedenleri olarak ise merkez bölgesi öğretmenleri, sınıfın küme çalışması için fazla kalabalık olması, bireysel çalışmaların daha faydalı bulunması, herkesin kendi konusuna çalıştığından dolayı kümelerin birbirlerinin konusunu öğrenememesi nedenlerini göstermişler ve küme çalışmasını benimsemediklerini belirtmişlerdir. Gecekondu bölgesi öğretmenleri ise kümelerin birbirlerinin konularını öğrenememesi nedeninin yam sıra, öğrencilerin yeterli kaynağa sahip olmaması ve çevrelerinde onlara yardım edecek kişilerin çok fazla bulunmaması nedenlerini belirtmişlerdir. Küme çalışması yönteminin hazırlık aşamasında yer alan uygulamaların hepsi, her iki bölge öğretmenlerin benzer olarak `Genellikle ve Her zaman` derecelerinde gerçekleştirdiği anket sonuçlarına göre saptanmıştır. Gözlem sonuçlarına göre her iki bölge okullarında çoğunlukla ünitenin öneminin anlatılmasına, daha önce işlenmiş olan üniteler ile ilişkisinin kurulmasına yüksek düzeyde, ünite ile ilgili bir yaşantıların anlatılmasına ise az düzeyde yer verilmiştir. Ancak ünite ile ilgili kitap, broşür, dergi, vb. yazılı kaynaklardan ilgi çekici parçaların okunması, gözlem gezisi yapılacak yerlerin belirlenmesi ve ünite ile ilgili film, video kaseti vb. materyallerin izlenmesine yönelik uygulamalara her iki bölge okullarında da yer verilmemiştir. Anket sonuçlarına göre planlama aşamasında yer alan uygulamaları da benzer olarak, her iki bölge öğretmenleri `Çok sık ve Her zaman` gerçekleştirdiklerini belirtmişlerdir. Gözlem sonuçlarına göre ise ilgi kümeleri oluşturulması daha çok gecekondu bölgesinde yapılmıştır. Söz konusu uygulamayı gerçekleştirmeyen öğretmenlerin kümeleri kendilerinin veya kura ile oluşturdukları belirlenmiştir. Gecekondu bölgesi okullarında sınıf mevcutları daha az olduğu için merkez bölgesi okullarına göre kümeleri 5-7 kişiden oluşturulmasına dikkat edilmiştir. Küme üyelerinin görevlerinin neler olduğu ise daha çok merkez bölgesi okullarında açıklanmıştır. Küme içindeki görev dağılımının küme üyeleri tarafından yapılmasının sağlanması her iki bölgede de gerçekleşmiştir. Diğer davranışları gecekondu bölgesinde daha çok sayıda öğretmen yapmıştır. İşleniş/çalışma aşamasında yer alan uygulamaları ise genel olarak her iki bölge öğretmenleri `çok sık ve her zaman` derecelerinde gerçekleştirdiklerim belirtmişlerdir. Küme üyelerinin çalışmalarını çalışma planlarına göre yapıp yapmadıklarının ve kaynaklara ulaşılıp ulaşılmadığının kontrol edilmesi, raporunu sunacak olan küme üyeleri tarafından bir materyal hazırlanmış ise bunların sınıfta sergilenmesi merkez bölgesi okullarında, gecekondu bölgesi okullarına göre daha çok sayıda öğretmenin gerçekleştirdiği belirtilmiştir. Gözlem sonuçlarına göre, çalışmaların çalışma planlarına göre yapılıp yapılmadığının ve kaynaklara ulaşılıp ulaşılmadığının kontrol edilmesi ve küme üyelerinin çalışmaların hazırlanmasında nelere dikkat edeceklerinin belirtilmesi her iki bölge okulunda da gerçekleştiği saptanırken, çalışmalar sırasında olumlu pekiştireç kullanılması merkez bölgesinde daha çok sayıda öğretmen gerçekleştirmiştir. Ancak ara değerlendirme olarak nitelendirilen uygulamalar ve raporunu sunacak olan küme üyeleri tarafından bir materyal hazırlanmış ise bunların sınıfta sergilenmesi merkez ve gecekondu bölgelerinde de az düzeyde gerçekleştiği gözlenmiştir. Küme çalışması yönteminin değerlendirme aşamasında yer alan uygulamalar için, öğretmenlerin anket verdikleri cevaplar `çok sık ve her zaman` gerçekleştirdikleri yönünde olmuştur. Yalnız küme çalışması sonunda panel ve drama yapılmasına ilişkin uygulamaların her iki bölge okulunda da `çok az` düzeyde gerçekleştiği ifade edilmiştir. Aynı aşama gözlem sonuçlarına göre merkez bölgesinde hiçbir okulda gerçekleşmezken; gecekondu bölgesinde yalnız bir okulda gerçekleşmiştir. Her iki bölge okullarında sunumu yapılan konuların öğrenilmesi amacıyla küme üyeleri ve diğer öğrenciler birbirlerine soru sormuşlar ve küme çalışması sonunda çoktan seçmeli test ve yazılı sınav yapılmıştır. Araştırma sonucunda merkez ve gecekondu bölgesi okullarında görev yapan öğretmenler küme çalışması yönteminin hazırlık, planlama, işleniş/çalışma ve değerlendirme aşamalarının uygulamalarına ilişkin olarak kendi ifadeleri ile bu çabayı yeterli olarak gerçekleştirdiklerini belirtirlerken, gözlem çalışması ile daha derinlemesine yapılan inceleme sonucunda, belirtildiği gibi bir çaba gösterilmediği daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır. Her iki bölge okulları öğretmenleri küme çalışmasının uygulanması ile ilgili benzer uygulamalarda ve davranışlarda bulunmaları ile birlikte; gecekondu bölgesi okullarında görev yapan öğretmenlerin merkez bölgesi öğretmenlerine göre bu konuda daha fazla çaba gösterdikleri ortaya çıkmıştır.

The survey has been conducted to determine whether the teachers who are working at the primary schools of various settlement areas in Ankara, namely downtown and suburb, have applied the various phases of group study method according to the criteria, which are existing at the Primary School Curriculum or not, and the reasons for it. The survey is `descriptive research model`. Two different instrument for data collection were used. The public survey has been conducted over one-hundred teachers in Ankara, 25 downtown school and 25 suburb primary school; two teachers from each. Furthermore, amongst the teachers to whom group study was conducted, 4 from downtown school and 4 from suburb school over one class from each, in total 8 class, their practicing group study were scrutinized. This survey is composed of eleven sub-problem and those problems have been addressed within the framework of preparation, planning, application and evalution phases of group study. And the data acquired is offered below in general. While 32 teachers from downtown and 23 teachers from suburb are u expressing that they are conducting What Always, Very Often and Usually`; the number of teachers who are stating that they are conducting `Rarely` is 8 in downtown and 19 in suburb. The number of teachers who `Never` put into practice is 10 in downtown and 8 in suburban district. Teachers from both districts who have conducted group study, stated that they applied the method because it encourages students to take responsibility increases the participation of students to the lessons, donates them the tendency to work together with other students and provides them self-confidence. As reasons for not application of group study, downtown teachers indicated that class is too crowded, that individual studies are thought to be more useful and that as each student studies his or her own subject groups cannot other groups' topics and stated that they don't approve group study method. On the other hand, teachers from suburban districts, in addition to the fact that groups cannot learn the topics of each other, indicated that students have not sufficient resources and have not much people around them to help. According to the results of the public survey, it is concluded that all practices in the preparation phase of group study method have been realized to the degree `Usually and Always`. According to the results of the scrutiny, the importance of the topic and correlation of it to the topics in the past is emphasized to a high level but telling the experience connection with the real life is attached less emphasize. Nevertheless, application toward reading interesting parts from written resources such as books, outlets, magazines... etc., towards determining the places to where research travel is to be realized and towards watching materials such as films, video casettes... etc. related to the topic were not realized in the schools in neither district. According to the results of the survey, the teachers from either areas expressed likewise that they realized too the practices, taking part in the preparation phase `Very Often and Always`. According to the results of the scrutiny, constituting interest groups is realized mostly in the suburban district. It is witnessed that the teachers who cannot realize the practice in question have formed the groups himself or herself, or by lot. In the suburban district schools, it was paid attention as the classes are not so crowd, that the groups are formed by 5-7 student. What the responsibilities of the members of the groups are expressed mostly in the downtown schools. The distribution of power within the group by the members of it is provided in either region. Other kinds of behave are conducted mostly in the suburban district. The teachers from both areas stated that they realized `Very often and Always` the practices taking part in the application phase. Controlling whether the members of groups made their study in accordance with the study schemes and whether the resources have been reached and if a material was prepared by the members of the groups who were to introduce their reports, their introduction in the class was realized, to a higher level by the teachers in the downtown schools. According to the results of scrutiny, while it was determined in both schools whether the members of groups had made their study in accordance with the study schemes and whether the resources had been reached was controlled and group members were reminded in terms of the realities to which they were to pay attention during they were preparing their studies; usage of positive consolidator was mostly seen in the downtown by more teachers. But the practices which are deemed of secondary evaluation and, if there were any material prepared by the members of the group, introduction of those in the class are witnessed to a lesser degree in either districts, downtown and suburban districts. The answers given by the teachers to the survey for the practices taking part in the evaluation phase of the group study method are in line with `Very Often and Always`. However, practices concerning the realization of panel and drama, are stated to be realized to a very low level in the schools in either district. According to the results of the scrutiny, while the same phase realizing in neither school in the downtown district, it realized in only one school in the suburban district. In the schools of both district to learn the topics which had been introduced, the members of the group and other students asked questions to each other and a multichoice test and a written exam was done at the end of the group study. At the end of the research work, teachers performing their duties in the schools which are in central and scattered housing regions were initially stating in their own words that they were showing efforts for preparation, planning, processing/ working and assessment phases of implementations by using a team work method, but with the studies made deeper by employing observational studies, it was discovered that, there was no effort exerted by them as stated and the case was in a state that called for exerting more efforts. Teachers, schools of both region, in relation to team work implementations, exhibited similar acts and behaviors. But, teachers who were assigned to duties in scattered housing regions were determined to have exerted more effort, as compared to teachers who were working in central region.