Mesleki grup rehberliğinin lise öğrencilerinin ilgi ve yeteneklerine uygun alan seçmelerine etkisi

Abstract

Bu araştırma; genel lisede okuyan I. sınıf öğrencilerinin ilgi, yetenek ve meslek alanlarım ve bu alanlardaki derslerin gerektirdiği yetenek ve ilgilerini tanımalarına yönelik grup rehberliğinin, bu öğrencilerin kendi ilgi ve yeteneklerine uygun meslek alam seçmelerine etkisi olup olmayacağını ortaya koymak amacı ile yapılmıştır. Bu araştırma, kontrol gruplu ön-test ve son-test modele dayalı deneysel bir araştırmadır. Araştırma 1999-2000 öğretim yılında I. ve II. Dönemde, Ankara Yenimahalle Prof. Dr. Şevket Raşit Hatipoğlu Lisesinde öğrenim gören lise I. sınıf (14-15 yaşlar ) öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Araştırmaya, 253 öğrenci katılmıştır. Öğrencilere Akademik Benlik Kavramı Ölçeği ve Meslek Alanlarım Yetenek ve İlgilerine Göre Dereceleme Formu uygulanmıştır. Bu uygulamada 240 öğrencinin Akademik Benlik Kavramı ölçeği ile ölçülen yetenek ve ilgileri ile algıladıkları yetenek ve ilgilerine uygun buldukları meslek alanlarını dereceleme arasındaki ilişki anlamlılık düzeyine ulaşamamıştır. Bu öğrencilerden, random yolu ile 25 kişilik (14 erkek; 11 kız) bir deney ve 25 kişilik (13 erkek; 12 kız) bir kontrol grubu oluşturulmuştur. Ancak deney grubundan 6 öğrenci grup rehberliğine devam etmedikleri için deney grubu 19 kişi (1 1 erkek; 8 kız) kalmıştır. Kontrol grubunda ise bir öğrenci okuldan ayrıldığı için kontrol grubu 24 kişi (13 erkek; 1 1 kız) kalmıştır.. Deney grubundaki öğrencilerle 10 hafta süreli haftada bir kez., 90 dakika olmak üzere grup rehberliği yapılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerden ön-test ve son-test aşamasında Akademik Benlik Kavramı Ölçeği ve Meslek Alanlarını Yetenek ve İlgilerine Göre Dereceleme Formları uygulanarak veriler toplanmışta.11 Grup rehberliği sonrasında öğrencilerin algıladıkları yetenek ve ilgilerine uygun buldukları meslek alanlarını derecelendirmeleri sonucu ilk tercih puanlarının ön-test ve son-testte gruplara göre farklılığım görmek için çift yönlü varyans analizi yapılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin tercih uygunluğunu görmek için Kay-Kare yapılmıştır. Ancak 2x2' lik tablolarda gözenekler için beklenen değer 5'den küçükse Yate'nin düzeltme formülü uygulanır. X2 değeri Yate'nin düzeltme formülü ile düzeltilmiştir. Uygulanan grup rehberliği programı sonucunda deney grubundaki öğrencilerin ön test ve son-test puanları arasında bir artışın olduğu görülmektedir. Deney grubundaki öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini tanımalarına yönelik bir gelişme olduğu gözlenmiştir. Elde edilen sonuç p= 0.037 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Ancak X değerinin Yate'nin düzeltme formülü ile düzeltilmesi sonucunda X değerinin p< 0.05 düzeyinde anlamlı olmadığı görülmüştür. Elde edilen bulgulara göre yorumlar yapılarak, tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

This study was carried out in order to elucidate whether group guidance designed to help freshmen at general highschools to discover their interests and abilities as well as to inform them about professional areas and the required abilities and interests associated with lessons in the prospective areas had any effect on the students' choice of a professional area in accordance with their interests and abilities. This investigation is an experimental research work based on preliminary and final tests with a control group. This study was carried out with freshmen at the highschool during their first and second term of the educational year 1999-2000 at the Prof Dr Şevket Raşit Hatipoğlu highschool. The 253 participants were between 14 and 15 years old. The following tests were applied: a test to measure academic personality (i.e. their abilities and interests), and a test to evaluate professional areas in accordance with perceived abilities and interests. The test results of 240 participants showed that the relation between the abilities and interests measured with the academic personality test and the professional area which the participants regarded as adequate with respect to their perceived abilities and interests yielded no meaningful results. Of these participants 2 random groups were established, an experimental group comprising 25 persons (14 male, 11 female) and an equally strong control group (13 male, 12 female). However, since six students from the experimental group ceased to take part in the group guidance, the experimental group was reduced to 19 persons (11 male, 8 female). The control group was reduced to 24 persons (13 male, 11 female) because one person dropped out of school. The students in the experimental group received over the period often weeks 90 minutes of group guidance once a week. After completion of this period, the members of the experimental and the control group were again subjected to the test measuring their academic personality and the test to evaluate professional areas inIV accordance with perceived abilities and interests. The results were evaluated. In order to determine the difference between the results of the evaluation of professional areas in accordance with perceived abilities and interests as stated by the students after group guidance, the results of the preliminary and the final test for the different groups, a double directed variance analysis was carried out. In order to determine the appropriateness of the choices of the students in the experimental and the control group, X evaluation was carried out. However, if the value expected for 2x2 tables is smaller than 5, Yate's correction formula is applied. The X2-value was corrected with Yate's correction formula. As the result of the applied group guidance programme, an increase in the between the preliminary and the final tests of the experimental group could be observed. It was observed that the students of the experimental group had undergone a development with respect to their ability to determine their interests and abilities. The result was found to be significant to the degree of p = 0,037. However, the value X2, which was obtained after correction with Yate's correction formula, yielded with p < 0,05 no significant result. The findings were interpreted and discussed, and proposals were put forward.