İlköğretim II. kademe fen bilgisi eğitiminde laboratuvar uygulamaları ile ilgili yeterlikler

Abstract

ÖZET Bu araştırma 1999-2000 eğitim-öğretim yılında, ilköğretim II. kademe, Fen Bilgisi Eğitimi'nde laboratuvar uygulamaları ile ilgili yeterlikleri saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu yeterlikler başlıca üç grup halinde ele alınmıştır. Bunlar laboratuvar uygulamalarında; öğretmenlerin, araç-gereçlerin ve laboratuvarlann fiziki ortamlarının yeterlikleri şeklindedir. Araştırma, Ankara iline bağlı Çankaya, Yenimahalle ve Altmdağ ilçelerinde bulunan ilköğretim okullarının II. kademelerinde görev yapan 223 Fen Bilgisi öğretmeniyle anket yapılarak gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlere uygulanan anket sonucunda toplanan bilgiler; SPSS Windows paket programında analiz edilmiştir. Öğretmenlerin kişisel bilgileri, araç-gereçlerin laboratuvarlarda bulunma düzeyleri ve laboratuvarlann fiziki ortamlarının yeterlik düzeyleri frekans (f) ve yüzdeliklerle (%) ifade edilmiştir. Öğretmenlerin görüşlerine dayanılarak, laboratuvar uygulamalarında; kendi yeterlik düzeylerini ve araç-gereçlerin yeterlik düzeylerini tespit etmek için aritmetik ortalama (X) ve standart sapmalar (Ss) kullanılmıştır. Görüşler arasında anlamlı farklar olup olmadığını belirlemek için `t` testi uygulanmıştır. Bunların yam sıra görüşler arasındaki farklılık için `Variyans` analizi (F) ve `Scheffe` testi de yapılmıştır. Araştırma dört bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde; eğitimin insan yaşamındaki önemi, eğitimin okuldaki ilk basamağı olan ilköğretim, ilköğretimdeII Fen Bilgisi dersinin yeri ve amaçlan, Fen Bilgisi Eğitimi'nin öğeleri, Fen öğretiminde laboratuvar uygulamalarının yeri ve önemi, laboratuvar uygulamalarından verimli sonuçların alınması için gerekli olan yeterlikler üzerinde durulmuştur. Araştırmanın ikinci bölümünde yönteme yer verilmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde; öğretmenlerin kişisel bilgilerine, laboratuvar uygulamalarında öğretmenlerin kendi yeterlik düzeylerine ilişkin görüşlerine ve yine laboratuvar uygulamalarında; araç-gereçlerin ve laboratuvarlann fiziki ortamlarının yeterlik düzeylerine ilişkin öğretmen görüşlerine yer verilmiştir. Bulgular, öğretmenlerin laboratuvar uygulamalarında kendi yeterlik düzeylerine ve araç-gereçlerin yeterlik düzeylerine ilişkin görüşlerinin, cinsiyetlerine ve branşlarına oranla mesleki kıdemlerine göre daha çok değiştiğini göstermektedir. Ayrıca bulgularda; laboratuvarlann fiziki ortamlannın yeterlik düzeylerinin ve laboratuvar uygulamalannda kullanılabilecek yardımcı araç-gereçlerin laboratuvarlarda bulunma düzeylerinin, tam olarak ideal bir seviyede olmadığı tespit edilmiştir. Son bölümde ise bulgular ışığında sonuçlara ulaşılmış ve laboratuvar uygulamalan ile ilgili yeterliklerin artınlmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Ill ABSTRACT This research has been effected in the education and training year of 1999- 2000 with the aim to determine the qualificaton of the laboratory practices made in the Education of Lecture of Sciences in the II. level primary education. These are formed by qualifications of the teachers, and qualification of the equipment in the laboratory applications. By using the questionnaire method, the research has been realised on 223 teachers of Lecture of Sciences working in the II. level primary education schools in the Çankaya, Yenimahalle and Altındağ districts of Ankara. The information collected as the results of the questionnaires have been analyzed at the SPSS Windows Package Program. Individual knowledge of the teachers, availability of the equipment in the laboratories and the adequacy of the physical medium of the laboratory have been expressed as frequency (f) and as percentage (%). The teacher's views of and the Arithmetic Medium {X ) and the Standard Deviations (Ss) have been used in determining the sufficiency of the teachers themselves and the sufficiency of the equipment for the laboratory practices, `t` test has been made to determine whether meaningful differences are available between the teachers' views or not. In addition `Variance` analysis (F) and `Scheffe` test have also been carried out together with them. The research was been formed by four parts. In the First Part it is focused onIV importance of the education in the human life, the primary school education forming the first step of the education in the schools, situation and aims of the Lecture of Sciences in the primary school education, elements of the Lecture of Sciences, situation and importance of the laboratory practices in the Lecture of Sciences, and the qualification necessary to obtain the fruitful results from the laboratory practices. The method has taken place in the Second Part of the research. The teachers' views about the individual acknowledges of the teachers, the qualification levels of themselves for the laboratory practices and sufficiency levels of the equipment for the laboratory practices have taken place in the Fourth Part. The findings show that the teachers' views about the teachers' qualification for the laboratory practices, sufficiency levels of themselves and of the equipment more differing according to their professional seniority with compared to their sexes and branches. Furthermore; it is fixed in the findings that the level of adequacy of physical environment of the laboratories and the sufficiency of the auxiliary equipment that can be used in the laboratory practices are not gully in an ideal level. It is reached to the results under the light of the findings, and offers have been made towards increasing the qualification of the laboratory practices, in the Last part.