İlköğretim okulu müdürlerinin okul kültürünün oluşturulması, sürdürülmesi ve değiştirilmesindeki rolü (Ankara ili örneği)

Abstract

11 ÖZET Bu araştırmada ilköğretim okullarında görev yapan okul müdürlerinin okul kültürünün oluşturulması, sürdürülmesi ve değiştirilmesindeki rolüne yönelik müfettiş, okul müdürleri ve öğretmen beklentileri ve bu beklentilerin okul müdürleri tarafından gerçekleştirilme düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelindedir. Okul müdürlerinin, okul kültürünün oluşturulması, sürdürülmesi ve değiştirilmesindeki rolü konusunda müfettiş, okul müdürü ve Öğretmenlerin beklentileri ve uygulamalara yönelik algıların ölçülmesinde uzman görüşleri doğrultusunda araştırmacı tarafından geliştirilen 37 maddelik bir ölçek kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Ankara iline bağlı; Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle merkez ilçelerinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan okul müdürleri, öğretmenler ve Ankara ili merkez ilçeleri sınırlan içerisinde görev yapan ilköğretim müfettişleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Ankara ili merkez ilçelerinin her birinden random yöntemiyle seçilen beş ilköğretim okulunda görev yapan okul müdürleri ve öğretmenler ve Ankara İH merkez ilçelerde görev yapan tüm müfettişler oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin istatistiksel analizinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, t testi, tek yönlü varyans analizi ve scheffe testi kullanılmıştır. Farklılıkların anlamlılığının sınanmasında anlamlılık düzeyi p=<.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma ile ilgili bulgular; 1. Okul kültürünün oluşturulması, sürdürülmesi ve değiştirilmesinde okul müdürlerinin rolü ile ilgili müfettiş, okul müdürü ve öğretmenlerin beklentileri ile okul müdürleri tarafından gerçekleştirilenler arasında anlamlı fark bulunmuştur.Ill 2. Okul kültürünün oluşturulması, sürdürülmesi ve değiştirilmesinde okul müdürlerinin rolü ile ilgili müfettiş, okul müdürleri ve öğretmenlerin beklentileri açısından 12. madde olarak belirlenen `Okul müdürleri, öğretmen ve öğrencilerin basanlarım destekleyici ödül törenleri düzenlemelidir` ve 28. madde olarak belirlenen `Okul müdürleri, yeni başlayan adaylara okul kültürünü oluşturan kahramanları, okulun tarihini, adet ve törenlerini Öğrenmelerine yardımcı olur` maddeleri haricinde hiç bir madde için anlamlı bir fark görülmemiştir. Müfettişlerin bu iki maddeye ilişkin beklentilerinin öğretmen ve okul müdürlerinin beklentilerine göre daha düşük olduğu görülmüştür. 3. Okul kültürünün oluşturulması, sürdürülmesi ve değiştirilmesi sürecinde müfettiş ve öğretmenlerin okul müdürlerinden gözledikleri davranışlar arasında anlamlı fark görülmüştür. Öğretmenlerin okul müdürlerinden gözledikleri davranışlar puanlarının müfettişlere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

IV ABSTRACT The purpose of this study is to determine the perceptions of supervisors, school principals and teachers in primary schools as regards school principal's role in creating, maintaining and changing school culture. The main model used in this research is scan model. A questionnaire consisting 37 items has been developed and used by the researcher by the help of specialists to evaluate the supervisors, principals and teachers in primary schools as regards their expectations and practises in creating, maintaining and changing the school culture. This study comprises all school principals and teachers working in primary schools in Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle townships of Ankara and all supervisors working in Ankara province. Five primary schools were selected from each townships of Ankara province by random sampling prosedüre. Participants for this study consisted of all school principals and teachers working m these schools and all supervisors working in townships of Ankara province. Of the 1855 teachers, 40 school principals and 183 supervisors; 714 teachers, 40 principals and 45 supervisors returned completed questionnaires. The statistical analyse of the data is completed by using frequencies, percentage, means, t test, unilateral variance analyses and Scheffe method. The significant differences were tested at p= <.05 level. The findings obtained from this study are as follows: 1. The expections of supervisors, school principals and teachers from school principals are found to be more than daily practises of school principals. 2. There is no significant difference on the expectations between supervisors, school principals and teachers as regards the role of school principals except the twelfth and the eighteenth items in the questionnaire. School principals and teachers'expectations are found to be higher than supervisors' expectations for these two items. 3. Significant difference is found between teachers and supervisors on perceptions of daily practises for school principals in creating, maintaining and changing school culture. Teachers' perceptions of this situation are found to be higher than supervisors' perceptions.