Bir ticaret ve finansman tekniği olarak barter ve barter`in yaygınlaşmasında eğitimin önemi

Abstract

ÖZET Barter, temeli, paranın icadından önce kullanılmaya başlanan ve ticaretin bilinen en eski şekli olan `Takas`a dayanan; bir ticaret ve finansman tekniğidir. En temel fonksiyonu ile işletmelerin, satın aldıkları mal yahut hizmetlerin bedellerini; kendi ürettikleri veya sattıkları mal yahut hizmetlerle ödemeleri olarak tanımlanabilir. Paranın icadıyla beraber, takas, pratik olmayışı yüzünden, kullanımdan kalkmış; fakat, insanoğlunun paranın maliyeti olan faizle tanışması ve likidite sıkıntılarının yaşandığı ekonomik krizlerle karşı karşıya kalması neticesinde, yeniden ihtiyaç duyulur hale gelmiştir. Ancak günümüzde, mal ve hizmetlerin rekabet ortamında çoğalması; çok şekilli, renkli ve sınıflı hale gelmesiyle, ihtiyaç duyulmasına rağmen, birebir takasın imkansız olduğu görülmüştür. Bunun üzerine yılmayan finansçılar, çalışmalarına devam etmişler ve birebir takastan yola çıkarak, günümüzde kullanılan şekliyle barter tekniğini keşfetmişlerdir. Günümüzde uygulanan barter tekniği, esasen bir takaslar sistemidir. Bu sistemde, sistem işleticisi kurum bir havuz teşkil etmekte; üyeler bu havuza borçlanarak mal veya hizmet almakta ve borçlarını da kendi mal veya hizmetlerini bu havuza sunarak ödemektedirler. Yani işletmeler, birbirlerinden doğrudan alım yapmakta ancak sisteme borçlanmaktadırlar. Böylece, mal veya hizmet satıcısının, alacağı garanti altına alınmakta; birebir takasın aksine, arz eden taraf mal yahut hizmet sattığı işletmenin malını yahut hizmetini almak zorunda kalmadan; ihtiyacı olan malı yahut hizmeti sistemdeki herhangi bir üyeden alma hürriyetine sahip olmaktadır. Barter sistemlerinden yararlanma, üyelik aidatı ödemekle mümkün olabilmektedir. Ayrıca barter sistem işleticisi işletmeler; sistemde gerçekleşen işlemler üzerinden komisyon almaktadırlar. Barter sistemine üye olan bir işletme, hem barter tekniğinin sağladığı `para vermeden mal yahut hizmet alma` faydasındanII istifade etmekte hem de sistemin getirdiği reklam aracı olma, satışları arttırma vb. gibi faydalar sayesinde piyasadaki rakiplerine karşı üstünlük kazanmaktadır. Bu çalışmada, barter tekniğinin tanımı, tarihsel gelişimi, işleyişi, ihtiyaç duyulma nedenleri, sağladığı yararlar, diğer ticaret ve finansman teknikleri içerisindeki yeri ile dünya ve Türkiye uygulamaları ilk bölümde ele alınmıştır. Barter'in hukuki boyutunun incelendiği ikinci bölümde ise; barter sözleşmesinin hukuki niteliği belirlenmeye çalışılmış; barter işlemleri Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ile Vergi Kanunları açısından incelenmiş ve barter sisteminde tarafların hak ve yükümlülükleri saptanmıştır. Son bölümde yer alan bir araştırma ile de barterin yaygınlaşmasında eğitimin önemi belirlenmeye çalışılmıştır. tt YÜKSEKÖCRTTIM KURUL»

Ill ABSTRACT Barter is a trading and financing technique, which is based on the trade made by exchanging goods at ancient times. With its basic function, barter can be defined as: `businesses' buying goods or services by giving their goods or services in return`. Trade made by exchanging goods fell out of favor, with the invetion of money, as it became useless. On the other hand, when people got introduced with interest rate, which is the cost of money, and came face to face with the economic crisis and liquidity shortages; the need for the trade made by exchanging goods arouse again. But today, as the goods and services have grown in numbers and made in many different shapes and colors, exchange of a good with another became nearly impossible. So the trade made by exchanging goods developped and the barter technique was invented. The barter technique that we use today, is mainly a system of exchanging goods and services. In this system, the system controller forms a pool; and the member businesses take goods and services out of the pool and throw their goods and services to the pool in return. In other terms, the members trade with each other but they end up owing to the system. As a result of this, the vendor's claim become guaranteed by the system and it can be claimed not only by demanding goods or services from the counter business but also from the any other member. In order to become a member, one must pay membership fees to the system controller. The system controller also takes commissions calculated over the revenues of the transactions made by the members. When a business become a member of a barter system, it enjoys the advantages like trading without money, decreasing the cost of advertisement and increasing sales. In this thesis, the definition of the barter technique, its historical developments, how the system operates, why it is needed, its advantages, its statusrv between the other trading and financial techniques and its country practices are mentioned in seçtin one. In section two, where barter's legislative framework is examined; the membership agreement was studied, the transactions were researched in terms of Debt Law, Turkish Commercial Law and Tax Law and the rights and the obligations of the parts in the barter system were stated. At the final section of the research, a public survey was made in order to emphasize the role of education in making the barter technique become widespread.