İhracat finansman tekniği olarak forfaiting ve Türkiye`de etkin kullanımının eğitimine yönelik bir model önerisi

Abstract

ÖZET Son yıllarda dünya dış ticaretinde büyük gelişmeler gözlenmektedir. Sanayileşmiş ülkelerde temelde üretim bolluğu, ihracatta bir kredi yansına yol açmış ve vadeli satış teknikleri daha önemli hale gelmiştir. Bu arada iletişim teknolojisindeki hızlı gelişmeler, uluslararası para ve sermaye piyasalarındaki büyüme, bankaların bu piyasalardan pay kapma çabalan ve ihtisas bankalarının gelişimi gibi faktörler, finansman kurumlarım da ihracatta forfaiting, factoring ve leasing gibi finansman tekniklerinin uygulanmasına yöneltmiştir. Bir ihracat finansman tekniği olan forfaiting, ihracata önem veren ülkelerde son 30 yıldır giderek artan bir ilginin merkezi olmakta, finansman sorununa çözümler getiren özellikleriyle ve taraflarca tanındığı oranda yaygınlaşmayı sürdürmektedir. Bu araştırmanın çıkış noktasını da, forfaiting'in ülkemizde ne ölçüde tanındığı ve uygulandığını belirlemek oluşturmaktadır. Bu araştırmada, forfaiting finansman tekniği çeşitli açılardan ele alınmıştır. Araştırma temel olarak üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde teknik teorik açıdan ayrıntılı olarak incelenmiş, ikinci bölümde tekniğin Türk Hukuk Mevzuatındaki yeri ve Türkiye'de uygulanabilirliği ortaya koyulmuş, üçüncü ve son bölümde ise ihracatçılarımız tekniği etkin şekilde kullanmasına yardımcı olabilecek bir eğitim modeli önerisi yapılmıştır. Birinci ve üçüncü bölüm sadece literatür taramasından elde edilen, ikinci bölüm ise kısmen literatür taramasından kısmen de ilgili devlet kuruluşları ve özel kuruluşlardaki yetkili kişilerle yapılan görüşmelerden elde edilen verilerle sınırlıdır. Araştırma sonucunda, bu tekniğin Türkiye'de henüz tam olarak tanınmadığı, istenilen düzeyde kullanılmadığı tespit edilmiştir. Sonuç kısmında araştırmanın tümüyle ilgili genel bir değerlendirme yapılmış ve ülkemizde forfaiting kullanımının artırılmasına ilişkin bazı öneriler verilmiştir. Anahtar Kelimeler Forfaiting, Bono, Poliçe, Iskonto, Aval.

ABSTRACT In recent years, great improvements in world foreign trade have been observing. Basically the production abundance in industrialized countries caused to a credit race in exportation and the sales techniques having fixed term became more important. Meanwhile, factors like rapid improvements in communication technology, growth in international money and capital markets, efforts of the banks to take share from these markets and improvement of specialized banks were directed financing institutions to use finance techniques like factoring, forfaiting and leasing in exportation. An export financing technique forfaiting is being the focus of increasingly interest in countries which attach importance to exportation for last 30 years and according to the degree of being recognized by the sides, it's continuing to become widespread with its features bringing solutions to financing problem. Detennining the degree of recognition and application of forfaiting in our country constitutes the starting point of this study. In this study, an export financing technique forfaiting is dealed with various aspects. The study is basically constitutes from three chapters. In the first chapter technique was theoretically investigated in details, in the second chapter its applicability in Turkey and status in Turkish Legislation was exposed, in the third and the last chapter an educational model was proposed which can be helpful to our exporters for using it effectively. First and third chapter is limited with the data obtained only from literature review, second chapter is limited with the data obtained partially from literature review partially from the interviews made with the authorized personnel in relevant governmental and private organizations. As a result of the study, it's determined that this technique is not well recognized yet and not used in desired level in Turkey. In conclusion part, a general evaluation concerning the whole study was made and some suggestions related to increment the usage of forfaiting in our country were given. Key Words: Forfaiting, Promissory Note, Bill of Exchange, Discount, Aval.