İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik-liderlik özelliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik-liderlik özelliklerini analiz ederek ilköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik-liderlik görevlerini ne düzeyde yerine getirdiklerini öğretmenlerin görüşlerine dayanarak açıklığa kavuşturmaktır İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik-liderlik özellikleri araştırmanın bağımlı değişkenleridir. Görüşlerine başvurulan sınıf öğretmenlerinin cinsiyetleri ve meslekteki hizmet süreleri, araştırmanın bağımsız değişkenlerini oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen bir anket kullanılmıştır. Araştırma anketi, iki bölümden oluşmuş; birinci bölümde, araştırmaya katılan bireylere ilişkin kişisel bilgiler; ikinci bölümde, okul müdürlerinin yöneticilik-liderlik özelliklerine ilişkin 40 ifade yer almıştır. Geliştirilen anket, Erzincan ili merkeze bağlı tüm, yani 32 ilköğretim okulundaki bütün sınıf öğretmenlerine uygulanmıştır. Araştırmanın alt problemleri çözümlenirken, t-testi ve tek yönlü varyans analizi yapılmış; frekans, yüzde ve aritmetik ortalama değerleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin en yüksek düzeyde gerçekleştirdikleri liderlik davranışı, `öğrenci başarısının yükseltilmesi için öğretmenlerin teşvik edilmesi` davranışı olmuştur. Okul müdürlerinin en düşük düzeyde gerçekleştirdikleri liderlik davranışı ise, `işteki gecikme ve belirsizliklere karşı toleranslı davranma` şeklinde ifade edilen liderlik davranışı olmuştur. Yöneticilik boyutunda okul müdürlerinin en yüksek düzeyde gerçekleştirdikleri yöneticilik davranışı, `okulun mevcut sistemini koruma ve bu sistem içinde en yüksek düzeyde sonuç elde etmeye çalışma` davranışıdır. Bu boyutta en düşük düzeyde gerçekleştirilen yöneticilik davranışı ise, `tek söz sahibi olarak kendisini görme` davranışıdır. İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik-liderlik özelliklerine ilişkin öğretmenlerin görüşleri, öğretmenlerin cinsiyetlerine göre anlamlı farklılık göstermezken, hizmet süresi değişkeninde anlamlı farklılık göstermiştir.

11 ABSTRACT The main purpose of this research is to analyze leadership-administration characteristics of primary school principals. The dependent variable of this research is leadership-administration charecteristics of school principals. Teacher's sex and period of duty are independent variables. A survey devoleped by the researcher was given to the groups. The survey is composed of two components. One-way variance analyze and t-test has been implemented to analyze collected data. The data obtained were processed through the software- SPSS 10.0 The findings of the study can be summarized as follows: According to teachers, leadership behaviors of school principals are realized mostly the behavior of encourageing teachers to promote student achievement School principals are displays low level at the behaviour of delaying on task and displaying tolerance to uncertainly. On administration dimension, school administrators are display mostly the behaviour of to protect the system of school. They display on low level behaviour at to determine themselves as only person who decide for anything. There is a significant difference by sex between opinions of teacher relevant to administration leadership charecteristics of school principals. But there is no difference about period of teachers' duty. A