Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II.kademede gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim okulları 8. sınıf öğrencilerinin ilköğretim okullarıgenel hedeflerinde belirtilen değerlere ulaşma düzeyleri öğrenci ve öğretmengörüşlerine göre değerlendirilmiş ve öğretmenlerin değer eğitimi konusundakigörüşleri alınmıştır. Öğrenci değerlerini ölçmek amacıyla, araştırmacı tarafındangeliştirilen geleneksel değerler ölçeği, demokratik değerler ölçeği, çalışma-işdeğerleri ölçeği, bilimsel değerler ölçeği ve temel değerler ölçeği kullanılmıştır.Öğretmenlerin öğrenci değerleri ve değer öğretimine ilişkin görüşlerini almak içinise, öğretmen ölçeği geliştirilmiştir.Araştırmanın evrenini, Ankara ili merkez ilçelerinde öğrenim görenilköğretim 8.sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminde ise 2002-2003 öğretim yılında 8.sınıfta bulunan 360 öğrenci ve bu okullarda görevli 44öğretmen yer almıştır.Araştırmacı tarafından geliştirilen ölçekler yoluyla toplanan veriler SPSSpaket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma kapsamına alınan öğretmenve öğrencilerin kişisel bilgileri, öğretmenlerin değer öğretimiyle ilgili görüşleri vedeğer eğitiminde kullandıkları etkinliklerin anlamlandırılmasında frekans ve yüzdekullanılmıştır. Öğrenci değerlerinin belirlenmesinde, aritmetik ortalama ve standartsapma, ikili karşılaştırmaların yapılmasında t-testi ve üçlü karşılaştırmalarınyapılmasında ise tek yönlü varyans (ANOVA) kullanılmıştır. Katılımcıların görüşleriarasında anlamlı farklılık olup olmadığı 0.05 seviyesinde test edilmiştir.Araştırmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.1. Öğrencilerin cinsiyetleri onların geleneksel değerlere, çalışma-işdeğerlerine, bilimsel değerlere ulaşma düzeylerinde farklılığa neden olmamaktadır.2. Araştırma kapsamındaki kız öğrenciler, demokratik değerlere ve temeldeğerlere erkek öğrencilere göre daha üst düzeyde ulaşmışlardır.3. Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyleri, onların demokratik değerlere,bilimsel değerlere ve temel değerlere ulaşma düzeylerinde farklılığa nedenolmamaktadır.4. Öğrencilerin sosyo-ekonomik düzeyleri, geleneksel değerler ve çalışma-işdeğerlerine ulaşma düzeylerinde farklılığa neden olmuştur. Üst SED'den gelenöğrenciler alt ve orta SED'den gelen öğrencilere göre geleneksel değerlere daha altdüzeyde ulaşmışlardır. Çalışma-iş değerlerinde ise, alt SED'den gelen öğrencilerindiğer düzeylerde bulunan öğrencilere göre daha alt düzeyde oldukları görülmüştür.5. Öğretmenlerin öğrenci değerlerine ilişkin puanları, öğrencilerin değerölçeklerinden aldıkları puanlardan daha düşüktür.6. Araştırma kapsamına alınan ilköğretim okullarında görevli öğretmenler,değer öğretiminde çoğunlukla öğretmenin merkezde olduğu ve sözel iletişime dayalıetkinlikler kullanmaktadırlar.7. Araştırma kapsamına alınan öğretmenler, okulda verilen değerlerin aile veçevrede yeterince pekiştirilmediğini, okul ve aile arasında işbirliği olmadığını veokul ile ailede verilen değerlerin çatışabildiğini belirtmişlerdir.

This study was designed to understand 8th elementary school students? abilityfor achieving general elementary school level goals according to these students andtheir teachers? point of views. Additionally, value education was evaluated in termsof teachers? perspectives throughout this study. To ascertain students? value systemthe researcher developed various instruments, which are a traditional value scale, ademocratic values scale, a study-work values scale, a scientific values scale and abasic values scale. Also a teacher value scale was developed to examine teachers?opinions about students? value system and value education.The study was carried on the urban district schools of Ankara, Turkey in2002-2003. The participants of this study were 360 8th grade elementary schoolstudents and 44 teachers selected from those districts schools.The data were collected from the teachers and the students by using the studyinstruments. The data obtained were analysed by means of the SPSS (The StatisticalPacket for Social Sciences). As primary data analysis, the frequency and percentileof participants? individual information was defined. Additionally, frequency andpercentile of teachers? activities and tehir opinions about value education werecalculated. İn order to determine the students? values aritmetical means and standartdeviations were used. T-test was employed for two-way comprasions of values andone-way variance analysis was used in order to compare more than two variables.Whether there were significant differences between the options of participants weretested at the level of 0.05. The fallowing results were concluded;1. Gender was not a determining factor for development of students?traditional, study-work, and scientific values.2. Girls developed considerably more democratic and basic values than boysdid.3. Students? socio-economical status did not affect these students? democratic,scientific and basic values development.4. Students? socio-economical status significantly influenced their traditionaland study-work values development. Students who were from high level socio-economical status developed less traditional values than students who were from lowand middle level socio-economical status did. In terms of study-work values,students who were in low level socio-economical status developed less study-workvalues than others did.5. The means of teachers? opinions about students? values were less then thestudents? value scores calculated from the value scales.6. The teachers used mainly teacher-centered and verbal basedcommunication activities for their practices in value education.7. According to the teachers, values taught in the schools were not supportedby the parents and out of school environment. Furthermore, there was nocollaboration between school and parents in value education. In addition to that therewas a significant diffrence between school and parents? objectives about valueeducation.