Kırık iyileşmesinde çinko, bakır ve magnezyumun rolü

Abstract

41 ÖZET Bu çalışmada kemik metabolizmasında önemli rolleri olan çinko, bakır ve magnezyumun, kırık iyileşmesi sırasında serum düzeylerinin değişiklikleri incelendi. Kontrol grubunu oluşturan 10, deney grupları olarak kırıktan sonra 7. günde incelenen 10, 14. günde incelenen 9, 21. günde incelenen 8 sıçanda tibia kırığı oluşturularak kırık kaynaması histolojik ve radyolojik olarak değerlendirildi. 7. 14. 21. günlerde serum çinko, bakır ve magnezyum düzeyleri saptandı. Kırık iyileşmesinin 7. gününde serum çinko, bakır ve magnezyum değerlerinin istatistiksel olarak anlamlı şekilde düştüğü (P<0,001) kırığın 14. gününde serum magnezyum düzeylerinin normal değerlere ulaştığı halde, çinko ve bakır düzeylerinin artma gösterip, kırığın 21. gününde normal değerlere ulaştığı saptandı. Histolojik olarak 7. günde kırık iyileşmesinin başlaması ile birlikte inflamatuvar döneme ait bulguların görüldüğü, 14. günde kallus dokusunun genişleyerek sahaya hakim olmaya başladığı ve 21. günde ise yeni kemik ve kemik iliği dokusu oluştuğu saptandı. Radyolojik değerlendirmelerde, histolojik değişiklikler ile paralellik gösterdi. Sonuçta, özellikle çinko ve bakırın, daha az oranda olmakla beraber magnezyumun kırık iyileşmesinde önemli yerleri olduğu, kırık iyileşmesi esnasında serumda bakır/çinko oranının kırık iyileşmesi esnasında önemli bir kriter olabileceği, bakır ve çinko gibi eser elementlerin eksikliklerinde kırık görülme insidansının artabileceği sonucuna ulaşıldı.