Alkol bağımlılığında nöroradyolojik ve elektrofizyolojik yöntemlerle elde edilen bulguların cloninger kişilik tiplemesine göre değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada alkol bağımlılığında bir komplikasyon olarak kabul edilen beyin hasarının SPECT (single photon emission tomography), kraniyal CT (kompütarize tomografi), ile EP (uyarılmış potansiyeller) çalışmalarından BAEP (beyinsapı işitsel uyarılmış potansiyel) ve SEP (median somatosensoriyel uyarılmış potansiyel) ile araştırılması ve sonuçların Cloninger kişilik tiplemesi ile ilişkilendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Mayıs 1993-Mayıs 1994 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Alkol Kliniğinde yatarak tedavi gören 40 hasta ile kontrol grubu olarak sağlıklı gönüllülerden oluşan 10 denek araştırmaya alınmıştır. Hastaların yatışlarının onuncu gününde yapılan tetkiklerinde SPECT ile %87.5 oranında kanlanma azlığı saptanırken, CT ile gösterilen atrofi %40, BAEP anormalliği ise %17.5 oranındadır. SPECT ile hasta grubunda anterior frontal bölgede daha fazla olmak üzere, sağ paryetal, sağ temporoparyetal, sağ frontoparyetal, sol temporal ve sol frontotemporal bölgelerde kontrol grubuna kıyasla anlamlı (p<0.05) kanlanma azlığı bulunurken, sağ ve sol hemisferler arasında anlamlı bir fark gösterilememiştir. CT'de beyin atrofisi gösterilemeyen olguların %11.5' inde BAEP anormalliği saptanmıştır. Cloninger kişilik tiplemesine göre antisosyal kişilik özellikleri olan grupta frontal hipoperfüzyonun daha fazla (p<0.05) olduğu gözlenmiştir. CT'de görülen atrofi oranının SPECT üe saptanan kanlanma azlığından düşük olması ve CT'de beyinsapı atrofisi gösterilemeyen olguların bir kısmında BAEP anormalliğinin olması, alkolün CT ile gösterilebilen yapısal değişikliklere yol açmadan önce fonksiyonel bozukluklara neden olduğunu düşündürmüştür. 89

SUMMARY We studied the scope of brain damage caused by chronic alcohol consumption by performing noninvasive studies such as single photon emission tomography (SPECT), cranial computerized tomography (CT) and brainstem auditory (BAEP) and median somatosensory (SEP) evoked potential testing, correlating the results with Cloninger personality typology. Forty inpatients of the Alcohol Clinic of the Gazi University Faculty of Medicine and 10 healthy volunteers participated in the study. All patients underwent radiological and neurophysiological examinations after 10 days of abstinence from alcohol, at which time they also filled a questionnaire including Cloninger personality typology and sociodemographic data. SPECT showed hypoperfusion in 87.5% of the tested patients in contrast to CT, which revealed significant brain atrophy in 40%. BAEPs were abnormal in 17.5% of the patients. Compared to controls, the patients had hypoperfusion not only at the anterior frontal regions, but also at the right parietal, frontoparietal, temporoparietal, left temporal and temporoparietal regions (p<0.05). The anterior frontal regions however, were most prominently involved, but no interhemispheric difference was noted. 11.5% of the patients without significant brainstem atrophy demonstrated BAEP abnormalities. Patients with antisocial features singled out by Cloninger typology exhibited more marked frontal hypoperfusion (p<0.05). Lower sensitivity of CT in showing brain atrophy compared to the significant amount of hypoperfusion found by SPECT, and the existence of patients without brainstem atrophy displaying BAEP abnormalities suggest that alcohol can cause functional abnormalities before leading to structural changes. 90