Beta thalassemialı hastalarda vertebra kemik değişikliklerinin bilgisayarlı tomografik bulguları

Abstract

VII- ÖZET Thalassemia, ülkemizin de yer aldığı Akdeniz ülkeleri grubunda hala önemli bir sağhk problemi olmaya devam etmektedir. Thalassemiada saptanan iskelet sistemine ait radyopatolojik bulgular literatürde detaylı şekilde tarif edilmiştir. Aksiyel iskelet sistemi ve özellikle de vertebralar aktif kemik iliği içeren trabeküler kemikten zengin bir yapıya sahiptirler. Bu nedenle thalassemiada en belirgin değişikliklerin görülmesi gereken yerlerin başmda gelmelidir. Buna rağmen literatürde bu konudaki bilgiler vertebralann bütün olarak şekilsel değlşildMerinin tarifleri ile sınırlı kalmaktadır. Bu çalışmada klinik, laboratuar ve genetik çalışmalar sonucunda 0 thalassemia tanısı almış 38 olgunun Lı - L4 vertebraları BT ile incelenmiştir. Saptanan radyopatolojik bulgular değerlendirilmiştir. Saptanan patolojiler beş değişik grupta toplanmıştır. 1. Genel osteoporoz 35 olguda (% 92) 2. Kortikal düzensizlik ve defeküer 30 olguda (% 79) 3. Trabeküler kemik kaybı 33 olguda (% 87) ve kabalaşma 24 olguda (% 63) 4. Subkortikalhiperlusensi dört olguda (% 10) 5. Subkortikal bant formasyonu dokuz olguda (% 24) saptanmıştır. Thalassemiah olgularda vertebral kolonda bildirilen klasik radyopatolojik bulgulara ek olarak BT ile tanımlanabilen ve daha çok kemik dokunun iç yapışma yönelik yeni bulgular saptanmıştır. Bu lezyonlarm etyopatogenezine yönelik açıklamaların yapılabilmesi için histopatolojik incelemelerinde yer aldığı post-mortem çalışmalara ihtiyaç vardır. 43

VIII- ingilizce özet Thalassemia is still an important health problem in Mediterranean countries. Skeletal changes are well defined in literature. Although vertebras are the primarily affected sites, defined pathological changes for the vertebral bones are still within the boundaries of gross morphological descriptions. In this study L 1-4 vertebras of 38 patient with P thalassemia were examined by computed tomography. Pathological findings are grouped according to the anatomical localizations. Five different groups of abnormalities were detected. 1. General osteoporosis was seen in 35 cases (% 92) 2. Cortical irregularities and defects were seen in 30 cases (% 79) 3. Trabecular bone loss was seen in 33 cases (% 87) and coarsening was seen in 24 cases (% 63) 4. Subcortical hyperhicency was seen in four cases (% 10) 5. Subcortical band formation was seen in nine cases (% 24). In addition to the classical descriptions of radiological changes in vertebral bony structure of the patients with beta thalassemia, new findings that could be assessed by C.T. were demonstrated. 44