Kobaylarda radyasyonla oluşan akciğer hasarında doku glutatyon, glutatyon peroksidaz, glutatyon-S-transferaz düzeyleri ve N-asetil sistein`in bu sistem üzerindeki etkisi

Abstract

İyonize radyasyonun biyolojik sistemlerde hasar oluşturma mekanizması tam olarak aydınlatılmamakla birlikte bu mekanizmalardan birinin ` serbest radikal aracılıklı hasar` olduğu düşünülmektedir. Akciğerler oksijenden zengin bir ortamda bulunmaları nedeniyle radyasyonun hasar oluşturucu etkisinden en fazla etkilenen organlardan biridir. Oksidanların toksisitesi ile hücre içi - hücre dışı antioksidan savunma sistemleri arasında bir denge mevcuttur. Oksidan stresin artması ve antioksidan savunmanın azalması ile dengenin bozulması akciğerlerde hücre ölümüne ve fonksiyon bozukluğuna yol açabilir. Bu çalışmada kobaylarda radyasyonla oluşan akciğer hasarında antioksidan sistemin durumu ve N-Asetil sistein' in antioksidan rolü incelendi. Radyasyonun akciğer dokusunda GSH, GSH-PX ve GST düzeylerini kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde azalttığı gözlendi. Radyasyon verilen grupta hasan göstermek için yapılan histolojik çalışmada akciğer sahalarında yaygın dejeneratif değişikliklere rastlandı. Radyasyon ile birlikte N-Asetil sistein verilen grupta ise GSH ile GST ve GSH-PX enzimlerinin düzeylerinde radyasyonlu gruba göre anlamlı derecede artış görüldü. Histolojik çalışmada ise radyasyon- N-Asetil sistein verilen grubun kontrol grubu ile uyum sağladığı izlenmiştir. Böylece N- Asetil sistein' in radyasyona bağlı akciğer hasarının önlenmesinde önemli rol oynadığı hem biyokimyasal parametrelerimizle hem de histolojik bulgularla desteklenmiştir.