İskemik önkoşullama yöntemlerinin karaciğer iskemi-reperfüzyon hasarını koruyucu etkisi

Abstract

32 ÖZET İskemik önkoşullama, kısa süreli tekrarlanan iskemi ve reperfuzyon dönemleri ile sonraki daha uzun süreli iskemi-reperfiizyon hasarına karşı koruyucu, indüklenebilen güçlü bir endojen mekanizmadır. Bu mekanizmanın varlığı miyokard, böbrek, iskelet kası, beyin, ve karaciğerde gösterilmiştir. Uzak organda yapılan iskemik önkoşullama da miyokardial iskemi reperfuzyon hasarını azaltmaktadır. Buradan yola çıkarak bu çalışmada mezenterik arter veya karaciğer pedikülü kullanarak oluşturulan iskemik önkoşullama yöntemlerinin karaciğer iskemi reperfuzyon hasarım önleyici etkilerini araştırıldı. Hepatik pedikülde (HA) 10 dakika iskemi, 10 dakika reperfuzyon yapılarak iskemik önkoşullama oluşturdu. Daha sonra karaciğer sol ve median lobunda 90 dakika iskemi 180 dakika reperfuzyon yapıldı. Diğer bir grup sıçanda iskemik önkoşullama işlemi için mezenterik arter (MA) kullanıldı ve iskemi reperfuzyon hasan karaciğerin aynı loblarında(sol ve median) çalışıldı. İskemi reperfuzyon hasar değerlendirmesinde, doku glutatyon (GSH) ve doku lipid peroksit (MDA) düzeyleri çalışıldı. Ayrıca tüm hayvanlarda histopatolojik inceleme yapılarak hasar düzeyleri skorlandınldı. Doku GSH düzeyleri, MA ile önkoşullama yapılan gruplarda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı düşük bulundu(p<0.05). Diğer gruplar arası istatistiksel anlamlı fark gözlenmedi. Doku MDA düzeyi kontrol grubuyla MA grubu arasında istatistiksel anlamlı yükseklik gözlenirken(p<0.001), diğer gruplar arası istatistiksel anlamlı fark gözlenmedi. Histopatolojik incelemede, kontrol grubunda %60 oranında hasar tespit edilirken önkoşullama yapılan her iki grupta da hasar oranı %40 düzeyindeydi. Sonuçta, iskemik önkoşullama için HA veya MA kullanımı ile karaciğer iskemi reperfuzyon hasan heriki yöntemle de %33 oranında azalmaktadır. Kalp cerrahisinde başarıyla kullanılan bu yöntem, karaciğer operasyonlarında da (rezeksiyon, transplantasyon) yararlı olabilir.