Bronşial astımda hasta eğitiminin hastalığın prognozu ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

53 ÖZET Astım mortalite ve morbiditesinde artışlar çok sayıda ulusal ve uluslararası tanı ve tedavi klavuzlan hazırlanmasına neden olmuştur. Tüm klavuzlarda, `hasta eğitimi'nin astım tedavisinin mutlak bir parçası olması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da, astımlılarda uygulanan eğitim programının hastalık hakkındaki bilgi düzeyine, inhaler kullanma becerisine, günlük yaşamlarına, solunum fonksiyonlarına ve yaşam kalitesine olan etkisini değerlendirmektir. Yirmibeşi erkek toplam 91 astımlı hasta, hastalıkları ve kullandıkları ilaçlar hakkında bilgi verildikten sonra, PEF takiplerine dayalı atak tedavisinin öğretildiği 2 seanshk bir eğitim programına alındılar. Doksanbir hastanın 70' i eğitim programını tamamlarken, 21 hasta programı tamamlamadı. Başlangıç solunum fonksiyonları ölçülen hastalar eğitim programı öncesi, hemen ve 1 yıl sonrasında hastalık hakkında bilgi, inhaler kullanma becerisi, semptomlar, acile başvuru, gece semptomları, hastaneye yatış, iş-okula gidilemeyen gün sayısı açısından anketlerle değerlendirildiler. Ayrıca eğitimini tamamlayan hastalar başlangıçta ve 1 yıl sonunda yaşam kalitesi açısından da değerlendirildiler. Sonuçlara bakıldığında eğitimi yanda bırakan hastalarda hiçbir parametrede düzelme saptanmazken, eğitimi tamamlayan hastalarda hastalık hakkında bilgi ve inhaler kullanma becerilerinde 1 yıl sonunda bile anlamlı düzelmelerin (p<0.001), FEV,%, PEF, PEF% ve PEF varyasyonunda anlamlı artışların (p<0.05), hastaneye yatış ve gece semptom sayılarında ise anlamlı düşmelerin olduğu görüldü (sırasıyla p<0.01, p<0.005). Genel yaşam kalitesi skorunun da 1 yıl sonunda anlamlı arttığı belirlendi (p<0.005). Bu sonuçlar astımda, PEF takibine dayalı tedavi planı içeren eğitim programının yararlı olduğunu desteklemiş, astım tedavisinin bir parçası olması gerektiğini göstermiştir.