Melatoninin orofarengeal mukozada oluşan akut radyosyon hasarı üzerindeki etkisinin, ratlarda bir pinealektomi modelinde araştırılması

Abstract

53 6. ÖZET Radyoterapinin normal (çevresel) dokular üzerindeki olumsuz etkileri, radyoterapi uygulamalarında kesintilere neden olarak tümör kontrol oranlarını azaltabilmektedir. Baş ve boyun bölgesi tümörlerine yönelik radyoterapi uygulamalarında, planlanan radyoterapi şemasının kesintiye uğraması açısından en belirleyici nedenin orofarengeal mukozada oluşan akut hasara bağlı mukozit tablosu olduğu bilinmektedir. Radyoterapi uygulaması sırasında orofarengeal mukozit gelişen, özellikle baş ve boyun bölgesi tümörlü olgularda şiddetli ağrı nedeni ile beslenme güçleşmekte, yetersizleşmekte ve radyoterapi şemasının kesintiye uğratılması gerekmektedir. Baş ve boyun tümörlü hastalarda radyoterapi şemasının kesintiye uğraması radyokürabilite olasılığını azaltır. Bu çift kör, randomize, deneysel çalışmada radyoterapi sırasında orofarengeal mukozada oluşan akut radyasyon hasarını önlemede melatoninin etkisi histopatolojik incelemeyle değerlendirildi. Denekler 4 gruba randomize edildi. Grup A: pinealektomize olan dışarıdan melatonin uygulanmayan grubu, Grup B: pinealektomize olan dışarıdan melatonin uygulanan grubu, Grup C: sham öpere olan dışarıdan melatonin uygulanmayan grubu, Grup D: sham öpere olan dışarıdan melatonin uygulanan grubu temsil etmektedir. Tüm gruplardaki ratlara radyoterapi öncesinde 10 mg/ kg melatonin intraperitoneal olarak uygulandı. Radyoterapi; orofarengeal dokular ile özefagus üst ucu alan içinde olacak şekilde üst vücut54 ışınlaması şeklinde uygulandı. Ratlara, dörderli gruplar halinde sert zemin üzerinde başlarından bantlanarak hareketsiz hale getirildikten sonra karşılıklı paralel 15x15 cm.lik iki alandan, orta hat dozu 12 Gy olacak şekilde ekstemal radyoterapi uygulandı. Histopatolojik inceleme sonucunda sham öpere olan ve dışarıdan melatonin uygulanan grupta (endojen + ekzojen melatonin bir arada) en düşük mukozit skoru ortalaması saptanırken, en yüksek mukozit skoru ortalaması pinealektomize olan ve dışarıdan melatonin uygulanmayan grupta (endojen + ekzojen melatonin yok) saptandı. Böylece melatoninin radyoterapiye bağlı akut orofarengeal mukoziti azalttığı sonucuna varıldı.