Akne vulgarisli kadın hastalarda İsotretinoin, Siproteron Asetat/Etinil Estradiol ve kombinasyon tedavilerinin etkinliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Akne vulgaris, genç populasyonun en sık görülen deri hastalığıdır. Günümüzde AV tedavisinde en etkili tedavi ajanı isotretinoindir. Bugüne kadar akne vulgarisli hastalarda serum androjenik hormon düzeyleri pek çok kez araştırılmıştır. Ancak isotretinoinin serum androjenik hormon düzeylerine olan etkisine yönelik oldukça az sayıda çalışma yapılmıştır. Biz çalışmamızda AV'li kadın hastalarda isotretinoin, STA/EE ve isotretinoin+STA/EE kombinasyon tedavilerinin akne kliniğine ve serum androjenik hormon düzeylerine olan etkilerini inceleyerek isotretinoin tedavisinin antiandrojenik etki mekanizmasını aydınlatmayı amaçladık.Çalışmamıza klinik şiddeti Allen-Smith skalasına göre grade 4 ile grade 8 arasında olan ve tedavide sistemik isotretinoin, STA/EE veya isotretinoin+STA/EE kombinasyon tedavisi planlanan 60 kadın hasta dahil edilmiştir. Hastalardan aç karına alınan venöz kan örneklerinde tedavi öncesi, tedavinin 3. ve 6. aylarında androjenik hormon değerleri RIA yöntemi ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar her üç grup arasında ve grupların kendi içerisinde karşılaştırılmıştır.Akne vulgarisli kadın hastalarda isotretinoin tedavisi ile STA/EE tedavisine benzer şekilde serum androstenedion ve serbest testosteron düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma saptanmıştır (p<0,001). Ancak total testosteron ve DHEAS düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmemiştir (p>0,0056). LH/FSH oranında ise yine STA/EE tedavisine benzer olarak isotretinoin tedavisi ile istatistiksel olarak anlamlı fark görülememiştir (p>0,0056). Akne şiddeti ile serum androjenik hormon düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyon bulunmamıştır (p>0,05). Benzer şekilde tedavi ile akne şiddetindeki değişim ve hormonal değişimler arasında da istatistiksel olarak anlamlı korelasyon bulunmamıştır (p>0,05).Akne vulgarisli kadın hastalarda tam düzelme oranları ise sadece isotretinoin alan hastalarda %100, STA/EE tedavisi alanlarda %85 ve kombinasyon tedavisi alanlarda %95 olarak gözlenmiştir.Tüm bu sonuçlar, AV'li kadın hastalarda isotretinoinin hormonal tedaviler gibi antiandrojenik etkiye neden olduğunu göstermiştir. Klinik etki açısından ise isotretinoinin hormonal tedaviden daha üstün olduğu gösterilmiştir. Ayrıca serum androjenik hormon düzeylerinin akne şiddetinde rol almadığı dikkat çekmiştir. Ancak antiandrojenik tedavi ile %85 gibi yüksek oranda klinik düzelme olması, androjenik hormonların muhtemel sebase bez aşırı duyarlılığı nedeniyle etyopatogenezde rol oynadığını desteklemektedir.Anahtar kelimeler: akne vulgaris, isotretinoin, siproteron asetat/etinil estradiol, androjenik hormonlar

Acne vulgaris is the most common dermatologic disorder among young adults and isotretinoin is proven to be the most efficacious treatment in this disorder at this point. Although serum androgenic hormone levels have been studied oftenly in acne vulgaris; there are very few studies that enlighten the effects of isotretionin on serum androgenic hormon levels.In this study, our goal was to further understand the antiandrogenic effects of isotretinoin by using isotretinoin, cyproterone acetate/ethynil estradiol (CTA/EE) and isotretinoin+CTA/EE combination treatments and analyzing their effects on serum androgenic hormon levels and to the clinical presentation of acne vulgaris. 60 females that were clinically evaluated as grade IV-VIII on Allen-Smith scale were selected from our patient population for whom isotretinoin, CTA/EE or isotretinoin+CTA/EE combination treatment was planned.Fasting androgenic hormone levels were detected in venous blood by using RIA technique before treatment and on the third and the sixth month of the study. Individual androgenic hormone levels were compared within and in between the treatment groups. Similar to the CTA/EE combination treatment; the decrease of the serum androstenedion and free testosteron levels with isotretinoin treatment in females with acne vulgaris were found to be statistically significant (p<0,001) but such significance could not be shown for total testosteron and DHEAS levels (p>0,0056). There is no statistically significant change in LH/FSH ratio in isotretinoin monotherapy, so as in CTA/EE treatment (p>0,0056). Our study did not reveal any statistically significant relation between the severity of acne vulgaris and the androgenic hormone levels (p>0,05); similarly the change in androgenic hormone levels is not found to be correlated with the change in the clinical presentation of the disease as well (p>0,05). The cure ratios for females with acne vulgaris were shown to be 100%, 85% and 95% with isotretionin monotherapy, CTA/EE therapy and isotretinoin+CTA/EE combination therapy respectively.In summary, in this study isotretionin monotherapy is proven to have similar antiandrogenic effects to the other hormonal treatments and found to be superior clinically. No statistically significant correlation was found between the severity of acne vulgaris and the androgenic hormone levels. Given the clinical improvement of 85% with antiandrogenic treatment, androgenic hormones are likely to play a role in acne vulgaris pathogenesis by increasing the sebaceous gland hypersensitivity.Key words: acne vulgaris, isotretinoin, cyproterone acetate/ethynil estradiol, androgenic hormones