Aksiyal spondiloartropatide kardiyorespiratuvar zindelik ve kardiyovasküler risk faktörleri arasındaki ilişki

Abstract

Aksiyal spondiloartropati (SpA) sakroiliak eklem ve omurga tutulumunun ön planda olduğu spondiloartropati alt grubudur ve ankilozan spondilit hastaları ile non-radyografik aksiyal SpA hastalarını kapsamaktadır. Son yıllarda AS'li hastalarda kardiyovasküler hastalık (KVH) riskinin ve mortalitenin normal popülasyona göre artmış olduğunu bildiren çalışmalar yapılmaktadır. Kronik inflamasyonun yanında hastalık aktivitesinin neden olduğu fiziksel inaktivite, ağrı ve yorgunlukla birlikte geleneksel risk faktörlerinin bu hastalarda daha yüksek düzeyde olmasının artmış KVH riskine yol açtığı düşünülmektedir. Bu çalışmada aksiyal SpA hastalarında kardiyorespiratuvar zindelik ve geleneksel risk faktörlerinin ilişkisinin sağlıklı kontrollere karşılaştırılarak araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 38 hasta ve 38 sağlıklı kontrol değerlendirildi. Her iki grubun ayrıntılı sistemik ve kas iskelet sistemi muayeneleri yapıldı, kan basıncı, bel çevresi ölçümleri yapıldı ve sigara öyküsü, serum total kolesterol, LDL, HDL, trigliserit, açlık kan şekeri, eritrosit sedimantasyon hızı, C-reaktif protein, fiziksel aktivite düzeylerini içeren kardiyovasküler risk profilleri bilgisi kaydedildi. Hastalık aktivitesini değerlendirmek için Ankilozan Spondilit Hastalık aktivitesi skoru (ASDAS- CRP) ölçeği kullanıldı. Tüm katılımcıların 10 yıllık KV olay riski Framingham risk hesaplama modeli ile hesaplandı. Hasta ve sağlıklı grubun kardiyovasküler (KV) risk faktörleri incelendiğinde sigara içmenin aksiyal SpA hastalarında anlamlı olarak yüksek, serum HDL kolesterol (HDL-c) düzeyinin ise anlamlı olarak düşük olduğu görüldü. İki grup egzersiz tolerans testi sonuçları incelendiğinde maksimal egzersizle ulaşılabilen metabolik eşlenik (MET) değerlerinin ve test sürelerinin aksiyal SpA grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük olduğu saptanmıştır (sırasıyla p=0,001, p=0,002). İki grup sigara içimi (paket-yıl), fiziksel aktivite düzeyi (IPAQ skoru) ve yaşa (yıl) göre düzeltilmiş olarak univariate varyans analizi (ANCOVA) ile karşılaştırıldığında bu anlamlılığın korunduğu görülmüştür (sırasıyla p=0,001, p=0,004).Her iki grupta yaş, 10 yıllık KV olay geçirme riski, beden kitle indeksi ve bel çevresinin egzersiz kapasitesi ile anlamlı ilişki içerisinde olduğu saptanmıştır(her iki grupta yaş için p<0,001, diğerleri p<0,05). Hastalarda kontrollerden farklı olarak serum total kolesterol, trigliserid düzeyi ve kalp hızı toparlanması egzersiz kapasitesi ile ilişkili bulunmuştur(sırasıyla r=-0,335, p =0,040; r=-0,583, p<0,001; r=0,437, p=0,006). Kontrollerde fiziksel aktivite düzeyi ile egzersiz kapasitesi arasında saptanan anlamlı ilişki, hastalarda gözlenmemiştir (sırasıyla r=0,435, p=0,006; r= 0,248, p= 0,133).Çalışmamızda elde edilen sonuçlara göre, aksiyal SpA hastalarında egzersiz kapasitesi (kardiyorespiratuvar zindelik) sağlıklı kontrollere kıyasla anlamlı derecede düşüktür ve egzersiz kapasitesi 10 yıllık kardiyovasküler olay geçirme riski ile anlamlı olarak ilişkilidir. Bu hastalarda uygun KV değerlendirme rutinde uygulanmalı ve egzersiz reçetesinde kardiyorespiratuvar zindeliği arttırıcı aerobik egzersizler yer almalıdır.

Axial spondyloarthritis (SpA) is a subgroup of SpA which is characterised by predominant sacroiliac joint and spine involvement. The concept of axial SpA covers non-radiographic axial SpA patients as well as patients with ankylosing spondylitis (AS). Currently, there is an increasing focus on the high risk of cardiovascular disease (CVD) and mortality in patients with AS. The reason for the increased CVD risk seems to be related to the increased prevalence of traditional risk factors in addition to chronic inflammation, physical inactivity, pain and fatigue. The aim of this study is to investigate the association between cardiorespiratory fitness and traditional risk factors in axial SpA patients and in a group of population controls. Age and gender matched thirty eight patients and thirty eight controls were recruited in the study. Comprehensive systemic and musculoskeletal examinations were carried out in both of the groups. Cardiovascular risk profile data including blood pressure, waist circumference, smoking, serum total cholesterol, LDL cholesterol(LDL-c), HDL-c, triglyceride, glucose, erythrocyte sedimentation rate (ESH), C-reactive protein and physical activity levels were recorded. The Ankylosing Spondylitis Disease Activity Score (ASDAS) was used to assess disease activity. All participants' ten year cardiovascular event risk were estimated with Framingham risk scoring model. Smoking was significantly higher and HDL-c was significantly lower in axial SpA patients. When the results of exercise tolerance test (ETT) were compared in two groups, metabolic equivalents (METs) achieved with maximal exercise and test duration were found significantly lower in axial SpA group (respectively p=0,001, p=0,002). The difference remained significant when two groups were adjusted for age (years), smoking (packets-year) and physical activity level (IPAQ score) (respectively p=0,001, p=0,004). There were significant associations between exercise capacity and age, 10 year CV event risk, body mass index, waist circumference for patients and controls (Both of the groups, for age p<0,001, others p<0,05). Furthermore, serum total cholesterol, triglyceride and heart rate recovery (HRR) were significantly associated with exercise capacity in patients, but these associations were not found in controls (respectively r= -0,335, p =0,040; r=-0,583, p<0,001; r=0,437, p=0,006), while physical activity was significantly correlated with exercise capacity in controls, but not in patients (respectively r=0,435, p=0,006; r= 0,248, p= 0,133).This study showed that axial SpA patients have significantly lower exercise capacity (cardiorespiratory fitness) when compared to healthy controls and exercise capacity is significantly associated with 10 year cardiovascular event risk. Appropriate CV assessment of these patients should be carried out in daily practise and exercise prescription should include aerobic exercises enhancing cardiorespiratory fitness.