İmmun trombositopenik purpura; akut ve kronik İTP ayrımında eozinofili ve megakaryosit çekirdek sayısının rolü

Abstract

İdiyopatik (immun) trombositopenik purpura (İTP); trombosit sayısı düşükolan bireylerde (<150.000 /mm³) ayırıcı tanıların yapılması ile tanısı koyulabilenbir hastalıktır. Hastalık, klinik süresine göre akut ve kronik olarak majör iki grubaayrılmakta olup; komplikasyonlar ve tedavi dirençleri de bu iki grupta farklılıkgöstermektedir. Klinik sınıflama, en az altı aylık takipteki trombosit sayılarına görebelirlenmektedir. Altı aydan uzun süren trombositopenisi olan olgular kronik, dahakısa süren olgular ise akut olarak adlandırılır. Bu çalışmanın ana amacı, akut vekronik ayrımında, maliyeti az, güvenilirliği yüksek ve birçok merkezin dekolaylıkla uygulayabileceği ayrım kriterleri belirleyerek, yeni bir yol çizmektir.İTP patogenezi net aydınlatılamamış olup, hastalığın ortaya çıkmasındaotoimmunite ve enfeksiyonlar suçlanmaktadır. Bu konuda özelliklemegakaryositlerin apoptotik antiapoptotik mekanizmaları ve sitokinler üzerinden,uygulanabilirliği zor, moleküler temelli laboratuvar gereksinimi isteyen çalışmalaryapılmıştır. Bu çalışmada ise tam kan sayımında, periferik yaymada ve kemik iliğiaspirasyon yaymasında eozinofil yüzde farklılıkları ile megakaryosit sayı veçekirdek sayısındaki farklılıkların, akut kronik ayrımında yardımcı olupolmayacağını ortaya koymak ana hedefimizdir. Ayrıca bu parametrelerkullanılarak, hastalara, daha tanı esnasında akut ve kronik ayrımını öngörebilecekbir tanı skala yöntemi geliştirilmiştir.Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Bölümünde tanı almış;takipleri en az 1 yılı tamamlamış ve materyalleri (periferik yayma ve kemik iliğiyaymaları) tekrar değerlendirmeye imkân veren 304 hasta üzerinde bu çalışmayapıldı. 216 akut, 88 kronik olmak üzere hastalar 2 temel gruba ayrıldı. VerilerinSPSS 20,0 programı kullanılarak nonparametrik ve parametrik incelemeleri yapıldı.Tam kan sayımı ile periferik yayma-kemik iliği yayma bakılarında hesaplananeozinofil yüzde oranları; akut İTP hastalarında anlamlı oranda yüksekti (p<0,001)ve kesme noktaları belirlendi. Ayrıca kemik iliği megakaryosit çekirdek sayısı daakut İTP hastalarında anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,001) ve bu parametreiçin de kesme değeri saptanabildi. İncelenen tüm parametreler, hastalığın `akut mu?kronik mi?` seyredeceğini öngörmeleri açısından logistik regresyon analiziyöntemiyle değerlendirildi. Bu yöntemle parametrelerin odd ratio ile elde edilensayısal değerleri, akut- kronik İTP'yi ayırt etme amaçlı yapılan tanı skalasında kaçpuana karşılık geleceğinin saptanması amacıyla kullanıldı. Çalışmamız hedefineulaşmış olup, bu çalışma, hastaların ilk tanı esnasında bile akut veya kronik seyrinirahatlıkla öngörmemizi sağlamıştır. Böylelikle literatürde ilk defa bu konudaki tanıskalası tarafımızca oluşturulmuş olup prospektif çalışmaların da önü açılmıştır.

Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP); it is a disease that can bediagnosed by making a differential diagnosis in individuals with low platelet count(<150.000/mm³). The disease is divided into two groups as acute and chronicaccording to clinical duration. Complications and resistance to treatment differ inthese two groups. Clinical classification can only be made with at least 6 (six)months follow-up based on platelet counts. Patients with thrombocytopenia lastingmore than 6 (six) months are referred to as chronic, and those with a shorter durationare referred to as acute. The main aim of this study was to determine the distinctioncriteria that can be used by many centers with low cost and high reliability bydrawing a new path about ITP.The pathogenesis of ITP has not been clearly elucidated, but mainlyautoimmunity and infections are blamed for ITP. In this regard, studies have beencarried out on the molecular structure of the cytokines and megakaryocytes withapoptotic antiapoptotic mechanisms, which are difficult to perform on the molecularbasis. In this study, our main goal was to reveal the significance of differences ineosinophil percentages and megakaryocyte count, the number of nuclei in acuteversus chronic differentiation in the whole blood count, peripheral blood smear andbone marrow smear. Through these methods, a diagnostic scale method wasdeveloped which could predict acute and chronic differentiation during diagnosis.This study was carried out on 304 patients who completed at least 1 year offollow-up and allowed to re-evaluate materials (peripheral smear and bone marrowsmears) in Gazi University Faculty of Medicine, Department of PediatricHematology. 216 acute and 88 chronic patients were divided into two basic groups.The data were analyzed with SPSS 20.0 and, nonparametric and parametric studieswere performed. Percentage of eosinophils calculated in whole blood count,peripheral smear and bone marrow smear; it was significantly higher in acutepatients (p<0.001) and the cutoff point could be determined. In addition, bonemarrow megakaryocyte core number was significantly higher in acute patients(p<0.001) and cutoff value could be determined by this parameter. The parametershave been examined acute or chronic of the disease probabilities in terms ofpredictions, and the same parameters have been calculated by logistic regressionanalysis method. In this method, the numerical values obtained by determining theodds ratio of the parameters; it was used to determine how many scores wouldcorrespond to the diagnosis scale used for determining acute versus chronic ITP.Our study has reached its main goal and allowed us to easily predict the acute orchronic course of the patients even during the initial diagnosis. For the first time inthe published literature, a study has carreted a diagnostic scale for acute or chronicITP, opening prospective study paths about this subject.