Van ilindeki savatlı gümüş takılar

Abstract

Sanat insanlık tarihiyle başlar. Kendini, yaşadığı ortamı ve kullandığı eşyayı süslemek insanoğlunun tutkusudur. Sanat dalları arasında maden sanatının önemli bir yeri vardır. Yakın Doğu topraklarının madence çok zengin olması bu sanatın gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Maden süsleme teknikleri çok çeşitlidir ve bu çeşitlerden biride savat tekniğidir. Hazar yöresindeki Türklerle Anadolu'ya gelen savat Van başta olmak üzere birçok ilimizde yapılmıştır.Geleneksel gümüş takıları süsleme tekniklerinden biri olan savat; ürün üzerine çelik kalemlerle açılan kanalların içine hazırlanmış olan savat çamurunun ekme ya da sürme biçiminde yerleştirilip, ocak ateşine tutularak eriyen savat boşlukları doldurunca soğumaya bırakılarak soğuyan savata birkaç tesviye yapılıp gümüşün cilalanmasıyla elde edilir.Bu araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın birinci bölümü; problem, araştırmanın amacı, araştırmanın önemi, varsayımlar, sınırlılıklar ve tanımlardan oluşmaktadır. İkinci bölüm kavramsal çerçeve ve ilgili araştırmalar başlığı altında; bölgenin tanımı ve gümüş işlemeciliği ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklem, veri toplama tekniği ve verilerin analizi yer almaktadır. Dördüncü bölümde bulgular ve yorumlar yer almaktadır. Beşinci bölümde ise sonuç ve öneriler bulunmaktadır.Araştırmada Van ilindeki Van Müzesinde bulunan 5 adet, Van'da özel koleksiyonlarda bulunan 43 adet savat tekniğiyle yapılmış gümüş takı örnekleri değerlendirmeye alınmıştır.Araştırmanın evrenini Van ilinde seçilen, sarraf, tasarımcı ve atölyelerde çalışanlar ve üretilen ürün çeşitleri oluşturmaktadır. Seçilen atölyelerde görüşleri alınan, 30 gümüş işlemeciliği yapan ustaya anket uygulanmıştır.Çalışma tarama yöntemine dayalı bir araştırmadır. Araştırma verileri Van'daki gümüş işlemeciliği yapan ustalara uygulanan anket ile elde edilmiştir. Anket formundan elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans ve yüzde dağılımları alınmıştır.

Art begins with the history of mankind. It is one of the passionateof mankind that adorns themselves ,the environment where they live and the belongings which they use.There is a important place of mining art among the art branches.Since Near East territories are rich at mining,there has been a big role of development of this art.Firstly in Van the niello,which came throught the Hazar Turks to Anatolia,has been made in many province.The niello, which is one of the traditional silver jewellery adornment techniques, acquired by being put the prepared niello in the way of rubbing and planting into cannals opened with pens on production,by holdig towards oven fire and when smelting niello fills in spaces,by being left to get cooler and made several smoothings on cooled niello and with being varnished silver.This research consists of five part.The first part of research consists of the problem,aim of research,importance of research,suppositions,limitations and definitions.In the second part is given conceptional frame and under title of related researchs,definitions of region and information related with silver embroidery.In the third part there are the model of research,universe and sampling the technique of collecting materials,analysis of materials.In the fourth part there are discoveries and comments.In the fifth part there are results and suggestions.Fourty-three pieces maden by niello technique,which are been in the Museum of Van in research and in special collection in Van,have been taken in considiration.The care of research consists of jewellery,designer,those who working in work-shop, which is chosen the province of Van and produced varieties of production.