İş birlikli öğrenme yönteminin okumaya ilişkin bazı değişkenler üzerindeki etkisi ve yönteme ilişkin öğrenci-veli görüşleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı iş birlikli öğrenme yönteminin ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin Türkçe dersindeki okuduğunu anlamalarına, kelime hazinelerine, akıcı okumalarına ve okuma tutumlarına etkisini araştırmak ve yönteme ilişkin öğrenci ve öğrenci velilerinin görüşlerini belirlemektir.Bu araştırmada araştırmanın hipotezlerini ve araştırma sorularını test etmek amacı ile nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı açıklayıcı-sıralı karma yöntemden faydalanılmıştır. Araştırma 2008-2009 eğitim-öğretim yılında Kırşehir ilinde yapılmıştır. Araştırma bir deney ve iki kontrol grubunda bulunan toplam 69 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma 14 hafta sürmüştür. Dersler deney grubunda iş birlikli öğrenme yöntemine dayalı öğretime göre, kontrol gruplarında ise Türkçe Dersi Öğretim Programı'na dayalı öğretime göre işlenmiştir. Deney grubundaki iş birlikli öğrenmeye dayalı öğretim etkinlikleri ön bilgileri harekete geçirme, soru sorma, metni analiz etme, zihinde canlandırma, özetleme, çoklu deneyim, tekrarlar, paylaşım, açıklama ve derinleştirme gibi süreçleri içermiştir. Açıklayıcı-sıralı karma yönteminin kullanıldığı araştırmanın nicel boyutunda gerçekleştirilen yarı deneysel çalışmada öğrencilerin okuduğunu anlamaları, kelime hazineleri, akıcı okuma düzeyleri, okuma tutumları test edilmiş ve öğrencilerin iş birlikli öğrenme yöntemi ilişkin görüşleri alınmıştır. Ayrıca nitel boyutta öğrencilerin ve öğrenci velilerinin iş birlikli öğrenme yöntemine ilişkin görüşleri yapılan yarı yapılandırılmış odak grup görüşmelerle elde edilmiştir. Nicel olarak elde edilen veriler üzerinde MANCOCA, ANCOVA, frekans ve yüzde analizleri kullanılmıştır. Nitel boyutta elde edilen veriler ise betimsel ve içerik analizleri kullanılarak çözümlenmiştir. Nitel verilerin çözümlenmesi nitel araştırmalarda kullanılan NVivo programı ile desteklenmiştir.Araştırmanın nicel boyutundan elde edilen bulgular öğrencilerin okuduğunu anlama, kelime hazineleri ve akıcı okuma düzeyleri arasında deney grubu lehine anlamlı farkların olduğunu gösterirken okuma tutumları açısından deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fak bulunmamıştır. Ayrıca nicel anket formundan elde edilen bulgular öğrencilerin iş birlikli öğrenme etkinlikleri ile Türkçe dersini işlemekten keyif aldıklarını göstermiştir.Araştırmanın nitel boyutundan elde edilen bulgular öğrencilerin ifade ettikleri görüşlerin iş birlikli öğrenmelere ilişkin literatürde ortaya konulan temel teorik bilgileri desteklediği, öğrencilerin iş birlikli öğrenme gruplarında olumlu bağımlılık gösterdikleri, kişiler arası becerileri geliştirdikleri, yüz yüze etkileşimi artırdıkları, grup işeyişine önem verdikleri, çatışma çözüm becerilerini artırıp grubun başarılı olması yönünde tartışmaları yönlendirdikleri ve bu çalışmaların başında grup olma sürecine ilişkin bazı problemler yaşadıkları anlaşılmıştır. Yine öğrenci velilerinden elde edilen görüşler öğrencilerin iş birlikli öğrenmeler sırasında olumlu bağımlılıklarını ve kişiler arası becerilerini geliştirdiklerini, iş birlikli öğrenme uygulamaları ile birlikte kendilerinin ve öğrencilerin bu çalışmalara ilişkin olumlu tutumlarının arttığını ve çocuklarının akademik başarılarında anlamlı gelişmeler olduğunu göstermiştir. Dolayısı ile araştırmanın nitel boyutundan elde edilen bulgular nicel boyutta istatistiksel olarak iş birlikli öğrenme yöntemi ile çalışan deney grubu lehine niçin anlamlı farklar çıktığı sonuçlarını daha açık bir şekilde ortaya koymuştur.

The aim of this study was to explore the effects of cooperative learning on fifth-grade students? reading comprehension, vocabulary, reading fluency, and reading attitude. This research also aimed to determine students? and parents? opinions toward cooperative learning.In this research, sequential explanatory mixed method was used to test the research hypotheses and questions. This research was conducted in 2008-2009 academic year in Kırşehir. The subjects of this research were 72 students assigned randomly to an experimental group and two control groups. This research lasted 14 weeks. Cooperative learning was used in the experimental group whereas the control groups were instructed using Turkish Class Instruction Program. The Cooperative learning activities in experimental group include activating background knowledge, questioning, analyzing text structure, creating mental images, summarizing, multiple exposure, repeated practices, sharing, interaction, making discussion, engagement, explanation and elaboration. The quantitative part of this research, where students? reading comprehension, vocabulary, reading fluency and reading attitude were tested using quasi-experimental research and, also surveyed the experimental group students? opinions toward cooperative learning. In the qualitative part of this research, students? and parents? opinions were obtained using semi-structured focus group interviews. Data obtained from the quantitative section was analyzed using MANCOVA, ANCOVA, percentage, and frequency. For the qualitative section, data were analyzed using content and descriptive analyses. Qualitative data analyses was supported with NVivo package program as well.Findings collected from the quantitative section revealed that there were significant differences between the experimental group and the control groups on post-test scores of reading comprehension, reading fluency, and vocabulary in favor of the experimental group. In contrast, there was no significant difference between the groups in terms of reading attitude. In addition to these findings, the students in the experimental group enjoyed working together in cooperative groups to accomplish their academic and affective goals. Also, findings obtained from the qualitative section indicated that the students in the experimental groups improved their positive interdependence, face to face interaction, group processing, conflict management skills, interpersonal skills, and individual accountability. The finding regarding the students? opinions also showed that the students experienced a few problems when they worked together in cooperative groups. The data obtained from the parents? opinions with regard to cooperative learning showed that the parents believed that the students in the experimental groups improved their positive interdependence and interpersonal skills, and different reading skills working together in the cooperative groups. What is more, parents? opinions revealed that both they and students had a positive attitude toward cooperative learning. The findings collected from the qualitative section also clarified why there were significant differences in favor of the experimental group in terms of reading comprehension, vocabulary, and reading fluency.