Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının `çevre okuryazarlık` düzeylerini ve çevre okuryazarlık düzeyine etki eden faktörleri belirlemektir.Araştırmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki basamakta gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama, 2009 ? 2010 eğitim öğretim yılı güz döneminde 208 fen bilgisi öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Asıl uygulama ise 2009- 2010 eğitim öğretim yılı bahar döneminde 10 farklı üniversitenin fen bilgisi öğretmenliği programında öğrenim gören 586 fen bilgisi öğretmen adayı ile yürütülmüştür.Araştırmada veri toplamak amacıyla çevre davranış ölçeği, çevre tutum ölçeği ve çevre bilgi testi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde; betimsel, ilişkisiz örneklemler için t-testi, tek yönlü ANOVAve Pearson korelasyonu istatistik teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının çevre bilgi düzeylerinin orta, çevre tutum düzeylerinin yüksek ve çevre davranış düzeylerinin orta düzeyde olduğunu göstermiştir.Ayrıca, bulgular genel olarak öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin orta seviyede olduğunu göstermektedir.Öğretmen adaylarının çevreye yönelik bilgi, tutum ve davranış puanlarının onların demografik değişkenlerle ilişkisine yönelik analiz sonuçları, öğretmen adaylarının bilgi düzeylerini etkileyen faktörlerin genel akademik ortalama, baba mesleği, anne eğitim durumu ve yaş, tutumlarını etkileyen faktörün cinsiyet, çevreye karşı davranışlarını etkileyen faktörlerin cinsiyet, baba eğitim durumu olduğunu göstermiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında, çevre okuryazarlığının geliştirilmesine ve gelecekteki yapılacak araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study is to determine i) the level of environmental literacy (EL) of preservice science teachers (PST) and ii) the factors affecting the level of EL. Descriptive survey method was used in the study. The research was conducted in two stages as pilot and main studies. The pilot study, which is the first stage of the work, was conducted during fall semester of the 2009-2010 school year and 208 preservice science teachers voluntarily participated in the study. The main study was conducted in 10 different universities in Turkey. A total of 586 preservice science teachers participated to the study during the spring semester of 2010. To collect data in the study, environment behavior scale, environment attitude scale, and environment knowledge test were used. Independent-samples t-test, one way ANOVA, and Pearson correlation statistics were used in the analysis of results obtained from this study. The findings of the study revealed that environmental knowledge of the participants was moderate level, environmental attitude of the participants was high, and environment behavior level of the participants was moderate. In addition, the findings showed that, in general, the levels of PSTs? EL were moderate level. The findings also revealed that the factors significantly affecting preservice science teachers? knowledge level was as follows: general academic average, father?s career, mother?s education level and her age. The factor significantly affecting the attitudes of PSTs? was found as gender. It was also found that the factors affecting behavior toward environment were gender and father education level. In light of the findings obtained from this study, some suggestions to develop environmental literacy and for further research are made.