Stokastik çok kriterli karar vermede yeni bir yöntem: SWARA-SMAA-2 ve savunma sanayinde uçak seçimi uygulaması

Abstract

Karar vericiler tarafından en iyi seçeneğin belirlenmesi oldukça zor bir süreçtir. Genellikle farklı disiplinlerde bulunan karar vericiler, farklı disiplinlere ait tercihlerini, karar grubunu etkilememek amacı ile veya alan uzmanı olmadıkları için, seçim konusunda değerlendirme yapmak istemezler. Kriterlere yönelik bilginin eksik olduğu veya karar vericilerinin görüşlerini belirtmek istemedikleri seçim durumunda stokastik çok kriterli kabul edilebilirlik analizi (SMAA) tercih edilen bir Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemidir. Aşamalı Ağırlık Değerlendirme Oran Analizi (SWARA), kriterlerin ağırlık oranlarının değerlendirilmesi yöntemine dayanan, karar vericilerin değerlendirme konusunda mutabık olmadıkları durumda kullanılabilen son dönemde yaygınlaşmış basit ve hızlı süreçleri içeren bir ÇKKV yöntemidir ve metodunun ağırlık hesaplamasına yönelik bir paket program yoktur. Çalışmada, SWARA metodunun ağırlık hesaplamasına yönelik bir paket program geliştirilmiş ve SMAA yönteminin stokastik süreçlerinden yararlanılması amacı ile JSMAA programına entegre edilmiş, SWARA–SMAA-2 yöntemi önerilmiştir. Amaç, alan uzmanlarının değerlendirmeleri ile SMAA-2 yöntemindeki belirsiz ve kesin olmayan verilerin etkisinin azaltılmak, bağımsız bir karar verme süreci tasarlanmak ve paket program vasıtası ile kullanıma sunmaktır. Önerilen yöntem Savunma Sanayinde, Entegre Lojistik Destek kriterleri esas alınarak Hv.K.K.lığı için eğitim uçağı seçiminde uygulanmış ve sonuçlar yorumlanmıştır.

Determining the best option by decision makers is a very difficult process. Generally, decision-makers in different disciplines do not want to evaluate their choices for different disciplines in order not to affect the decision group or because they are not field experts. The Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis (SWARA) method is based on the method of evaluating the weight ratios of the criteria, which can be used in the case where the decision makers do not agree on the evaluation, and it is a method that includes simple and rapid processes according to known MCDM methods. However, there is no package program for the weight calculation of the SWARA method. In this study, a software for weight calculation of the SWARA method was developed and the SWARA-SMAA-2 method was proposed by integrating the software into the JSMAA program. The aim of the study is to reduce the impact of ambiguous and uncertain data by integrating the SMAA method with the importance of the evaluations of the experts in the decision-making field, to design an independent decision-making process and to present it to the use of a package program. In this study, based on ILS criteria, training aircraft was selected for TurAF by the newly developed attachment and the obtained results were compared.