Türk halk oyunlarının kökeni, oluşumundaki etkenler ve sınıflandırılması

Abstract

181 ÖZET Bu çalışmanın amacı, Türk halk oyunlarının tarih içinde ortaya çıkmasında ve gelişmesinde etkili olan faktörleri belirlemektir. Ayrıca, bu çalışmanın diğer bir amacı, günümüze kadar gelmiş olan halk oyunlarının cinsiyet, oyuncu sayısı, kurgusu ve türleri açısından genel bir sınıflandırmasını yapmaktır. Bu çalışma kaynak tarama biçiminde gerçekleştirilmiştir. Ülkemizde bu konuda yeterince kaynak bulunmamasına rağmen, mevcut olan kaynakların tamamına yakını taranmıştır. Sonuç olarak; a. Halk oyunlarının doğuşunda ilkel dinler etkilidir. Ve bir çok halk oyununda hâlâ bu motifler yaşamaktadır. b. Yine, halk oyunlarının gelişmesinde coğrafya değişimleri et kili olmuştur. c. Halk oyunlarının gelişiminde iklim şartları etkili olmuştur. d. Tarih içerisinde ortaya çıkan dinsel değişiklikler, halk oyunlarının gelişiminde etkilidir. e. Türk halk oyunları; I. Cinsiyetlerine göre, bayan, erkek ve karma olmak üzere, II. Oyuncu sayısına göre, tek, çift, üç, dört ve toplu olmak üzere, m. Kurgusuna göre, halka, çift katlı halka, yarım halka, düz sıra oyunu olmak üzere, IV. Türüne göre; halay, horon, bar, kaşık, karşılama ve gayde olmak üzere, V. bölümlerine göre; tek, iki, üç ve dört bölümlü olmak üzere, sınıflandırılmıştır.

182 ABSTRACT The purpose of this Study is to find out the effective factors that affect to come into being and improvement of Turkish folk dances in history. In addition the second aim of this study is to make a general classification of today's folk dances according to sex, number of play ers, kind and careography. Although there are not enough number of published books and journals approximately all of refererces were rewi- eved. As a result of this study; a) Primitive religions have effects on existing of folk dances. Today it's possible to see these motifs in many folk dances, b) Geographic changes have effects on improvement of folk dances, c) Climate Conditions have effects on improvement of folk dances, d) In history, changes in religions have also effect on improve ment of folk dances, e) Turkish folk dances could be classificated as follows; I- according to sex; male, female and mixed (two sex together) II- according to number of players; Single, double, 3 players, 4 players and round head. HE- According to careography; circle, doubled circle, half circle and Straight Line, IV- According to kindg of folks dances, Halay, Horon, Bar, Kaşık, Karşılama, and Gayda.