Radyasyonun sağlık personeli üzerindeki etkisinin beş kan göstergesinden yararlanılarak araştırılması

Abstract

?35- Ö Z E T Radyasyona maruz kalmak; radyasyon enerjisini absorbe etmek, yani radyasyon dozu almaktır. Radyasyonun insan üze rindeki etkisi, radyasyon enerjisinin hücreye aktarılması ile meydana gelir. Fiziksel etkileşmede, radyasyon enerjisi hücrelere trans fer edilir ve iyonlaşma ile birlikte uyarılma görülür. Bu olay, radyasyonun enerjisi tükenene kadar sürer. İyonlaşma ile oluşan pozitif ve negatif iyonlar, birbirleri ve çevre molekülleri ile etkileşerek daha aktif ve hücrede zararlı etkiler yaratan radikalleri meydana getirirler. Bu aşamadan sonra radikallerin hücre molekülleri ile etkileştigi, hücre fonksiyonlarının bozulduğu, kimyasal değişimi yeralır. Biyo loji etkileri ile sonuçlanır. Canlıda radyasyon bozuklukları na yolaçan olay zincirinde, kimyasal aşama saniye ve saat, biyolojik aşama ise saatler ve yıllar gibi bir hızla ortaya çıkar. Araştırmada sağlık personelinin yeterince güvenlik önlemi alınmayan bir ortamda çalıştıkları, mesleki risk altında oldukları saptanmıştır. Çalışanların sadakat borcunu yerine getirmelerine rağmen, işverenin sorumluluk borcunu yerine getirmediğinden, işyeri hekimleri ve işyeri sağlık kurulları nm oluşturulmadığı gözlenmiştir. Kan sayımı araştırmasının tüm değerlerinde anlamlı sonuç ların çıkmaması radyasyon etkisinin olmadığının göstergesi sayılmamalıdır. Zira, radyasyonun geç etkilerini saptamamız oldukça güçtür. Sağlık personelinin meslek hastalıklarının tanımlanması, eğitim yapılması, çalışma ortamında yeterli malzemenin sağ lanması gerekir.

-36- SUMMARY Exposure to radiation is absorbing the energy of radia tion i.e. receiving a dose of radiation. Radiation effects body by giving its energy to the cells. In physical effect; energy of radiation is transferred to the cell and results in ionization, and hence stimulation of the cell. This process continues untill all the energy of radiation is used up. The positive and negative ions resulting from ionization, inter act with each other and molecules around; and produce radi cals which are more active and harmful to the cells. After this stage chemical changes come, in which radicals effect the cellular molecules and changes the cell functions, re sulting in biological effects. In the chain of events causing radiation injury; biological effects occur in a very slow fashion (hours-years) in contrast to chemical ones which occur in seconds-hours. In this study, it is established that, the health person nel work in a placi whith no enough safety measure, and hence are under occupational risk. It is observed that; the employ ers don't carry out their responsibilities although the work ers carry out their loyalty, so there is no employement health committee and no employement physician. In the blood counts, not all of the results are meaningful But it should not thought that, there is no effect of radia tion; because it is very difficult to detect the late effects of radiation. Definition of the occupational diseases of health person nel, education, and enough equipment supply in the working places are needed.