Bryonia multiflora boiss. heldr. üzerinde farmakognozik araştırmalar

Abstract

ÖZET Bu çalışmada İç, Güney ve Doğu Anadolu bölgelerinde doğal olarak yetişen ve üzerinde çalışma yapılmamış olan Bryonia multiflora Boiss. & Heldr. (Cucurbitaceae) bitkisi botanik özellikleri ve taşıdığı etkili maddeler açısından incelenmiştir. Botanik incelemelerde bitkinin morfolojik özellikleri çizimlerle ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Bitkinin anatomik özellikleri yaprak, kök ve gövdeden alman enine kesitlerin mikroskopta incelenmesi ve mikrofotoğraflarının çekilmesi ile tespit edilmiştir. Kimyasal çalışmalarda spesifik reaksiyonlarla kök ve herbadan hazırlanan sulu ve alkollü ekstrelerde saponozitler, oz ve sabit yağ varlığı belirlenmiştir. Bryonia türlerinde etkili madde olarak bilinen kukurbitasinler, bitkinin köklerinin kloroformlu ekstresinde İTK ve HPLC analizi ile incelenmiştir. İTK da silikajel plaklarda kloroformretanol ( 92 : 8 ) solvan sistemi kullanılmıştır. HPLC analizinde LiChrospher 100 RP- 18 kolon, hareketli faz olarak akış hızı lml/dak. olan asetonitril : su ( 2 : 3 ) karışımının izokratik olarak kullanıldığı sistemde, 230 nın dalga boyunda UV dedektörkullanılmıştır. Köklerde kukurbitasin B miktarı % 0.022 olarak bulunmuştur. Ayrıca kukurbitasin I`nın da varlığı tespit edilmiştir. Köklerin kloroformlu ekstresinden preparatif İTK yöntemiyle triterpenik asit olan briyonolik asit izole edilmiş ve spektroskopik yöntemlerden UV ve kütle spektrumları literatür verileri ile karşılaştırılarak teşhis edilmiştir.

90 SUMMARY In this study, Bryonia multiflora Boiss. & Heldr. growing in Central, South and East Anatolia was examined according to its botanical characteristics and active substances. There isn't any investigation on this plant. In the botanical part, the morphological characteristics of the plant were shown by drawings in detail. The anatomical characteristics in the transverse sections of the leaf, root and stem were observed by microscope and taking microphotographs. In the chemical part, saponins, sugars, and fatty oils were determined using water and ethanol extracts from the roots and aerial parts of B. multiflora by special reactions. Cucurbitacins, the active substances of Bryonia species, in the chloroform extracts of the roots, were determined by TLC and HPLC analysis. Silicagel plates and chloroform : ethanol ( 92 : 8 ) were used as mobile phase in TLC.91 HPLC analysis were achieved on a LiChrospher 100 RP-18 column and the mixture of the mobile phase acetonitrile : water ( 2 : 3 ) at a flow rate 1 rnl/min was used at isocratic conditions. The UV detection was performed at 230 nm. The amount of cucurbitacin B was found as 0.022 % and also the existence of cucurbitacin I was determined. Bryonolic acid was isolated by preparative TLC from the chloroform extract of the roots of B. multiflora and determined by spectral methods ( UV, EIMS ).