Kontraplak ve yonga levhalarında çalışan işçilerde formaldehit ve odun tozuna maruziyetin solunum fonksiyonları üzerine etkisi ve genotoksik hasarın araştırılması

Abstract

-100- ÖZET Formaldehit endüstride yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Esas olarak üre, fenol, melamin ve asetal reçinelerin imalatında kullanılır. Üretilen bu reçineler endüstride pekçok maddenin üretiminde ara madde olarak tüketilmektedir. Formaldehit endüstriyel kaynakların dışmda otomobil eksoz gazlan ve sigara dumanında da bulunmaktadır. Bu nedenle formaldehite hem mesleki hem de çevresel olarak maruz kalınmaktadır. Bu çalışmada formaldehitin yapıştırıcı olarak kullanıldığı Yonga-Levha ve Kontraplak fabrikasında çalışan, formaldehit ve odun tozuna maruz toplam 35 işçi ile 40 kontrol grubu işçinin Akciğer Fonksiyonları ve Genotoksisite Test Bulguları incelenerek formaldehit ve odun tozunun toksik etkileri değerlendirilmiştir. Yonga-Levha fabrikasında formaldehit ve odun tozu ortalama konsantrasyonları sırası ile 2.13 ppm ile 0.52 mg/m3 kontraplak fabrikasında ise; 2.62 ppm ile 0.95 mg/m3 olarak tespit edilmiştir. İşçilerin akciğer solunum fonksiyon parametrelerinden FVC, FVC, FEVı, FEVj/FVC, FEVî/VC, FEF25-75, ve FEF75-85 değerleri sırası ile; 4.20±0.1, 4.50±0.11, 3.64±0.08, 78.31±4.30, 80.80±1.15, 3.73±0.17, 1.14± 0.09 olarak bulunurken kontrol grubunda bu değerler sırasıyla; 4.87±0.06, 5.08±0.07, 4.16±0.05, 83.05±2.47, 80.17±2.43, 4.47±0.20, 1.45±0.11-101- olarak bulunmuştur. Periferal lenfositlerdeki kardeş kromatid değişimi (SCE) sıklığı ortalamaları maruz bireylerde 6.13±0.25, kontrol grubu için 4.85±0.27 olarak bulunmuştur. Deney grubunda ortalama DNA göçü 0.05±0.001 ve migrasyonlu hücre yüzdesi 11.9±1.12 olarak bulunmuştur. Sigara içme alışkanlığının Akciğer Solunum Fonksiyonlan ve Genotoksik parametreler üzerine etkisi incelenmiş sonuç olarak Formaldehitin Akciğer Solunum Fonksiyonlan ve periferal kan lenfositleri üzerine toksik ve genotoksik etki yaptığı gösterilmiştir.

SUMMARY Formaldehyde has a widespread application in industry. It is mainly used in the production of urea, phenol, melamine and acetyl resins. Apart from the industrial sources, formaldehyde is also found in exhaust gases and in cigarette smoke. In this study 35 workers, who were exposed to formaldehyde and wood dust wihch is used as an adhessive in particle-board and plywood factory were investigated. Their lung function values and genetoxicity results were evaluated and compared with the values of 40 control subjects. The mean concentration of formaldehyde and wood dust in particle-board factory were 2.13 ppm-0.52 mg/m3 was 2.62 ppm-0.95 mg/m3 in plywood factory respectively. The lung inhalation function parameters of workers were found to be VC, FVC, FEVi, FEFj/VC, FEFj/FVC, FEF25-75 and FEF75-85 (4.20± 0.1, 4.50±0.11, 3.644=0,08, 78,31±4.30, 80.80±1.15, 3.73±0.17, 1.14±0.09) and these values were (4.87±0.06, 5.08±0.07, 4.16±0.05, 83.05±2.47, 80.17±2.43, 4.47±0.20, 1.45±0. 11) respectively in controls. The mean sister chromatid exhange values in the peripheral lymphocytes of exposed subjects were 6.13±0.25 and 4.85±0.27 in controls. The mean DNA migration was observed to be 0.05±0.0001 in exposed subjects with 1 1.9±1. 12 percentage of cells migrated. The effect of smoking on lung inhalation functions and genotoxicity parameters were also evaluated.