Kobaylarda radyasyonla oluşan karaciğer hasarında doku hidroksiprolin ve lipid peroksid düzeylerinin incelenmesi ve N-asetilsisteinin bu sistem üzerindeki etkisinin araştırılması

Abstract

ÖZET Oksijen radikalleri lipid peroksidasyonu başlatarak biyolojik sistemlerde hasara sebep olabilir ve içinde MDA ve HNE gibi aldehitlerin bulunduğu farklı metabolitlerin oluşumuna neden olabilirler. lyonize edici radyasyonun önemli etkilerinden bir tanesi lipid peroskidasyonu başlatmasıdır. Antioksidanlar lipid peroksidasyonu ya zincir reaksiyonlarının başlama hızını düşürerek veya serbest radikalleri yakalayarak ya da her ikisini birden yaparak önlerler. Biz çalışmamızda kobaylarda radyasyonla oluşan karaciğer hasarında doku hidroksiprolin ve lipid peroksid düzeylerinin incelenmesi ve N-asetilsisteinin bu sistem üzerindeki etkisini araştırdık. Hidroksiprolin kollajene özgü bir imino asit olup, doku ve plasma hidroksiprolin düzeylerinin ölçümü kollajen metabolizmasının işleyişi hakkında bilgi verir. N-Asetilsistein, glutatyon prekürsörü olarak ve bir radikal temizleyici olarak potansiyel bir antioksidan ajandır. Yapısında bulunan sülfidril grupları sayesinde radyasyon hasarına karşı koruyucu olduğu yeni görüşler arasındadır. Çalışmamızın sonucunda radyasyonla oluşan lipid peroksidasyon düzeylerinin göstergesi olarak MDA'nın ve kollajen metabolizmasındaki değişimleri yansıtan hidroksiprolin düzeylerinin kontrol gruplarına göre anlamlı şekilde yükseldiğini saptadık. N-asetilsistein kullanılan gruplardan aldığımız sonuçlar çerçevesinde N-asetilsistein kullanımının karaciğerde radyasyondan kaynaklanan serbest radikal hasarlarına karşı koruyucu etkisi olduğuna inanıyor ve bu yolla oluşturulan hasarın önlenmesinde N-asetilsisteinin potansiyel bir ilaç olarak kullanılabilir olduğunu düşünüyoruz.

61 7. SUMMARY Oxygen radicals may cause damages in biological systems by initiating lipid peroxidation and forming various metabolits including MDA and HNE, as products of lipid peroxidation. One of the important effects of ionizing radiation is its initiation of lipid peroxidation. Anothor well known finding related to this subject in the relevant scientific literature indicates that antioxidants prevent lipid peroxidation either by recuding the inital speed of chain reactions or scavenging free radicals or both ways. In our present experimental study on the subject, we investigated the levels of lipid peroxids and tissue hydroxyproline in the damages of rat livers caused by radiation, and the effect of N-acetylcysteine on this system. More specifically, hydroxyproline is a special acid of collagen; and the measuring of levels of tissue and plasma hydroxyproline gives insights on the function of collogen metabolism. N-acetlycysteine as a glutation and scavenger is a potential antioxidant agent. In the relevant recent literature it is also beleived that N- acetlycysteine functions as a protector against radiation damagas to be resulted from sulfidril groups in its constitution. As a result of our study we descovered that hydroxyproline levels reflecting the variations in collogen metabolism and MDA as indicators of levels of lipid peroxidation generated by radiation significantly increased in the experimental groups, compared with the control group. The findings of our study obtained in the groups used N-acetylcysteine suggest that the use of N-acetylcysteine has a protective effect against free radical damages in liver resulting from radiation; and lead us to conclude that N-acetylcysteine can be used as a potential drug to prevent this type of radiation and oxidant damages.