Farklı kuvvet uygulayan pendulum zemberekleri ile büyükazı dişlerinin distalizasyonu sırasında oluşan dentofasiyal etkilerin karşılaştırılması

Abstract

-83- ÖZET Bu çalışma, Pendulum apareyinin TMA zembereğinin 60 ve 90 derece olmak üzere iki farklı değerde aktivasyonu ile elde edilen 150 ve 230 gram büyüklüğünde farklı kuvvet değerlerinin üst 1. büyükazı dişinin distalizasyonu sırasında hem hareket eden dişte hem de ankraj dişlerinde meydana getirdiği dentoalveolar etkileri ve bu etkilerin fasiyal yapıya yansımasını değerlendirmek amacıyla yapıldı. Araştırma, üst 1. büyükazı meziyalizasyonu sonucu Angle Sınıf II kapanış ilişkisi ve yer darlığı gösteren, dik yön yüz boyutları normal sınırlar içerisinde olan toplam 22 bireyde yapıldı. Araştırma kapsamına alınan bireylerde üst daimi 2. büyükazı dişlerinin sürmemiş olmasına ve bu dişlerin kronlarının 1. büyükazı dişlerinin trifurkasyonlan seviyesinde veya daha yukarıda olmasına dikkat edilerek 11 bireyden oluşan iki grup oluşturuldu. Araştırma başlangıcı kronolojik yaşlan 9 yıl 11 ay ile 14 yıl 7 ay ve kemik yaşlan 10 yıl ile 13 yıl 9 ay arasında olan, 9 kız 2 erkek olmak üzere toplam 11 birey birinci uygulama grubunu; kronolojik yaşlan 9 yıl ile 13 yıl 5 ay ve kemik yaşlan 9 yıl 5 ay ile 13 yıl 1 ay arasında olan 7 kız 4 erkek olmak üzere toplam 11 birey de ikinci uygulama grubunu oluşturdu. Üst 1. büyükazı dişlerin distalizasyonu için, birinci uygulama grubunda 60 derece aktive edilen ve 150 gram kuvvet uygulayan TMA Pendulum zembereği, ikinci uygulama grubunda 90 derece aktive edilen ve 230 gram kuvvet uygulayan TMA Pendulum zembereği kullanıldı. Araştırmaya alınan tüm bireyler 4 haftada bir kontrole çağrıldı. Bu kontrollerde apareyin komşu dokularla uyumu klinik olarak değerlendirildi ve-84- herhangi bir reaktivasyon yapılmadı. Uygulamaya çapraşıklığı çözmek için yeterli yer elde edilmesi sonrası `overcorrection` yapılarak son verildi. Her iki tip apareyin etkilerinin biyometrik olarak karşılaştırılması, uygulama başlangıcı ve sonunda bireylerden alınan 44 adet lateral sefalometrik filmlerden yararlanılarak yapıldı. Bunun yanı sıra bütün bireylerden uygulama başlangıcı ve sonunda el-bilek filmi, panoramik radyografiler, fotoğraflar ve ortodontik modeller elde edildi. Bu materyallar üzerinde, büyükazı dişlerinin distalizasyonu sonunda ön ve arka grup dişlerde üç boyutta meydana gelen hareketin miktarını ve bu hareketin dentofasiyal yapıya etkilerini incelemek amacıyla 34 ölçüm yapıldı. Tedavi, ortalama olarak birinci uygulama grubunda 93.45±18.22 gün, ikinci uygulama grubunda 91.73±28.91 gün devam etmiştir. Büyükazı dişlerinin intrüzyonunun birinci uygulama grubunda 1.77±1.56 mm., ikinci uygulama grubunda ise 1.55±0.88 mm., distal hareketin birinci uygulama grubunda 3.41 ±0.86 mm., ikinci uygulama grubunda ise 4.50±1.57 mm. olduğu bulunmuştur. Distalizasyon sırasında, birinci grupta 15.14±6.86 derece, ikinci grupta ise 16.32±6.60 derece distal devrilme olduğu izlenmiştir. Bu dişlerin transversal yönde bukkale hareket ettiği ve meziyo-bukkal rotasyon yaptığı saptanmıştır. Destek dişlerde (üst 1. küçükazı dişleri) öne doğru hareket ve devrilmenin birinci grupta 2.68±0.84 mm. ve 4.64±4.00 derece, ikinci grupta 3.05±1.30 mm. ve 6.60±5.23 derece olduğu görülmüştür. Kesici dişlerde ise labial hareket ve devrilme birinci grupta 1.73±0.75 mm. ve 2.91 ±2.05 derece, ikinci grupta 2.41 ±1.63 mm. ve 7.09±3.85 derece olarak belirlenmiştir. iskeletsel değişimler incelendiğinde; 1. grupta ön yüz yüksekliği, alt ön yüz yüksekliği ve arka yüz yüksekliği, 2. grupta arka yüz yüksekliği boyutlarında önemli-85- artışlar olduğu, gruplar arasında ön ve arka yüz yüksekliklerine ilişkin değişimlerin önemli farklar gösterdiği bulunmuştur.

-86- SUMMARY The purpose of this study was to assess the dentoalveolar and skeletal effects of the Pendulum appliance (PA) following first maxillary molar distalization. Two groups, each composed of 1 1 patients, were set up. In the first group (9 females and 2 males) the TMA springs of the PA were activated 60 degrees, producing a force of 150 grams per side. In the second group (7 females and 4 males) these springs were activated 90 degrees, yielding a force of 230 grams per side. The patients included in this study had a Class II molar relationship, moderate space deficiency in the maxillary arch, SN / GoGn angle within normal limits and their maxillary second molar crowns at the level of the first molar trifurcation or above this level. At the beginning of this study the first group had a chronological and skeletal age range of 9 years 11 months to 14 years 7 months and of 10 years to 13 years 9 months, respectively. The second group had a chronological and skeletal age range of 9 years to 13 years 5 months and of 9 years 5 months to 13 years 1 months, respectively. The patients included in this study were controlled every 4 weeks. During these monthly control visits no reactivations of the TMA springs were carried out. Distalization of the maxillary molars with the PA was terminated once the necessary space for the resolution of the space deficiency was obtained. In fact, the maxillary molars were distalized into an overcorrected position in every patient.-87- At the beginning and at the end of the PA application lateral skull, hand- wrist and panoramic radiographs, photographs and dental casts were obtained from both groups. Thus, for each group 34 parameters were measured in order to analyze the type and amount of movement of the anterior and posterior teeth, and to analyze the effects of these tooth movements upon the skeletal structures. PA application lasted for an average of 93.45±18.22 days for the first group and 91.73±28.91 days for the second group. The amount of maxillary first molar distalization was 3.41 ±0.86 mm. for the first group and 4.50±1.57mm. for the second group; the amount of distal tipping was 15.14±6.86 degrees for the first group and 16.32±6.60 degrees for the second group. Maxillary first molar intrusion was 1.77±1.56 mm. for the first group and 1.55±0.88 mm. for the second group. Furthermore, these molars underwent mesiobuccal rotation along with buccal expansion. The anchorage teeth, maxillary first premolars, moved and tipped mesially in both groups; 2.68±0.84 mm. with 4.64±4.00 degrees in the first group and 3.05±1.30 mm. with 6.60±5.23 degrees in the second group. Maxillary incisors demonstrated protrusion and tipping in both groups; 1.73±0.75 mm. with 2.91 ±2.05 degrees in the first group and 2.41 ±1.63 mm. with 7.09±3.85 degrees in the second group. Evaluation of skeletal changes showed an increase of anterior, lower anterior and posterior face heights in the 1. group, whereas an increase of posterior face height was seen in the 2. group. The changes of anterior and posterior face heights were found statistically significant between the groups.