Sıçanlarda etanolle oluşturulan gastrik mukoza lezyonları üzerine K+ kanal açıcılarının etkileri

Abstract

58 VI. ÖZET Konsantre etanolun orogastrik olarak deney hayvanlarına uygulanması gastrik mukozada yaygın hiperemi, nekroz, ödem, ve hemoraji ile karakterize lezyonlara neden olmaktadır. Mukozal lezyonlarm birkaç dakika içinde ortaya çıktığı ve bir saat içinde maksimum düzeye ulaştığı bilinmektedir. Bu çalışmada, sıçanlara orogastrik olarak absolü etanol (lml/200g) verilmesiyle oluşturulan gastrik hemorajik lezyonlar üzerinde Katp kanal açıcıları diazoksid (10mg/kg ve 30mg/kg) ve kromakalim'in (0.1mg/kg ve 0.3mg/kg) doza bağımlı olarak etkileri incelenmiştir. Çalışmada ayrıca prostaglandin analoğu misoprostol'ün (200ig/kg), Ffe-reseptör antagonisti simetidin'in (100mg/kg), nonselektif muskarinik reseptör antagonisti atropin'in (10mg/kg) ve Ca+2 kanal blokörü nifedipin'in (16mg/kg) etanol ülseri üzerindeki etkileri de incelenmiştir. İlaçlar, etanol uygulamasından yarım saat önce oral ya da i.p. olarak uygulanmış ve sıçanlar etanolun verilmesinden bir saat sonra öldürülerek oluşan gastrik lezyonlarm alam (mm2) belirlenmiştir. Katp kanal açıcısı diazoksid, doz bağımlı olarak, gastrik lezyon alanını kontrol grubuna göre istatistiksel anlamlı olarak azaltmıştır. Kromakalim ise 0.1mg/kg dozunda lezyon alanını değiştirmemiş ancak 0.3mg/kg dozunda istatistiksel olarak anlamlı azalmaya neden olmuştur. Çalışmada incelenen diğer maddeler de etanolun oluşturduğu gastrik lezyon alanım önemli ölçüde inhibe etmişlerdir.59 Katp kanal açıcısı diazoksid ve kromakalimin, konsantre etanolun oluşturduğu gastrik lezyonlar üzerine koruyucu etkisinin mekanizması henüz bilinmemektedir. Diazoksid ve kromakalim'in bu koruyucu etkileri asit salıverilmesinin inhibisyonu, gastrik mukozal kan akışının artması, kan glukoz düzeyinin yükseltilmesi, gastrik hiperkontraksiyonun azaltılması ve nötrofîl fonksiyonunun engellenmesi gibi çeşitli mekanizmalarla ilişkili olabilir. Kromokalim'in düşük dozlarıyla koruyucu etki göstermemesi, etkin konsantrasyon için ilacm gerekli absorbsiyonunun yetersizliği ile ilgili olabilir. Sonuç olarak, K+ kanal açıcısı ilaçlardan kromakalim ve diazoksid etanol ülserinde, ülser tedavisinde kullanılan ilaçlara yakın düzeyde koruyucu etki göstermektedir.

60 VII. Summary Orogastric administration of concetrated ethanol in experimental animals induced generalized hyperamia, necrosis, edema and hemorhagy in the gastric mukoza. Mukosal lesions appears in a few minutes and reaches maximum in one hour time. In this study, the dose-dependent effects of Katp channel openers diazoxide (10 mg/kg and 30 mg/kg) and cromakalim (0.1 mg/kg and 0.3 mg/kg) are investigated on gastric hemorhagic lesions induced by orogastric absolute ethanol (lml/200g) in rats. In the study, the effects of prostaglandin analogue misoprostol (200j,g/kg), tfe-receptor antagonist cimetidine (100mg/kg), nonselective muscarinic receptor antagonist atropine (10mg/kg) and Ca+2 channel blocker nifedipine (16mg/kg) on ethanol induced ulcer are also investigated. Drugs were administered either oral or i.p. 30 minutes before ethanol administration and rats were killed one hour after ethanol so the gastric lesion areas (mm2) are determined. Katp channel opener diazoxide dose-dependently decreased the gastric lesion area statistically significantly in comparison with the control group. Whereas cromakalim at 0.1mg/kg dose did not affect lesion area but at its 0.3 mg/kg dose caused statistically significant decrease in the area. Other agents evaluated in this study also significatly decreased gastric lesion areas induced by ethanol.61 The mechanism of the protective effects of Katp channel openers, diazoxide and cromakalim, on concentrated ethanol induced gasric lesions are not known yet. The protective effects of diazoxide and cromakalim might be related with the mechanisms such as inhibition of acid secretion, increase in gastric mucosal blood flow, elevation of blood glucose level, decrease in gastric hipercontractility and preventation of neutrophil function. The low dose of cromakalim does not have protective effect and this may be releated to its insufficient absorption for the effective concentration. As a result, K+ channel openers cromakalim and diazoxide have protective effects in ethanol induced ulcer similar to the drugs used in treatment of ulcer desease.