Meme kanseri ile katekol-o-metiltransferaz (KOMT) ve N-asetiltransferaz (NAT2) polimorfizm ilişkisinin araştırılması

Abstract

-159- VI.OZET Meme kanseri insidansının, 1980'li yılların başından itibaren belirgin olarak artmaya başladığı ve her 8 kadından 1 tanesinin meme kanserine yakalandığı ABD'de yayınlanan Ulusal Kanser Enstitüsünün Yıllık raporlarında bildirilmektedir. Bütün meme kanseri tiplerinin en az %5'inin ve 30 yaşından önce tanımlanan meme kanserlerinin ise yaklaşık %25'nin genetik faktörler nedeniyle olduğuna inanılmaktadır. Meme kanseri epidemiyoloj isinde, hormonal ve genetik yolakların etkili olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, östrojen / ksenoöstrojen metabolizmasındaki bireysel farklılıklar, kişilerin meme kanseri riskini etkileyebilir. Katekol-0-Metiltransferaz (KOMT) enzimi, ana östrojen metaboliti olan katekol östroj enleri 0-metilasyonla inaktive eden polimorfik bir enzimdir. KOMT enziminin 2 formu bulunmaktadır. Bir tanesi çözülebilen formu olup (Soluble, S- KOMT) gen sekansının 108 nolu kodonunda, diğeri Membrana bağlı formu olup (MB- KOMT) gen sekansının 158 nolu kodonunda, enzim aktivitesini etkileyen polimorfik bir kısım taşımaktadır. Karsinojenik aktiviteleri olan bileşiklere çevresel maruziyet, DNA'mn yapışım değiştirebilir. Aromatik amin / amid yapısındaki karsinojenik aktiviteli bileşikler, N- asetilasyon ile inaktive edilirler. Bu inaktivasyon, N-Asetiltransferaz (NAT2) tarafından gerçekleştirilir. NAT2, yapısında 7 nokta mutasyonu içeren ve aktivitesi buna bağlı olarak değişen bir enzimdir. Bu çalışmada 84 meme kanserli hasta ve 103 kontrol grubu KOMT ve NAT2 genotipleri yönünden incelenmiştir. Deney ve kontrol grubunun KOMT genotip frekansları sırasıyla, düşük KOMT aktiviteli alel frekansı 0.17 ve 0.13, orta KOMT aktiviteli alel frekansı 0.50 ve 0.53, yüksek KOMT aktiviteli alel frekansı 0.33 ve 0.34 olarak bulunmuştur. Deney ve kontrol grubundaki hızlı asetilleyici NAT2 alel frekansı ise sırasıyla %50 ve %43.7, yavaş asetilleyici NAT2 alel frekansı ise %50 ve %56.3 olarak bulunmuştur. Her iki grubun KOMT ve NAT2 genotip frekansları istatistiksel olarak değerlendirildiğinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0.05). Aynı zamanda KOMT ve NAT2 genotip frekansları, deney ve kontrol grubunda menapoz durumuna (premenapoz / postmenapoz), yaşa (menarj, ilk doğum), BMI (Body Mass Indeks)'e, sigara kullanmaya bağlı olarak bir farklılık göstermemektedir. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar, KOMT ve NAT2 genetik polimorfizmlerinin meme kanseri epidemiyoloj isinde yer almadığım göstermektedir.

-160- Vn. SUMMARY The incidence of breast cancer has been observed to increase since 1980's, and it has been reported by Annual Reports of National Cancer Institute from USA that one in every eight women is diagnosed by breast cancer. It is well believed that genetic factors play important role in the etiology of breast cancer and 25% under age of 30 with 5% of all breast cancer types. Hormonal and genetic pathways are thought to influence epidemiology of breast cancers. For this reason, individual differences in estrogens / xeno-estrogens metabolism may effect the breast cancer risk. Catechol-O-methyltransferase (COMT) is a polymorphic enzyme that inactivates major estrogen of metabolites such as catechol estrogens by 0-methylation. Two forms of COMT enzyme exist. The Soluble form (SCOMT) has a polymorphic side that affects the enzyme activity at codon 108 in gene sequence and the other Membrane-Bound (MBCOMT) with a polymorphic side at codon 158 in gene sequence. Environmental exposure to compounds those have carcinogenic activity can change the structure of DNA. Compounds with carcinogenic activity in the structure of aromatic amine / amid are inactivated by N-acetylation. This inactivation is realized by NAT2. NAT2 has 7-point mutation in its structure and its activity varies accordingly. In this study 84 breast cancer patients and 103 controls have been evaluated for their COMT and NAT2 genotypes. COMT genotype frequencies of patients and control groups were found as to be; low activity of COMT activity allele 0.17-0.13, medium activity of COMT activity 0.50-0.53 allele and high activity of COMT activity allele 0.33-0.34, respectively. The rapid acetylator of NAT2 allele frequencies in patients and control groups were 50%-43.7% and slow acetylator of NAT2 allele frequencies was 50%-56.3%, respectively. The COMT and NAT2 genotype frequencies of two groups showed no significance when compared statistically (p>0.05). Also, no significant correlation between the COMT / NAT2 genotype frequencies and menopausal status (premenopausal / postmenopausal), age (menarche, first birth), BMI (Body Mass Index) and smoking habit were observed. Our results showed that COMT and NAT2 genetic polymorphisms do not play a role in the epidemiology of breast cancer.